شاخص‌های تاثیرگذاری رسانه‌ها

دکتر مجید رضائیان با حضور در بیست‌ویکمین نمایشگاه مطبوعات و رسانه‌ها ضمن شرکت در چند نشست خبری وظایف روزنامه‌نگاران را دربرابر قانون دسترسی آزاد به اطلاعات را تشریح کرد.

به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، مجید رضائیان نقش رسانه‌ها را در سه شاخص عمده عنوان کرد و گفت: روزنامه‌نگارها باید خودشان به موضوع گردش آزاد اطلاعات عمل کنند. این به این معناست که زمانی که مطلبی در قالب مصاحبه، گزارش خبری، یادداشت، مقاله یا نقد به دست ما می‌رسد دقت کنیم که آیا عناصر آن کامل است یا خیر؟ یا زمانی که می‌خواهیم به‌عنوان روزنامه‌نگار مطلبی را تولید کنیم آیا عناصر اطلاعاتی آن کامل است یا اینکه ممکن است دچار نواقصی باشد. این استاد دانشگاه و پژوهشگر ژورنالیسم، اطلاعات، پیام و ادبیات را سه عنصر ساختاری روزنامه‌نگاری خواند و افزود: باید در نظر داشته باشیم محصولی که ما تولید، بازنشر یا بازتولید می‌کنیم عنصر اطلاعات در آن کامل باشد، چراکه این بحثِ ساختاری بسیار جدی است. به‌عنوان مثال اگر یک نقد را در حوزه اقتصادی منتشر کردید و دیدگاه موافقان ۷۰ درصد و مخالفان ۳۰ درصد بود و اطلاعات را مخالف هم در کنار یکدیگر قرار ندادید آیا مخاطب این را می‌پذیرد یا خیر؟

رضائیان همچنین تاکید کرد: باید بدانیم ژورنالیسم در ایران با این قانون به آزمون گذاشته شده است و در واقع رسانه‌ها باید این قانون را به‌نوعی آزمون خود تلقی کنند. این استاد دانشگاه نقش دوم رسانه‌ها را بازکردن درهای بسته اطلاعات دانست و تاکید کرد: روزنامه‌نگاران باید مجرای انسداد اطلاعات را بگشایند.

دکتر رضائیان اطلاعات را به دو دسته پنهان و کتمان تقسیم کرد و گفت: اطلاعات پنهان، اطلاعاتی است که محرمانه است اما وظیفه روزنامه‌نگاران این است که اطلاعات کتمان را به‌دست بیاورند. اگر در جایی نهادی یا سازمانی سعی در کتمان اطلاعات کرد باید بداند که اطلاعات کتمان متعلق به روزنامه‌نگاران است و روزنامه‌نگاران باید مطابق با این اصل راه‌های انسداد اطلاعات را باز کنند و فرقی هم نمی‌کند که این اطلاعات از کدام نهاد یا از قوای سه گانه، قرار است گرفته شود.این استاد دانشگاه وظیفه سوم رسانه‌ها را فرهنگ‌سازی برای گردش آزاد اطلاعات دانست و گفت: وظیفه رسانه‌ها تنها کسب خبر و ارتباط با منابع خبر و تولید آن نیست، بلکه باید مخاطب را هم در نظر داشت.

در دنیای پیشرفته که قانون دسترسی آزاد به اطلاعات نهادینه شده است اگر اطلاعاتی به دست یک شهروند معمولی برسد، وی درباره انتشار آن یا باور آن بی‌محابا عمل نمی‌کند؛ چراکه فرهنگ استفاده از اطلاعات به آنها داده شده است. ما نیز باید فرهنگ استفاده از اطلاعات را در کشورمان نهادینه کنیم. اطلاعات چرخه‌ای دارد که از ارتباطات آغاز و به جامعه‌شناسی می‌رسد، این چرخه شامل ارسال، دریافت، باور و انتخاب است و بعد از آن جامعه‌شناسی آغاز می‌شود. تصمیم، رفتار، تکرار، نقش و نهادینه شدن پیش‌روی مخاطب است.وی همچنین تصریح کرد: زمانی که از گردش آزاد اطلاعات صحبت می‌کنیم این به آن معنا است که این موضوع باید برای مخاطب فرهنگ‌سازی شود و او «ادراک» کند نه اینکه تنها «دریافت»‌کننده خبر باشد.