گزارش تحلیلی از رقم‌های فروش بازارهای هنری جهان
قاب آماری گرانترین آثار هنری تاریخ
گروه فرهنگ و هنر- شایان ربیعی: در طول تاریخ هنر، موضوع «گرانترین آثار هنری» همیشه موضوعی جذاب و وسوسه‌برانگیز بوده است. شکی نیست که در جایگاه‌شناسی آثار هنری در طول تاریخ، بخش مهمی، به رقم فروش آثار مربوط است. از این رو می‌توان در برخی مواقع «و صد البته نه همیشه» ارزش هنری آثار را به ارزش مالی آنها پیوند زد. این گزاره در واقع به این معنی است که «هر اثر خوبی سرانجام به قیمت خوبی هم فروش خواهد رفت اما هر اثر هنری گران‌قیمتی الزاما یک اثر هنری گرانبها نیست».
شاید از همین رو است که در مجموع «پابلو پیکاسو» گرانترین نقاش تاریخ هنرهای جهان به شمار می‌آید.
گروه فرهنگ و هنر- شایان ربیعی: در طول تاریخ هنر، موضوع «گرانترین آثار هنری» همیشه موضوعی جذاب و وسوسه‌برانگیز بوده است. شکی نیست که در جایگاه‌شناسی آثار هنری در طول تاریخ، بخش مهمی، به رقم فروش آثار مربوط است. از این رو می‌توان در برخی مواقع «و صد البته نه همیشه» ارزش هنری آثار را به ارزش مالی آنها پیوند زد. این گزاره در واقع به این معنی است که «هر اثر خوبی سرانجام به قیمت خوبی هم فروش خواهد رفت اما هر اثر هنری گران‌قیمتی الزاما یک اثر هنری گرانبها نیست».
شاید از همین رو است که در مجموع «پابلو پیکاسو» گرانترین نقاش تاریخ هنرهای جهان به شمار می‌آید.با این مقدمه می‌توانیم پا در دنیای شگفت‌انگیزی بگذاریم که وسوسه صفرهای کنار اعداد، برق شگفتی در چشم مخاطبان آثار هنری و همچنین خالقان این آثار می‌اندازد و می‌تواند قلب تپنده‌ای باشد که - به اندازه توان خود- بقای خلقت‌های بزرگ هنری را در آینده تضمین می‌کند؛ دنیای رقم‌های چند صد میلیون دلاری!سالانه در سراسر دنیا حراج‌های بزرگ آثار هنری برگزار می‌شود که قریب به اتفاق رکوردها و رقم‌های فروش هنری در این حراج‌ها ثبت می‌شود اما گاهی حراج‌های کوچک هم رکوردهای فروش را جابه‌جا می‌کنند. حراج‌های بزرگ آنهایی هستند که معمولا آثار مختلفی را از تعداد کثیری از هنرمندان در جاهای مختلف دنیا عرضه می‌کنند. حراج‌های کوچک معمولا در یک کشور و شهر خاص برگزار می‌شود و موضوع فروش در آنها تنها یکی دو تا از آثار مطرح و معتبر جهانی است.
بعضی رقم‌ها که در خلال این حراج‌ها از سوی خریداران پیشنهاد می‌شود، باور کردنی نیست. گاهی لجبازی خریداران رقم‌ها را بالا می‌برد و گاهی علاقه مشترکشان به داشتن یک اثر هنری خاص. اما معمولا دو شاخص دیگر در این قیمت‌گذاری تاثیر بیشتری دارد؛ یک شاخص نگاه منتقدان و کارشناسان به ارزش هنری اثر است و شاخص دیگر که به شاخص اول مربوط می‌شود، وسوسه فروش دوباره آثار با قیمت بالاتر. از این نظر گاهی آثار هنری در حکم سرمایه‌ای برای سود بیشتر در حراج‌های آینده هستند. اما این تمایل به سود بیشتر در بازارهای هنری معمولا زورش به اشتیاق داشتن یک تابلو به‌خاطر زیبایی و ارزش هنری آن نمی‌چربد. مصداق این جمله آن است که بسیاری از تابلوهای بزرگ و ارزشمند دنیا تنها یک یا دو بار در حراجی‌ها فروش رفته‌اند و پس از آن دیگر در هیچ بازاری در معرض فروش قرار نگرفته‌اند.
