فتوشاپ ادوبی یا ادوبی فتوشاپ

کوشان غلامی

در روز ۱۱ سپتامبر سال ۱۹۳۹ «چارلز چوک گشک» در کلیولند اوهایو متولد شد. او مدارک لیسانس ادبیات و فوق لیسانس ریاضی را از دانشگاه ژاویر گرفت و برای اخذ مدرک دکترای علوم کامپیوتر راهی دانشگاه کارنگی شد. «جان ادوارد وارنوک» نیز در روز ۶ اکتبر سال ۱۹۴۰ در شهر سالت لیک، یوتا، دیده به جهان گشود و پس از گذراندن دوره‌های مختلف در ریاضیات و فلسفه، دکترای خود را در رشته مهندسی برق از دانشگاه یوتا گرفت. آنها در سال ۱۹۸۲ شرکت ادوبی (Adobe) را تاسیس کردند. اولین محصول مستقل این شرکت پس از ارائه ضمیمه برای سایر برنامه‌ها، فونت دیجیتال بود. در پاییز سال ۱۹۸۷ توماس نول، دانشجوی دکترای رشته هنرهای تجسمی کامپیوتری در حال کار روی برنامه‌ای بود که بتواند تصاویر طیف خاکستری کامپیوتری را روی مانیتور‌های سیاه و ‌سفید به نمایش درآورد. در آن زمان، شرکت ILM در مارین کانتری کالیفرنیا، مرکز جلوه‌های ویژه تصویری در شرکت عظیم لوکاس فیلم بود که در آن زمان، بزرگ‌ترین و معتبرترین شرکت فیلمسازی به شمار می‌رفت. با تهیه فیلم جنگ‌های ستاره‌ای، لوکاس فیلم ثابت کرده بود که جلوه‌های تصویری کار‌آمد می‌توانند با ترکیب شخصیت‌های خیالی و داستانی دور از ذهن، به یک پدیده در دنیای سینما تبدیل شوند. در پی موفقیت عظیم آن فیلم، همه در پی یافتن راه‌حل‌های دیجیتالی برای چنین مقاصدی بودند و به همین علت، توماس نیز بر آن شد که از برنامه‌اش برای تولید تصاویر دیجیتالی استفاده کند. این برنامه‌ ساده Display نام داشت و نمایش تصاویر دیجیتالی توسط این برنامه،‌ نتیجه‌‌ خوبی را به دنبال داشت که نقطه‌ سرآغاز برنامه فتوشاپ شد.

توماس دوباره شروع به کار روی برنامه کرد، به نوعی که بتواند روی مانیتورهای رنگی نیز کار کند. در تابستان ۱۹۸۸ بود بالاخره به این نتیجه رسید که برنامه‌ ساخته شده به حدی از انتظار رسیده است که بتوان از آن به عنوان یک محصول تجاری استفاده کرد. این نرم افزار به زودی ثبت شد و نام فتوشاپ را گرفت.

پس از نام‌گذاری نرم‌افزار، جان شروع کرد به گشتن به‌ دنبال شرکتی که روی فتوشاپ سرمایه‌گذاری کند؛ ولی به دلیل مشکلات نرم‌افزاری و اختلافات مالی موفق به این کار نشد؛ ولی کاربران زیادی شروع به استفاده از این برنامه کردند.

