کاپ ۲۹ و شستوشوی سبز جمهوریآذربایجان
به گزارش فایننشالتایمز، میزبانی جمهوریآذربایجان از کاپ۲۹ در ماه آینده به این معنی است که کنفرانس آب و هوا برای سومین سالمتوالی در یک کشور مستبد با سابقه نهچندان مثبت حقوقبشر و برای دومین سالدر یک دولت نفتی برگزار میشود. برای اطمینان از اینکه کشورهای درحالتوسعه و در واقع تولیدکنندگان سوخت فسیلی، بخشی از روش جهانی برای تغییرات آبوهوایی باشند، باید بتوانند مسوولیت کاپ را بر عهده بگیرند، اما پس از مصر و اماراتمتحدهعربی، جمهوریآذربایجان- جاییکه الهام علیاف مستبد در سال۲۰۰۳ جانشین پدرش بهعنوان رئیسجمهور شد- امیدوار است که با میزبانی این رویداد بتواند شهرت خود را سبز کند.
کاپ امسال تنها ۱۴ ماه پس از آن برگزار میشود که جمهوریآذربایجان تصمیم گرفت به زور یک مناقشه ارضی ۳۰ساله با کشور همسایه، ارمنستان را حل کند. نیروهای جمهوریآذربایجان در یک حمله برقآسا، قرهباغ کوهستانی و منطقه ارمنینشین در داخل مرزهای آن را تصرف کردند. نیروهای حافظ صلح روسی عمدتا دخالت نکردند.کل جمعیت ارمنی استان که بیش از ۱۰۰هزار نفر بود، آواره شدند. حداقل ۲۳ زندانی سیاسی ارمنی همچنان در زندانهای جمهوریآذربایجان نگهداری میشوند.
نیکول پاشینیان، نخستوزیر ارمنستان، به امید دستیابی به توافقی برای عادیسازی روابط با باکو، بهویژه به رسمیت شناختن تمامیت ارضی جمهوریآذربایجان-از جمله قرهباغ کوهستانی، چندین امتیاز دادهاست؛ در واقع جمهوریآذربایجان تنها پس از لغو وتوی ارمنستان در ازای آزادی ۳۲ اسیر جنگی ارمنی، امتیاز میزبانی کاپ۲۹ را دریافت کرد، اما ایروان باکو را متهم به تاخیر مکرر در امضای توافقنامه صلح کردهاست.
پس از دیدار ولادیمیر پوتین از باکو در ماه اوت، مسکو از جاهطلبیهای باکو برای ایجاد یک کریدور زمینی که جمهوریآذربایجان را به منطقه نخجوان، هممرز با ترکیه متصل میکند، حمایت کرد که این امر نگرانکننده است. این مسیر از سراسر جنوب ارمنستان عبور و در واقع مرز آن با ایران را که یک مسیر اصلی تامین است، مسدود خواهد کرد.
بسیاری در ایروان میترسند که علیاف از جاهطلبیهای نظامی خود نسبت به خود ارمنستان که او آن را«جمهوریآذربایجانغربی» مینامد، دست برنداشتهباشد، اما مقامات باکو چنین نیاتی را رد میکنند. اجازهدادن به کشورهایی مانند جمهوریآذربایجان برای میزبانی رویدادهای جهانی از نظر تئوری میتواند وسیلهای باشد که مستبدان را وادار به رفتار بهتر میکند، اما بهنظر میرسد علیاف که در ماه فوریه پنجمین پیروزی انتخاباتی خود را بهدست آورد، نگران چیزی نیست. گروههای حقوقبشر هفته گذشته خواستار فشار بر باکو شدند تا از سرکوب بیشتر منتقدان، رسانهها و جامعه مدنی که پیش از کاپ در حال انجام است، جلوگیری کند. مدافعان حقوق داخلی نیز تخمین میزنند این کشور حدود ۳۰۰زندانی سیاسی دارد. بهعلاوه دیده بان حقوقبشر کاستیها و ابهامات مهمی را در نسخه فاش شده از توافقنامه جمهوریآذربایجان در مورد حمایت از حقوق شرکتکنندگان کاپ بررسی کرد.
جمهوریآذربایجان بهعنوان میزبان، تا حد زیادی بر تمایل کشورهای ثروتمند تکیهکرده تا هدف اصلی کاپ۲۹ که یک بودجه جدید برای کمک به کشورهای درحالتوسعه برای مقابله با تغییرات آبوهوایی است، محقق شود، اما برخی از سیاستمداران و فعالان مبارزات انتخاباتی میگویند که وابستگی باکو به نفت و گاز-که علیاف آن را «هدیه خدا» مینامد-باعث شدهاست که در مورد چگونگی پیشرفت بیشتر در نقشهراه توافقشده در کاپ۲۸ بهشدت بیمیل باشد. با وجود استفاده از سوختهای فسیلی، این کشور از پیشرفت در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر خود خبر میدهد، اما همچنان در حال افزایش تولید نفت و گاز برای تامین اتحادیه اروپا است که بهعنوان تامینکننده جایگزین روسیه به آن رویآورده است.
جمهوریآذربایجان که متعهد شدهاست؛ «پلیس صلح» را تشکیل دهد، باید با امضای توافقنامه صلح با ارمنستان قبل از شروع، به این وعده عمل کند. دولتهای بینالمللی و شرکتکنندگان باید از فرصت استفاده کنند تا کشور میزبان را در مورد سابقه دموکراتیک خود تحتفشار قرار دهند. آنها و بازوی آب و هوای سازمانملل باید تضمین کنند که کلیه حقوق در طول کنفرانس رعایت میشود. اصلاحات بهشدت موردنیاز است تا روند اعطای کاپ و تعهدات میزبانان را سختتر کند.