گرانترین آثار هنری تاریخ
اما همچنان‌که گفته شد، گرانترین آثار هنری تاریخ همیشه موضوعی جذاب برای کنجکاوی دنبال‌کنندگان و مخاطبان آثار هنری بوده است. اگرچه تاکنون جدول متقن و کاملی از این آثار در جهان منتشر نشده است اما می‌توان بر اساس اطلاعاتی که در چند سال اخیر درباره آثار هنری گران‌قیمت جهان منتشر شده است، فهرستی از این آثار را به ترتیب قیمت منتشر کرد.پیش از این سایت دیلی تلگراف اعلام کرده بود که نقاشی پل گوگن با نام «زمانی که ازدواج خواهی کرد» که در سال ١٩٨٢ از دو دختر تاهیتی کشیده بود رکورد گرانترین کار هنری در دنیا را شکست. در ماه فوریه این پرده توسط کشور قطر از یک مجموعه‌دار سوئیسی به قیمت ٣٠٠ میلیون دلار خریداری شد. گوگن این نقاشی را در سفر اولش به تاهیتی کشید. او این سفر را سفری برای فرار از هر آنچه در اروپا مصنوعی و متعارف بود، خواند. تابلو «ورق‌بازان» اثر سزان پس از تابلو گوگن گرانترین اثر هنری فروخته شده در حراجی‌ها و فروش‌ها است که خانواده سلطنتی قطر آن را به قیمت ۱۵۰ میلیون پوند خریداری کرده است. این رقم با توجه به نرخ برابری پوند و دلار در روز ۲۷ دسامبر ۲۰۱۵ معادل ۲۲۳ میلیون دلار است که اگر آن را بر حسب ریال ایرانی حساب کنیم، با توجه به اینکه قیمت هر دلار در روز گذشته در ایران ۳۶۷۵ بوده، می‌توان گفت این تابلو هم‌اکنون چیزی در حدود ۸۲۰ میلیارد تومان ارزش دارد.
در رتبه سوم تابلوی نقاشی «زنان الجزایری» اثر پیکاسو قرار دارد که اردیبهشت امسال در حراج کریستی، با فروش به قیمت ۴ /۱۷۹ میلیون دلار رکورد گرانترین اثر هنری تاریخ را جابه‌جا کرد.پیش از این تابلو هم «سه اتود از لوسین فروید» اثر فرانسیس بیکن که اثری سه‌تکه است با فروش به قیمت ۱۴۲ میلیون دلار در صدر گران‌ترین‌ها بود که هم اینک در رتبه پنجم قرار دارد.اما رتبه چهارم در اختیار رقیب پیکاسو است. یک نقاشی از «آمادئو مودیلیانی» که بین سال‌های ۱۹۱۷ و ۱۹۱۸ کشیده شد در حراجی «کریستی» عرضه شد و به قیمت ۱۷۰ میلیون و ۴۰۵ هزار دلار به فروش رسید. این تابلو پیش از این هیچ‌گاه در حراجی عرضه نشده بود و ۶۰ سال در اختیار یک مجموعه‌دار خصوصی بود. قیمت تخمینی این نقاشی پیش از حراج، ۱۰۰ میلیون دلار برآورد شده بود.رتبه ششم در اختیار مجسمه‌ای از آلبرتو جاکومتی است که ۱۴۱ میلیون دلار فروش رفته است. این رتبه هم مانند رتبه اول در اختیار یک تابلو غیر حراجی است. تابلو «شماره ۵» جکسون پولاک که گفته می‌شود دیوید مارتینز آن را از دیوید گفن، یکی از موسسان کمپانی دریم‌ورکس به قیمت ۱۴۰ میلیون دلار خریده است. هرچند هنوز تایید نشده که مارتینز این تابلو را خریده، اما حراجی ساتبی که در جریان این خرید و فروش بوده، مبلغ ۱۴۰ میلیون را تایید کرده است.در جدولی که در این گزارش منتشر شده، می‌توانید اطلاعات مربوط به سایر آثار هنری گران‌قیمت را ببینید. نکته قابل توجه آن است که بیشترین تعداد آثار تجسمی گران‌قیمت، در اختیار تابلوهای نقاشی است.
