چگونه یاهو بزرگ‌ترین سایت تبلیغاتی جهان شد

کوشان غلامی

کمپانی یاهو (Yahoo)، بزرگ‌ترین سرویس‌دهنده ایمیل در جهان با حدود نیمی از سهم بازار این بخش، یک شرکت خدماتی کامپیوتر و مصمم به تاثیرگذاری و حضور در شبکه جهانی اینترنت برای انواع کاربران است. یاهو هم همانند گوگل، توسط دو دانشجوی فارغ‌التحصیل مهندسی برق از دانشگاه استنفورد با نام‌های «دیوید فیلو» و «جری یانگ» در آوریل سال ۱۹۹۴ با نام «راهنمای جری برای شبکه جهانی» به‌صورت یک فکر اولیه شروع شد و به سمت یک سرگرمی رشد کرد و نهایتا تبدیل به یک مشغله تمام‌وقت شد. این ایده در ابتدا برای این طراحی شده بود که این دو دانشجو بتوانند موضوعات مورد علاقه خود را در اینترنت ردگیری کرده و یک راهنمای اینترنتی درست کنند، ولی پس از مدت کوتاهی آنها متوجه شدند که فهرست‌شان روز به روز بزرگ‌تر می‌شود. از این رو، به تدریج وقت بیشتری را صرف این فهرست کرده و این مجموعه داده را تبدیل به یک پایگاه اطلاعاتی نمودند و اسم یاهو را برای آن برگزیدند. فیلو و یانگ برای نامگذاری به دنبال معنی و مفهوم خاص کلمه یاهو بودند که در کتاب سفرهای گالیور، نوشته جاناتان سویفت به آن اشاره شده بود و یک لغت بی‌ادبانه و بی‌ارزش به معنی یاغی است. بعدها این لغت به دلیل افزایش استفاده کاربران و محبوبیت بالا، همانند گوگل به یک فعل در فرهنگ لغات انگلیسی در آمد و عبارت «?Do You Yahoo» (آیا شما از یاهو استفاده می‌کنید؟) به شعار این کمپانی تبدیل شد.

در ادامه سال ۱۹۹۴ این دو دانشجو، یاهو را تبدیل به یک پایگاه اطلاعاتی نمودند که نیاز هزاران نفر را در جامعه اینترنت آن زمان برطرف می‌کرد. آنها نرم‌افزاری را گسترش دادند که به‌طور موثری در مکان یابی، شناسایی و تنظیم اطلاعاتی که در اینترنت ذخیره شده بود کاربرد داشت. نهایتا در دوم مارس سال ۱۹۹۵ یاهو به صورت یک کمپانی رسمی در آمد، در حالی که سرور یاهو برای اولین بار در محل کار دانشجویی یانگ، قرار گرفته بود و نرم‌افزارهای در حال بارگذاری و موتور جست‌و‌جوی آن در کامپیوتر فیلو نصب شده بود.

در همان سال، «شرکت زیف دیوید» شروع به انتشار مجله «یاهو زندگی اینترنتی» (که در ابتدا با نام «ZD Internet Life» چاپ می‌شد) کرد. این مجله مکمل فعالیت‌های کمپانی بود.

یاهو اولین پیشنهاد فروش سهام (IPO) را در آوریل سال ۱۹۹۶ به مقدار ۶/۲ میلیون سهم و به ارزش ۸/۳۳ میلیون دلار ارائه داد. از آنجایی که معروفیت یاهو افزایش پیدا کرد، سطح و ظاهر پیشنهادها به آن تغییر پیدا کرده، گسترده‌تر شد و آن را به محلی برای پیدا کردن انواع خدمات اینترنتی تبدیل کرد که امکاناتی همچون سرویس ایمیل، موتورهای جست‌و‌جوی قدرتمند، سرور پیغام‌های فوری، سیستم معروف گروه‌ها (Y! Groups)، بازی‌های آنلاین، اخبار و اطلاعات ارتباطی، فروشگاه‌های آنلاین و امکانات حراج اینترنتی را شامل می‌شود. اکثر این سرویس‌ها قبلا به گونه‌ای سرویس‌های مستقلی بوده‌اند که یاهو آنها را جمع‌آوری و به‌روز‌رسانی کرد. مثلا یاهو سیستم وب‌هاستینگ

«GoeCities، Rocketmail» و گروه‌های اینترنتی متفاوتی مانند «eGroups» را در خود جای داده است.

