گزارش «دنیای اقتصاد» از رصد ماهانه فروش محصولات فرهنگی کشور
رکود پاییزی در بازار فرهنگ
گروه فرهنگ و هنر- شایان ربیعی: اولین ماه از فصل پاییز، بازار فرهنگی کشور را دچار شوک اقتصادی کرد. کاهش قابل توجه فروش محصولات فرهنگی در مهر ماه بسیاری از فعالان اقتصادی حوزه فرهنگ را شگفت زده کرد.
این شگفتی زمانی تامل برانگیزتر به نظر می‌آید که بدانیم وضعیت فروش محصولات فرهنگی در سال گذشته و سال‌های پیش از آن معمولا با رشد و افزایش چشمگیر همراه بوده است. امسال در سه حوزه اصلی بازار فرهنگی یعنی سینما، کتاب و آلبوم‌های موسیقی که به یک معنی نبض بازار فرهنگی کشور را تشکیل می‌دهند شاهد افت‌وخیزهای سینوسی بودیم که برآیند کلی شیب منفی فروش را به نمایش می‌گذارد.
این شگفتی زمانی تامل برانگیزتر به نظر می‌آید که بدانیم وضعیت فروش محصولات فرهنگی در سال گذشته و سال‌های پیش از آن معمولا با رشد و افزایش چشمگیر همراه بوده است. امسال در سه حوزه اصلی بازار فرهنگی یعنی سینما، کتاب و آلبوم‌های موسیقی که به یک معنی نبض بازار فرهنگی کشور را تشکیل می‌دهند شاهد افت‌وخیزهای سینوسی بودیم که برآیند کلی شیب منفی فروش را به نمایش می‌گذارد.
گروه فرهنگ و هنر- شایان ربیعی: اولین ماه از فصل پاییز، بازار فرهنگی کشور را دچار شوک اقتصادی کرد. کاهش قابل توجه فروش محصولات فرهنگی در مهر ماه بسیاری از فعالان اقتصادی حوزه فرهنگ را شگفت زده کرد.
این شگفتی زمانی تامل برانگیزتر به نظر می‌آید که بدانیم وضعیت فروش محصولات فرهنگی در سال گذشته و سال‌های پیش از آن معمولا با رشد و افزایش چشمگیر همراه بوده است.امسال در سه حوزه اصلی بازار فرهنگی یعنی سینما، کتاب و آلبوم‌های موسیقی که به یک معنی نبض بازار فرهنگی کشور را تشکیل می‌دهند شاهد افت‌وخیزهای سینوسی بودیم که برآیند کلی شیب منفی فروش را به نمایش می‌گذارد.این در حالی است که سال‌های گذشته به سبب بازگشت دوباره دانشجویان به دانشگاه‌ها در روزهای آغازی پاییز، بازگشایی مدارس و همچنین فضای ذاتی فصل پاییز به همراه تلطیف هوا معمولا رجوع به سینماها، خرید کتاب و همچنین خرید آلبوم‌های موسیقی با رشد چشمگیری روبه‌رو می‌شد.امسال همچنان‌که گفته شد این اتفاق -دست کم تا امروز- نیفتاده است و تحلیل این موضوع نیازمند درکنار هم قرار دادن بسیاری از عواملی است که در خرید محصولات فرهنگی از سوی شهروندان نقش بازدارنده ایفا می‌کنند.به هر حال در این گزارش تلاش می‌شود تا تازه‌ترین اطلاعات از سه بازار نامبرده ارائه شود.
بازار کتاب
آمارها نشان می‌دهد که متوسط فروش کتاب‌های پرفروش در برخی از کتابفروشی‌های معتبر تهران در نقاط مختلف از ۳۵ جلد در هفته به ۲۲ جلد کاهش یافته است. به بیان دیگر اگر تا پیش از این پرفروش‌ترین کتاب فروشگاه‌های معتبر فرهنگی به‌صورت میانگین ۳۵ بار در هفته به فروش می‌رفت، این میانگین در مهر ماه امسال به ۲۲ عدد کاهش پیدا کرده است. همزمان آمار کلی پرفروش‌ترین کتابفروشی‌ها نیز از رقمی در حدود ۳۰۰ عنوان در هفته به کمتر از ۲۵۰ عنوان رسیده است که نه‌تنها رشدی را نشان نمی‌دهد بلکه نمایانگر کاهش دست‌کم ۱۶درصدی در فروش است.
