مستندسازی شغل است نه تفریح

مهوش شیخ‌الاسلامی

جشنواره «سینما حقیقت» در سه دوره برگزاری جایگاه خود را پیدا کرده است و استوارتر از هر جشنواره‌ای به صورت خاص به سینمای مستند می‌پردازد. جایگاه این جشنواره بسیار مهم است؛ چرا که مستندسازی تنها شغل فیلمسازان این عرصه است؛ اما خیلی‌ها گمان می‌کنند مستندسازان برای تفریح و سرگرمی فیلم می‌سازند. اگرچه جشنواره سینما حقیقت نمی‌تواند خلأ حذف بخش مستند از جشنواره فیلم فجر را پر کند، اما اعتبار این جشنواره در عرصه بین‌المللی زیاد و دلگرمی برای مستندسازان است. عرضه‌ فیلم مستند در عرصه‌های بین‌المللی کار بسیار سختی است و برای هر مستندسازی امکان‌پذیر نیست، لذا حضور در جشنواره‌ بین‌المللی «سینماحقیقت»، به سادگی پای فیلمساز را به دنیا باز می‌کند.

مستندسازان به شدت به حمایت تهیه‌کننده‌ها نیاز دارند.مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در زمینه سینمای ساخت مستند از فیلمسازان حمایت می‌کند؛ اما این گونه حمایت‌ها به تنهایی کافی نیست. مستندساز باید سرمایه زیادی داشته باشد؛ چرا که ساخت مستند شغل اوست. خیلی‌ها تصور می‌کنند ما به مستند به عنوان تفریح و سرگرمی نگاه می‌کنیم؛ اما تنها کار مستندسازان و تمرکزشان ساخت مستند است. اگر مستندسازی خوش شانس باشد می‌تواند سالی یک فیلم با شرایط نسبتا خوب بسازد و این فیلم برای گذراندن زندگی مستندساز کافی نیست. بارها گفته‌ایم جایگاه اصلی مستند تلویزیون است؛ اما هر بار با بی‌مهری مواجه شده‌ایم. ما هیچ وقت در این زمینه بهر‌ه‌ای از تلویزیون نبردیم و این به اندازه زیادی تاسف‌ برانگیز است. مساله محیط‌ زیست در کشور ما، جایگاه مهمی دارد و ما در این زمینه، بی‌نهایت حرف‌های ناگفته و فیلم‌های نساخته داریم. متاسفانه بسیاری از منابع طبیعی کشور در حال از بین‌رفتن است و به جز معدودی مستندساز دلسوز و متعهد که از این مساله رنج می‌برند، کمتر کسی به فکر این معضل است.

مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی باید روی مستند محیط‌‌زیست سرمایه‌گذاری جدی بکند و تولید فیلم‌های محیط ‌زیستی هشدار دهنده را در دستور کار خود قرار دهد.