شمارش معکوس جایزه نوبل ادبیات

گروه فرهنگ وهنر: مهمترین جایزه ادبی جهان فردا در حالی برنده‌اش را معرفی خواهد کرد که در سال‌های اخیر پیش‌بینی‌ها همیشه برعکس درآمده و نوبل به کسی تعلق گرفته که در گمانه‌زنی‌های رسانه‌ها و افکار عمومی جایی نداشته است. با این حال درحالی‌که تنها یک روز دیگر تا اعلام برنده نوبل ادبیات باقی است، به نظر می‌رسد که «هاروکی موراکامی» امسال نیز یکی از شانس‌های مهم این دوره از جوایز است.این چهره سرشناس تا روزهای آغازین این هفته از سوی کمپانی شرط‌بندی «لدبروکز» دارای بالاترین شانس برای کسب جایزه امسال شناخته شده بود.جایزه‌ای که ارزش آن ۶۹۳ هزار پوند است، البته در فهرست گمانه‌زنی‌ها نام‌هایی همچون آسیه جبار رمان نویس الجزایری، اسماعیل کاداره نویسنده آلبانیایی وآدونیس شاعر سوریه‌ای و میلان کوندرا نویسنده اهل جمهوری چک، کو اون شاعر اهل کره‌جنوبی، ریچارد فورد و فیلیپ راث نویسندگان آمریکایی به چشم می‌خورد که هر سال چهره‌های ثابت گمانه‌زنی‌ها به شمار می‌آیند، اما تاکنون موفق به دریافت جایزه نوبل نشده‌اند. با این حال مهمترین چهره‌هایی که در فهرست رسانه‌ها و بنگاه‌های شرط‌بندی در رقابت با یکدیگر به سر می‌برند «هاروکی موراکامی»، نویسنده مطرح ژاپنی و «نگوگی وا تیونگو»، نویسنده کنیایی است که اغلب آثارش را به زبان انگلیسی نوشته است.

هاروکی موراکامی نویسنده ۶۵ ساله ژاپنی و خالق آثاری همچون کافکا در کرانه، پس از تاریکی، سرگذشت پرنده کوکی، جنگل نروژی، تعقیب گوسفند وحشی از آن دسته نویسندگانی است که آثارش در ایران هم توسط مترجمان مختلفی به فارسی برگردانده شده و مورد استقبال قرار گرفته است. نگوگی وا تیونگو هم نویسنده ۷۶ ساله‌ای است که آثارش تاکنون به بیش از ۱۷ زبان زنده دنیا منتشر شده است اما در ایران مترجمی سراغ کتاب‌های او نرفته است. وا تیونگو به‌دلیل آرا و نظرات انتقادی که داشته بارها از سوی حکومت کنیا تحت تعقیب قرار گرفته است. او سال ۱۹۷۰ بعد از نوشتن داستانی انتقادی تحت عنوان «من با هر کس دلم بخواهد ازدواج می‌کنم» دستگیر و محاکمه شد. آنچنان‌که نهایتا در دهه هفتاد کشورش را به مقصد آمریکا ترک کرد و اکنون در دانشگاه‌های ییل و نیویورک ادبیات تدریس می‌کند. او تنها نویسنده کنیایی است که علاوه‌بر انگلیسی به زبان مادری خود نیز می‌نویسد. نام این نویسنده در حالی مطرح شده است که منتقدان حاضر در استکهلم مقر آکادمی نوبل بر این باورند که وقت آن فرارسیده تا آکادمی، جایزه نوبل ادبیات را به یک نویسنده آفریقایی مثل نویسنده کنیایی «نگوگی وا تیونگو» یا نویسنده اهل سومالی «نورالدین فرح» اعطا کند. از سویی دیگر ساوتلانا الکسیوییچ نویسنده و روزنامه‌نگار اهل بلاروس هم در کنار دو گزینه دیگر که معرفی شده‌اند از بیشترین شانس دریافت جایزه به شمار می‌آید. الکسیوییچ به عنوان روزنامه‌نگار به خاطر مصاحبه با شاهدان جنگ جهانی دوم، حادثه اتمی چرنوبیل، جنگ افغانستان و شوروی سابق شهرت دارد. وی همچنین در آثار خود درباره حادثه چرنوبیل و جنگ در افغانستان نوشته است. همان‌گونه که در ابتدای این گزارش عنوان شد بعضی از چهره‌ها همه ساله در لیست گمانه‌زنی‌ها حضور دارند، اما خیلی‌ها معتقدند امسال جایزه به یکی از همان نام‌های همیشگی یعنی آدونیس تعلق خواهد گرفت. او به علت فعالیت‌های سیاسی ماه‌های بسیاری را در حبس سپری کرد و سرانجام در سال ۱۹۶۵ به بیروت رفت.او از سال ۱۹۸۶نیز به‌عنوان نویسنده آزاد در پاریس و در تبعید زندگی می‌کند. از دیگر نویسندگانی که اسامی آنها در فهرست گمانه‌زنی‌های جایزه نوبل ادبیات امسال به چشم می‌خورد، می‌توان به «پاتریک مودیانو»، رمان‌نویس فرانسوی، «فلیپ راث»، رمان‌نویس آمریکایی، «جان فوسه»، نمایشنامه‌نویس نروژی و «پیتر هندکه»، نویسنده استرالیایی که اخیرا برنده جایزه معتبر ادبی ایبسن شد، اشاره کرد.