استفاده از آن توسط کارشناسان و تایید آنها به نوعی یک تبلیغ غیرمستقیم برای فتوشاپ محسوب می‌شد و باعث ‌شد دید عمومی نسبت به این برنامه‌ ساده، بهتر شود. جان با استفاده از این فرصت، دوباره برای فروش برنامه‌اش به شرکت ادوبی مراجعه کرد و این ‌بار راسل براون، مدیر هنری شرکت ادوبی، به شدت تحت تاثیر قابلیت‌های فوق‌العاده‌ فتوشاپ قرار گرفت. او که چند روز قبل، قرارداد امضا نشده‌ای را برای خرید نرم‌افزار رقیب فتوشاپ تنظیم کرده بود، بلافاصله تغییر عقیده داد و تحت‌تاثیر جان متقاعد شد که فتوشاپ قابلیت‌های بیشتری دارد. با امضای قرارداد مشترک بین آن‌دو، شرکت ادوبی حق پخش فتوشاپ را از جان خرید و از آنجا ماجرای فتوشاپ آغاز شد. جان تنها «حق توزیع فتوشاپ» را به شرکت ادوبی فروخت و این نرم‌افزار تا سال‌ها بعد که موفقیتی بسیار عظیم را به دنبال داشت هرگز توسط ادوبی به‌طور کامل خریداری نشد. ادوبی موافقت کرد که نام فتوشاپ همچنان روی برنامه‌ مذکور باقی بماند. توماس نیز به همراه برادرش جان، پس از امضای قرارداد قانونی حق پخش، کار روی فتوشاپ را از سر گرفتند تا بتوانند قابلیت‌های آن را برای نسخه‌های بعدی افزایش دهند. بسیاری از اعضای اصلی ادوبی معتقد بودند تلاش‌های جان کاملا بی‌فایده است و زحمات او هرگز برای یک نرم‌افزار جدی مانند فتوشاپ کاربردی نخواهد داشت؛ ولی جان بدون توجه به عقیده‌ آنها به طور پنهانی مشغول نوشتن کدهایی شد که بعدها به یکی از قدرتمندترین ابزارهای فتوشاپ برای به زانو در‌آوردن ویرایشگرهای دیگر تبدیل شد. عملیات ساماندهی فتوشاپ در آوریل ۱۹۸۹ نیز همچنان ادامه داشت و راسل براون و دیگر متخصصان ادوبی با ایده‌های عجیب و غریبشان توماس را وادار به نوشتن کدهایی می‌کردند که عملا نشدنی بود و قابلیت‌هایی را از او می‌خواستند که تا آن روز در هیچ نرم‌افزار دیگری ارائه نشده بود. جان هم مشخصا تاثیر به‌سزایی در تشویق توماس داشت و ایده‌های خوبی برای کار به او می‌داد. تمام این زحمات در سال ۱۹۹۰ به نتیجه رسید و بالاخره نسخه یک فتوشاپ به بازار ارائه شد. فتوشاپ با قابلیت‌های چشمگیر در کنار روابط کاربری ساده و راهنمای بسیار گویای استفاده از آن توانست به سرعت جای خود را در بین کاربران باز کند. فتوشاپ قابلیت‌هایی را ارائه می‌کرد که رقبا فاقد آن بودند. با انتشار نسخه‌ دوم فتوشاپ، ادوبی رسما به عنوان شرکت استاندارد محصولات گرافیکی شناخته شد. جان همچنان به عنوان مهندس گرافیک داخلی فتوشاپ کار می‌کرد، اما تعداد مهندسان ادوبی کافی نبود. فتوشاپ در حال تبدیل شدن به یک استاندارد جهانی بود و نیاز داشت که افراد متبحر بیشتری با آرا و عقاید متفاوت روی قابلیت‌های آن کار کنند. برای همین، ادوبی مارک‌هامبورگ فارغ‌التحصیل دانشگاه میشیگان را استخدام کرد.استخدام مارک و همکاری وی با جان موجب تسریع در پیشرفت فتوشاپ ‌شد و به این ترتیب نسخه‌ دوم این نرم‌افزار در سال ۱۹۹۱ به بازار آمد. فتوشاپ با ارائه نسخه ۳ و ۴، همچنان به رشد خود ادامه داد و تعداد کاربران آن در سطح بین‌المللی به بیش از یک‌میلیون رسید و ادوبی برای خرید این محصول با برادران نول وارد مذاکره شد. نسخه‌ پنجم به واقع همانند یک انقلاب بود. همه‌ گزینه‌ها بهبود یافته بودند. هر منویی که باز می‌شد پر بود از قابلیت‌های جدیدی که کاربر را هیجان‌زده می‌کرد. یکی از بزرگ‌ترین تغییرات که سر و صدای زیادی به پا کرد، مدیریت رنگ‌های تصویر بود که برای برخی کاربران یک موهبت بزرگ محسوب می‌شد. فتوشاپ دیگر یک نرم‌افزار نبود. یک صنعت بود. بزرگ‌ترین انجمن‌های خبری دنیا و همچنین بیشترین تعداد آموزش‌های آنلاین مربوط به این نرم‌افزار بود. در‌آمد ادوبی به بیش از یک میلیارد دلار در سال رسید و می‌توان گفت بیش از آنکه فتوشاپ با ادوبی معروف شود، ادوبی از نام فتوشاپ استفاده کرد. مدیا پلیر ادوبی نیز در آوریل سال ۲۰۰۸ به بازار آمد و چند ماه بعد نسخه CS۴ معرفی شد. ادوبی در سال ۲۰۰۹ دو شرکت را خریداری کرد. اولی بیزینس کاتالیست در ماه آگوست و دومی «Omniture» در ماه سپتامبر. این شرکت چند ماه بعد ۶۸۰ نفر از کارمندان را کنار گذاشت، ولی در حال حاضر، حدود ۸۶۰۰ کارمند در مراکز مختلف خود دارد و در سال گذشته میلادی درآمدی بالغ بر ۳ میلیارد دلار را از آن خود کرده است.