این میزان کاهش البته مربوط به کتابفروشی‌های پرفروش است و به نظر می‌رسد که در دیگر کتابفروشی‌ها اوضاع فروش کمتر از آن باشد و این موضوع نگرانی از وضعیت بازار کتاب را تشدید می‌کند.
اما در کنار این موضوع باید گفت که لیست پرفروش‌های بازار کتاب تهران با گذشت سه هفته از آغاز پاییز همچنان فرقی با بهار و تابستان نکرده و کتاب‌های پرمخاطب گذشته بیشترین درخواست را داشته‌اند. البته در این میان کتاب‌هایی نیز به چرخه پرفروش‌ها اضافه شده‌اند که در جدول زیر می‌توانید اطلاعات مربوط به آنها را مشاهده کنید.
این در حالی است که کتاب‌های «بی‌شعوری»، «جزء از کل»، «چرا کشورها شکست می‌خورند»، «چین چگونه سرمایه‌داری شد؟»، «پیرمرد صدساله‌ای که از پنجره بیرون پرید و ناپدید شد» و «سوکورو تازاکی بی‌رنگ و سال‌های زیارتش» هم کتاب‌های تقریبا همیشگی در لیست پرفروش‌ها هستند که برای جلوگیری از انتشار اطلاعات تکراری، مشخصات مربوط به آنها را در جدول پیش رو منتشر نکردیم.
سینما
در سه هفته اخیر بازار سینما نیز از قافله سال‌های گذشته جا ماند و نتوانست فروش چندانی داشته باشد، ضریب رشد فروش در بازار سینما تا اینجا که تقریبا یک‌ماه از پاییز گذشته است متناسب با دو فصل اول امسال و پاییز سال‌های گذشته نیست.پاییز گذشته در سینماها برخی از فیلم‌ها همچون شهر موش‌ها ۲، شیار ۱۴۳، آتش‌بس ۲، چند متر مکعب عشق و... رونق گیشه را چند برابر کرد و این موضوع باعث شد تا کل فروش سال ۹۳ که رقمی در حدود ۶۰ میلیارد تومان بود، رقم بخورد.جالب آن است که با کمی اغماض می‌توان گفت که حدودا نیمی از فروش ۶۰ میلیاردی سینما در سال گذشته در فصل پاییز به دست آمد و این در حالی بود که کل فروش سینما در سال ۹۲ نیز تقریبا ۳۰۱ میلیارد تومان ارزیابی شد. به بیان دیگر فصل پاییز سال گذشته به اندازه کل فروش سینما در سال قبل از آن رونق داشته است.اما امسال این رونق چندان که باید باشد نیست، زیرا تنها فیلم پرفروش سینماها، «محمد رسول‌الله (ص)» است اما دیگر فیلم‌ها چندان که باید و شاید نتوانسته‌اند گیشه سینمای پاییز ۹۴ را رونق ببخشند.
جدول فروش هفته اخیر سینماها از قرار زیر است: کل فروش سینما در ماه اول پاییز تا روز پنج‌شنبه گذشته در خوش‌بینانه‌ترین حالت ممکن رقمی در حدود ۶ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان بوده است که در قیاس با سال گذشته نشان‌دهنده کاهشی چشمگیر است. این کاهش چشمگیر اگرچه از یک سو به فیلم‌های نمایش داده شده برمی‌گردد، به این معنی که غیر از فیلم محمد رسول‌الله (ص) فیلم محبوبی در سینماها نیست تا مردم را به سالن‌ها بکشاند، اما از سوی دیگر باید تاکید کرد که به نظر می‌رسد پاییز سال ۹۴ به لحاظ فروش محصولات فرهنگی دچار یک رکود شده است که البته باید مورد بررسی دقیق قرار بگیرد.