در ابتدای سال ۲۰۰۲، یاهو بی‌صدا شروع به تقویت کردن موتور جست‌و‌جوی خود با تکنولوژی رقابتی جدید کرد. در ماه دسامبر سال ۲۰۰۲، آنها «اینک تومی» و در جولای سال ۲۰۰۳ «شرکت خدمات اورتور» و زیرمجموعه‌های آن یعنی «AltaVista» و «AlltheWeb» را به دست آوردند. نوزدهم ژانویه سال ۲۰۰۴: یاهو از تشکیلات «آزمایشگاه‌های تحقیق و جست‌و‌جوی یاهو» خبر داد که یک امکان جست‌و‌جو در میان تحقیق‌ها و پروژه‌ها و اختراع‌ها در یاهو بود. در حال حاضر مسوولان اصلی یاهو از جمله از دکتر گری و ویلیام فلیک این تشکیلات را می‌گرداندند. در هجدهم فوریه سال ۲۰۰۴، یاهو با سیستم جست‌و‌جوی قدرتمند گوگل قطع مراوده کرد و با اتکا به تکنولوژی خود به کارش ادامه داد. گوگل در آن زمان با ارائه سرویس ایمیل یک گیگابایتی خود قصد داشت گوی سبقت را از پست الکترونیکی ۶ مگابایتی یاهو برباید.

یاهو میل، سرویسی رایگان برای پست الکترونیکی بود که توسط شرکت یاهو در سال ۱۹۹۷ افتتاح شده و تا سال ۲۰۰۹، به بیش از ۲۸۰ میلیون کاربر خدمات‌رسانی کرده است و در حال حاضر با اختلاف اندکی نسبت به سرویس رقیب خود، ویندوز لایو هات‌میل، گسترده‌ترین سرویس ارائه‌دهنده خدمات پست الکترونیکی مبتنی بر وب می‌باشد.

یاهو از این نقطه آغازین کوچک به نحوی گسترش یافت که در حال حاضر یکی از پر‌طرفدارترین ومطلوب‌ترین مکان‌های وب برای کشف و جست‌و‌جوی اطلاعات در اینترنت است، به گونه‌ای که این شبکه هم‌اکنون بیش از ۵۰۰ میلیون کاربر در سراسر جهان دارد که به آنها انواع خدمات اطلاعاتی و ارتباطی و تجاری متنوع و گسترده را ارائه می‌کند روز‌به‌روز نیز بر تعداد این کاربران افزوده می‌گردد.

مایکروسافت و یاهو در سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ مذاکرات متعددی در جهت ادغام دو شرکت انجام دادند که هیچ کدام نتیجه‌ای دربر نداشت.

در حال حاضر، شبکه جهانی شرکت یاهو از طریق ده‌ها شبکه مستقر در نقاط مختلف جهان با کارمندانی که تعدادشان به ۱۴۰۰۰ نفر می‌رسد مشغول به خدمت‌رسانی می‌باشد و طبق گزارش شرکت الکسا اینترنت که یکی از معتبرترین شرکت‌ها در زمینه آمار اینترنتی می‌باشد، چهارمین سایت پربیننده دنیا است. یاهو در سال ۲۰۰۹ سود خالصی معادل ۶۰۰ میلیون دلار به دست آورد و در ژانویه ۲۰۱۰ بیشترین سهم بازار تبلیغات آنلاین را از آن خود کرد.