سال پربار 2015 برای فروش آثار هنری
اما ۲۰۱۵ سال پرباری برای دنیای هنرمندان بود؛ آمار فروش گالری‌ها و حراجی‌ها نشان می‌دهد، مبلغی که برای ۱۰ اثر گران‌قیمت هنری پرداخت شده، حدود ۹۹۶ میلیون دلار بوده است.البته تعجبی ندارد که در فهرست گرانترین آثار هنری امسال نام هنرمندان بزرگی مانند «پیکاسو»، «جاکومتی» و «ونگوگ» خودنمایی کند، اما در این میان پیکاسو، استاد اسپانیایی سبک کوبیسم سه جایگاه از این جدول ۱۰ عنوانی را به خود اختصاص داده است.روزهای پایانی سال میلادی را در حالی سپری می‌کنیم که در آن همچنان‌که گفته شد، یک نقاشی از «پابلو پیکاسو» به قیمت ۱۷۹ میلیون دلار به فروش رسید و در جدول رکوردها تغییر ایجاد کرد. در ادامه برخی از گرانترین آثار هنری عرضه شده در حراج‌های بزرگ هنری امسال را مرور می‌کنیم.نقاشی «پرستار» از «روی لیختنشتاین» در سال ۱۹۶۴ کشیده شد. فروش این اثر در حراجی «کریستی» انجام گرفت. ارزش نقاشی لیختنشتاین ۹۵ میلیون و ۳۶۵ هزار دلار است. این کار از هنرمند معروف آمریکایی در ۲۰ سال اخیر در بازار خرید و فروش آثار هنری عرضه نشده و قیمت تخمینی آن بیش از ۸۰ میلیون دلار پیش‌بینی شده بود.
افزون بر این نقاشی «شماره ۱۰» از «مارک روتکو» رتبه بعدی را در این فهرست دارد. این اثر ۸۱ میلیون و ۹۲۵ هزار دلاری در سال ۱۹۵۸ توسط این نقاش اکسپرسیونیست انتزاعی آمریکایی و لیتوانیایی‌تبار کشیده شد و در سال ۲۰۱۵ در حراجی «کریستی» به فروش رسید.همچنین نقاشی بی‌نامی از «سای تومبلی» در جایگاه بعدی این رده‌بندی قرار گرفت. حراجی «ساتبی» اثر سال ۱۹۶۸ تومبلی را به قیمت ۷۰ میلیون و ۵۳۰ هزار دلار به فروش رساند. تومبلی، نقاش، مجسمه‌ساز و عکاس آمریکایی است که جولای سال ۲۰۱۱ در رم درگذشت.نام «پابلو پیکاسو» اما بازهم امسال در فهرست گران‌قیمت‌ترین آثار هنری سال ۲۰۱۵ تکرار شده و این‌بار برای نقاشی سال ۱۹۰۱ او با عنوان «Le Gommeuse». حراجی آثار مدرن و امپرسیونیست ساتبی این تابلو را به قیمت ۶۷ میلیون و ۴۵۰ هزار دلار فروخت.نقاشی پیکاسو که که زنی ناشناس را نشان می‌دهد، عنوان مهم‌ترین اثر دوره «آبی» عمر حرفه‌ای پیکاسو را یدک می‌کشد. پشت این تابلو، نقاشی دیگری جاساز شده بود که تا سال ۲۰۰۰ کشف نشد. کاریکاتوری از «پره ماناش» - دوست پیکاسو - روی این بوم کشیده شده است.
اما بازهم پیکاسو؛ جایگاه بعدی فهرست آثار گران‌قیمت امسال هم از آن بنیان‌گذار سبک کوبیسم است. نقاشی «نیم‌تنه زن» پیکاسو در حراجی «کریستی» به قیمت ۶۷ میلیون و ۳۶۵ هزار دلار خریده شد. او این اثر را در سال ۱۹۳۸ کشیده بود.پس از پیکاسو نام «ونسان ونگوگ» در رده بعدی گران‌قیمت‌ترین آثار هنری سال ۲۰۱۵ میلادی خودنمایی می‌کند. او نقاشی «گذر الیسکمپس» را در سال ۱۸۸۸ خلق کرده، اثری که «ساتبی» به قیمت ۶۶ میلیون و ۳۳۰ هزار دلار به فروش رساند. این منظره پاییزی قبرستان رومی را در آرلس فرانسه به تصویر کشیده است. ونگوگ این نقاشی را یک‌ماه قبل از اینکه گوش خود را ببرد، کشیده است. این تابلو به یک مجموعه‌دار شخصی آسیایی ناشناس فروخته شد.«داستان استراحت سرپرست» نام نقاشی‌ای از «لوسین فروید» است که در جایگاه آخر گران‌قیمت‌های امسال قرار گرفته است. اثر سال ۱۹۹۴ این نقاش انگلیسی در حراجی «کریستی» عرضه شد و به قیمت ۵۶ میلیون و ۱۶۵ هزار دلار به فروش رسید. این تابلو یک‌بار دیگر در سال ۲۰۰۸ هم به قیمت ۳۳ میلیون و ۶۰۰ هزار دلار فروخته شده و رکوردی را برای فروید به ثبت رسانده بود.
ارسال نظر