بازار موسیقی
بازار موسیقی و به بیان دقیق‌تر بازار فروش آلبوم‌های موسیقی از جمله بازارهایی فرهنگی است که دچار فقر شدید آماری است. به بیان دیگر اعداد و ارقام دقیق مربوط به فروش آلبوم‌های موسیقی تقریبا در هیچ مرکز اطلاعات سنجی وجود ندارد و این امر سطح اطمینان از آمارهای کیفی و نه کمی منتشر شده را دچار اختلال می‌کند. به هر حال به نظر می‌رسد فروش آلبوم‌های موسیقی به صورت دیجیتال چندان قابل مقایسه با سال‌های گذشته نباشد زیرا آمارهای دقیقی نه از امسال و نه از سال گذشته یافت نمی‌شود. با این همه بنا به اطلاعات موجود در این مرکز اطلاع‌رسانی و برخی خبرگزاری‌ها شماری از پرفروش‌ترین آلبوم‌های موسیقی به این شرح گزارش می‌شوند:
سکوت آبی: آلبوم «سکوت آبی» اثر مهبد شفیع‌نژاد، آلبومی به سبک کلاسیکال با رگه‌هایی از موسیقی رمانتیک است. آلبومی بی‌کلام در 11 قطعه که توسط آوای سوته‌دلان منتشر شده است. این مجموعه، اولین آلبوم بی‌کلام مهبد شفیع‌نژاد است.
آهوی بخت من گزل: این کتاب گویا حدود 54 دقیقه است. در کتاب صوتی «آهوی بخت من گزل»، مانی حقیقی در نقش سلطان، الهام کردا در نقش گُزل (آهو)، سحر دولتشاهی در نقش گُزل (بانوی سبزپوش) و محمود دولت‌آبادی در نقش راوی کل، ظاهر شده‌اند. در این آلبوم، محمدحسین محرمی و رضا عسگرزاده با دودوک و وحید اسداللهی با نقاره به نوازندگی پرداخته‌اند.
سَمبَل: آلبوم «سَمبَل» هشت قطعه دارد و توسط نشر موسیقی کوک و با تهیه‌کنندگی حامد بهداد، بازیگر سینما و تئاتر منتشر شده است. حامد بهداد که خود مشهدی است، در راستای حمایت از هنرمندان خطه خراسان، تهیه‌کنندگی این آلبوم را برعهده گرفته است. سبک آلبوم «سمبل» را می‌توان تلفیقی از پاپ و بلوز دانست.
در دنیای تو ساعت چند است: این اثر توسط نشر «میم» که متعلق به کریستف رضاعی است؛ با ۲۹ قطعه منتشر شده است. در این آلبوم علاوه‌بر موسیقی؛ کریستف رضاعی دیالوگ‌هایی از فیلم را قرار داده چون معتقد است موسیقی با فیلم بسیار درهم تنیده‌اند.
ماه و ماهی: این اثر از تولیدات مرکز موسیقی حوزه هنری به خوانندگی حجت اشرف‌زاده و آهنگسازی مشترک حجت اشرف‌زاده و امیر و آرش بیات است. ماه و ماهی متشکل از هشت قطعه است.
این شگفتی زمانی تامل برانگیزتر به نظر می‌آید که بدانیم وضعیت فروش محصولات فرهنگی در سال گذشته و سال‌های پیش از آن معمولا با رشد و افزایش چشمگیر همراه بوده است.امسال در سه حوزه اصلی بازار فرهنگی یعنی سینما، کتاب و آلبوم‌های موسیقی که به یک معنی نبض بازار فرهنگی کشور را تشکیل می‌دهند شاهد افت‌وخیزهای سینوسی بودیم که برآیند کلی شیب منفی فروش را به نمایش می‌گذارد.این در حالی است که سال‌های گذشته به سبب بازگشت دوباره دانشجویان به دانشگاه‌ها در روزهای آغازی پاییز، بازگشایی مدارس و همچنین فضای ذاتی فصل پاییز به همراه تلطیف هوا معمولا رجوع به سینماها، خرید کتاب و همچنین خرید آلبوم‌های موسیقی با رشد چشمگیری روبه‌رو می‌شد.امسال همچنان‌که گفته شد این اتفاق -دست کم تا امروز- نیفتاده است و تحلیل این موضوع نیازمند درکنار هم قرار دادن بسیاری از عواملی است که در خرید محصولات فرهنگی از سوی شهروندان نقش بازدارنده ایفا می‌کنند.به هر حال در این گزارش تلاش می‌شود تا تازه‌ترین اطلاعات از سه بازار نامبرده ارائه شود.
