آیا «خصوصی» و «گشت ارشاد» خط قرمزها را زیرپا گذاشته‌اند؟!

رییس اداره نظارت و ارزشیابی:این دو فیلم توقیف نشده‌اند، فقط اکرانشان محدود شده است

در حالی که اداره نظارت و ارزشیابی تلاش فراوانی کرده بود تا فیلم‌هایی در نوروز روی پرده بروند که کمترین حاشیه رسانه‌ای را ایجاد کنند، اما همان طور که قابل پیش‌بینی بود چینش نادرست اکران نه فقط اعتراض گروهی از سینماگران مستقل مانند همایون اسعدیان، منوچهر محمدی، داریوش مهرجویی و مصطفی کیایی را موجب شد بلکه اکران نوروزی گسترده «گشت ارشاد» و «خصوصی» که همزمان با نمایش آنها در جشنواره هم از سوی گروه‌هایی مورد انتقاد قرار گرفته بود سبب ساز آن شد که در برخی شهرهای کشور نظیر بابل، کرمان، بوشهر، مشهد با اکران این دو فیلم مخالفت‌هایی صورت گیرد! اما واقعا مشکل این دو فیلم چیست که بر سر اکران آنها این همه دردسر به وجود آمده است؟! آیا به لحاظ مفهومی «گشت ارشاد» و «خصوصی» از خطوط قرمز اخلاقی عبور کرده اند یا اینکه مشکل با سازندگان این دو فیلم است؟! به گزارش شبکه ایران تنها مشکل فیلم «گشت ارشاد» به اعتقاد مخالفان، عنوان آن و البته طرح‌های بنرهای اصلی آن است! طی سال‌های اخیر گشت ارشاد یکی از پرچالش ترین مفاهیم اجتماع ایران بوده است.

اگر «گشت ارشاد» را دارای همان یک مشکل طراحی بنر بدانیم «خصوصی» همین یک مشکل را ندارد و اتفاقا به لحاظ موضوع یکی از کنترل شده‌ترین آثار داخلی است. کنترل شده به این لحاظ که کارگردان فیلم حسین فرحبخش ضمن هماهنگی کامل با دست اندرکاران اداره نظارت و از جمله علیرضا سجادپور پروانه ساخت این فیلم را گرفته و آن را جلوی دوربین برد. حتی برخی از نزدیکان فرحبخش این مساله را بازگو کرده اند که حتی انتخاب بازیگران فیلم و از جمله مثلث فرهاد اصلانی-هانیه توسلی-لعیا زنگنه نیز بعد از مشورت فرحبخش و سجادپور صورت پذیرفته است!جالب‌تر اینکه تقریبا یک ماه پیش از آغاز اکران نوروزی سینماها و در صورتی که هنوز بسیاری از فیلمسازان نمی‌دانستند آثار آنها پروانه نمایش گرفته‌اند یا خیر، مسوولان به فرحبخش قول اکران نوروزی «خصوصی» را دادند!!! دقیقا به همین دلیل بود که فرحبخش هم در گفت‌وگو با رسانه‌های مختلف و از جمله شبکه ایران فیلم خود را یکی از گزینه‌های احتمالی اکران نوروزی می‌دانست! پس درباره «خصوصی» هم فرضیه زیرپاگذاشتن خط قرمزها منتفی است!آنها هم که ایده «خصوصی» را یکتا و خط شکن می‌دانند سخت در اشتباهند چون نه فقط موضوع فیلم را می‌توان کپی درجه دومی از «جذابیت مرگبار» (۱۹۸۷) آدریان لین دانست، بلکه پیش‌تر دو فیلم ایرانی دیگر به نام‌های «شوکران» و «تیک» هم با مضمونی که در «خصوصی» ارائه شده، ساخته شده بودند! درباره اینکه گفته می‌شود «خصوصی» یک فیلم سیاسی است هم همین قدر بدانید که حتی خودِ فرحبخش هم فیلمش را بیشتر یک درام عاشقانه دانسته تا درامی ماجرایی درباره سیاست! آنچه تحت عنوان سیاست و سیاستمدار هم در فیلم می‌بینیم بیشتر ناظر است بر کلیشه‌هایی که شاید با درجه‌ای کمتر در بسیاری از فیلم‌های ایرانی دیگر هم آنها را دیده بودیم. درباره رعایت خطوط قرمز در فیلم هم همین قدر می‌گوییم مگر امکان دارد فیلمی که با هماهنگی کامل اداره نظارت ساخته شده، گاف اخلاقی داشته باشد؟!«خصوصی» حتی به لحاظ طراحی بیلبورد یا بنر هم هیچ ایرادی ندارد و اتفاقا فرحبخش حتی بیلبوردهای فیلمش را هم به کلیشه‌ای ترین شکل ممکن و با پرهیز بی دلیل از تمرکز بر تصویر زنان طراحی کرده است!حال اینکه چه شده اکران این دو فیلم این همه حاشیه و جنجال ایجاد کرده از آن پرسش‌هایی است که مطمئنا پاسخی برای آنها نخواهید یافت؛ چون این هم از آن تناقضات بزرگی است که تنها در سینمای ایران رخ می‌دهد و البته سودش باز هم به جیب تهیه‌کنندگان هر دو فیلم؛ یعنی عبدا.. علیخانی شریک فرحبخش و خودِ سهیلی خواهد رفت چون همین موضع‌گیری‌های افراطی است که کنجکاوی مخاطبان نسبت به فیلم را بیشتر کرده و به حضور آنها در سینما کمک کرده(!) و در نهایت میزان فروش نهایی فیلم را بالا خواهد برد!