بازار کتاب
آمارها نشان می‌دهد که متوسط فروش کتاب‌های پرفروش در برخی از کتابفروشی‌های معتبر تهران در نقاط مختلف از ۳۵ جلد در هفته به ۲۲ جلد کاهش یافته است. به بیان دیگر اگر تا پیش از این پرفروش‌ترین کتاب فروشگاه‌های معتبر فرهنگی به‌صورت میانگین ۳۵ بار در هفته به فروش می‌رفت، این میانگین در مهر ماه امسال به ۲۲ عدد کاهش پیدا کرده است. همزمان آمار کلی پرفروش‌ترین کتابفروشی‌ها نیز از رقمی در حدود ۳۰۰ عنوان در هفته به کمتر از ۲۵۰ عنوان رسیده است که نه‌تنها رشدی را نشان نمی‌دهد بلکه نمایانگر کاهش دست‌کم ۱۶درصدی در فروش است.
این میزان کاهش البته مربوط به کتابفروشی‌های پرفروش است و به نظر می‌رسد که در دیگر کتابفروشی‌ها اوضاع فروش کمتر از آن باشد و این موضوع نگرانی از وضعیت بازار کتاب را تشدید می‌کند.
اما در کنار این موضوع باید گفت که لیست پرفروش‌های بازار کتاب تهران با گذشت سه هفته از آغاز پاییز همچنان فرقی با بهار و تابستان نکرده و کتاب‌های پرمخاطب گذشته بیشترین درخواست را داشته‌اند. البته در این میان کتاب‌هایی نیز به چرخه پرفروش‌ها اضافه شده‌اند که در جدول زیر می‌توانید اطلاعات مربوط به آنها را مشاهده کنید.
این در حالی است که کتاب‌های «بی‌شعوری»، «جزء از کل»، «چرا کشورها شکست می‌خورند»، «چین چگونه سرمایه‌داری شد؟»، «پیرمرد صدساله‌ای که از پنجره بیرون پرید و ناپدید شد» و «سوکورو تازاکی بی‌رنگ و سال‌های زیارتش» هم کتاب‌های تقریبا همیشگی در لیست پرفروش‌ها هستند که برای جلوگیری از انتشار اطلاعات تکراری، مشخصات مربوط به آنها را در جدول پیش رو منتشر نکردیم.
سینما
در سه هفته اخیر بازار سینما نیز از قافله سال‌های گذشته جا ماند و نتوانست فروش چندانی داشته باشد، ضریب رشد فروش در بازار سینما تا اینجا که تقریبا یک‌ماه از پاییز گذشته است متناسب با دو فصل اول امسال و پاییز سال‌های گذشته نیست.پاییز گذشته در سینماها برخی از فیلم‌ها همچون شهر موش‌ها ۲، شیار ۱۴۳، آتش‌بس ۲، چند متر مکعب عشق و... رونق گیشه را چند برابر کرد و این موضوع باعث شد تا کل فروش سال ۹۳ که رقمی در حدود ۶۰ میلیارد تومان بود، رقم بخورد.جالب آن است که با کمی اغماض می‌توان گفت که حدودا نیمی از فروش ۶۰ میلیاردی سینما در سال گذشته در فصل پاییز به دست آمد و این در حالی بود که کل فروش سینما در سال ۹۲ نیز تقریبا ۳۰۱ میلیارد تومان ارزیابی شد. به بیان دیگر فصل پاییز سال گذشته به اندازه کل فروش سینما در سال قبل از آن رونق داشته است.اما امسال این رونق چندان که باید باشد نیست، زیرا تنها فیلم پرفروش سینماها، «محمد رسول‌الله (ص)» است اما دیگر فیلم‌ها چندان که باید و شاید نتوانسته‌اند گیشه سینمای پاییز ۹۴ را رونق ببخشند.
جدول فروش هفته اخیر سینماها از قرار زیر است: کل فروش سینما در ماه اول پاییز تا روز پنج‌شنبه گذشته در خوش‌بینانه‌ترین حالت ممکن رقمی در حدود ۶ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان بوده است که در قیاس با سال گذشته نشان‌دهنده کاهشی چشمگیر است. این کاهش چشمگیر اگرچه از یک سو به فیلم‌های نمایش داده شده برمی‌گردد، به این معنی که غیر از فیلم محمد رسول‌الله (ص) فیلم محبوبی در سینماها نیست تا مردم را به سالن‌ها بکشاند، اما از سوی دیگر باید تاکید کرد که به نظر می‌رسد پاییز سال ۹۴ به لحاظ فروش محصولات فرهنگی دچار یک رکود شده است که البته باید مورد بررسی دقیق قرار بگیرد.
بازار موسیقی
بازار موسیقی و به بیان دقیق‌تر بازار فروش آلبوم‌های موسیقی از جمله بازارهایی فرهنگی است که دچار فقر شدید آماری است. به بیان دیگر اعداد و ارقام دقیق مربوط به فروش آلبوم‌های موسیقی تقریبا در هیچ مرکز اطلاعات سنجی وجود ندارد و این امر سطح اطمینان از آمارهای کیفی و نه کمی منتشر شده را دچار اختلال می‌کند. به هر حال به نظر می‌رسد فروش آلبوم‌های موسیقی به صورت دیجیتال چندان قابل مقایسه با سال‌های گذشته نباشد زیرا آمارهای دقیقی نه از امسال و نه از سال گذشته یافت نمی‌شود. با این همه بنا به اطلاعات موجود در این مرکز اطلاع‌رسانی و برخی خبرگزاری‌ها شماری از پرفروش‌ترین آلبوم‌های موسیقی به این شرح گزارش می‌شوند:
سکوت آبی: آلبوم «سکوت آبی» اثر مهبد شفیع‌نژاد، آلبومی به سبک کلاسیکال با رگه‌هایی از موسیقی رمانتیک است. آلبومی بی‌کلام در 11 قطعه که توسط آوای سوته‌دلان منتشر شده است. این مجموعه، اولین آلبوم بی‌کلام مهبد شفیع‌نژاد است.
آهوی بخت من گزل: این کتاب گویا حدود 54 دقیقه است. در کتاب صوتی «آهوی بخت من گزل»، مانی حقیقی در نقش سلطان، الهام کردا در نقش گُزل (آهو)، سحر دولتشاهی در نقش گُزل (بانوی سبزپوش) و محمود دولت‌آبادی در نقش راوی کل، ظاهر شده‌اند. در این آلبوم، محمدحسین محرمی و رضا عسگرزاده با دودوک و وحید اسداللهی با نقاره به نوازندگی پرداخته‌اند.
سَمبَل: آلبوم «سَمبَل» هشت قطعه دارد و توسط نشر موسیقی کوک و با تهیه‌کنندگی حامد بهداد، بازیگر سینما و تئاتر منتشر شده است. حامد بهداد که خود مشهدی است، در راستای حمایت از هنرمندان خطه خراسان، تهیه‌کنندگی این آلبوم را برعهده گرفته است. سبک آلبوم «سمبل» را می‌توان تلفیقی از پاپ و بلوز دانست.
در دنیای تو ساعت چند است: این اثر توسط نشر «میم» که متعلق به کریستف رضاعی است؛ با ۲۹ قطعه منتشر شده است. در این آلبوم علاوه‌بر موسیقی؛ کریستف رضاعی دیالوگ‌هایی از فیلم را قرار داده چون معتقد است موسیقی با فیلم بسیار درهم تنیده‌اند.
ماه و ماهی: این اثر از تولیدات مرکز موسیقی حوزه هنری به خوانندگی حجت اشرف‌زاده و آهنگسازی مشترک حجت اشرف‌زاده و امیر و آرش بیات است. ماه و ماهی متشکل از هشت قطعه است.
ارسال نظر