فرخ‌نژاد: قانون را محور قرار دهیم

حمید فرخ‌نژاد بازیگر اصلی فیلم «گشت ارشاد» هم در گفت‌وگو با شبکه ایران با تاکید بر پرهیز از افراط‌گری در برخورد با چنین پدیده‌هایی این مساله را بیان نمود که انجام اقدامات فرعی در هر مساله‌ای، کاری نادرست است. فرخ‌نژاد گفت: من دوست ندارم درباره اینکه چه ارگانی حکم دهد صحبت کند. اگر ما خودمان را قانونگرا می‌دانیم باید قانون را محور قرار دهیم و اگر نسبت به مساله‌ای اعتراض داریم به طور قانونی شکایت کرده و منتظر باشیم تا قاضی درباره اعتراض ما حکم دهد. اقدامات فردی در هر مساله‌ای، کاری نادرست است.

بزنگاه‌های قانونی هنوز وجود دارد

حواشی پدید آمده درباره اکران «گشت ارشاد» و «خصوصی» سبب ساز آن شده که اتحادیه تهیه‌کنندگان سینمای ایران، انجمن سینماداران ایران و کانون پخش‌کنندگان فیلم ایران در کنار هم قرار گرفته و بیانیه‌ای صادر کنند. در بخشی از این بیانیه این‌چنین آمده است:آیا بزنگاه‌های قانونی مثل وزارتخانه‌های متبوعه، مجلس، سوال و استیضاح را از ما گرفته اند؟ نماز شکر می‌گزاریم که این روزها به یمن عید و بهار و نوروز خبر و خبرگزاری‌ها نیمه تعطیل اند ورنه خود مقدمات خوراکی را تهیه کرده بودیم که رسوای جهانمان کنند آن هم درست در آغازین روزهای سالی که قرار است حرمت کار و تولید و سرمایه ایرانی حفظ شود. آیا از سرگشاد سرنا نواختن نیست که تولیدات سینمایی مان را که هرکدام بیش از ۱۵۰ شغل ایجاد کرده و می‌کند؛ چون تخم مرغی گندیده بر کف خیابانش می‌کوبیم. ارشاد و قوه مجریه نه! قضا را چه می‌گویید؟ یعنی قوه قضائیه هم حاجت! شما را برآورد نمی‌کرد؟ پس این خواسته خلق الساعه و عجولانه شما از کجا مشروعیت می‌گیرد؟ کف خیابان!؟ آیا کف خیابان محل بحث‌های نظری و چگونگی پرداختن به سینما است! سینمایی که امروز چه بخواهیم و چه نخواهیم چنانچه هوشیارانه اداره‌اش کنند نقشه جغرافی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جهان را دگرگون می‌کند. نه قطعا اشتباهی در حال رخ کردن است اشتباهی فاحش! چنانچه بر این اشتباه اصرار شود و اگر صاحبان فیلم‌ها هر پنج فیلم نوروزی را از اکران پایین کشند سیه رو نمی‌شود هر آنکه در او غش باشد؟ایرانیان هوشیار باشید! ما را، ما همه ایرانیان مسلمان و غیر مسلمان،ترک و لر و فارس و عرب و کرد و بلوچ و همه و همه را همه جهان دارند نگاه می‌کنند! ما را بیشتر از دیگران نگاه می‌کنند از ما سرمشق می‌گیرند یا در حال سرمشق گرفتن اند باید مراقب و مواظب رفتارمان باشیم. ما قانون گراییم. ما قرار است به قانون احترام بگذاریم حتی اگر به نفع ما اراده نکرده باشد.

سجادپور: این دو فیلم توقیف نشده‌اند،فقط اکرانشان محدود شده است

علیرضا سجادپور هم درباره دوفیلم حاشیه‌ساز این روزها نظر متفاوتی نسبت به سایر اهالی سینما دارد.او می‌گوید: توقیف این دو فیلم شایعه است: ببینید، توقیف کلمه مناسبی برای تشریح وضعیت این دو فیلم نیست. این یک تصمیم مدیریتی بود که در شرایط فعلی گرفته شد تا بلکه بخشی از حواشی به وجود آمده پیرامون این دو فیلم از بین برود. این دو فیلم توقیف نشده‌اند و فقط اکران آنها محدود شده است. این دو فیلم هنوز در بخشی از سینماها در حال اکران هستند و اکران محدود آنها ادامه می‌یابد تا به تدریج فیلم‌هایی جایگزین آنها شوند.