پدر دوبله ایران رفت

استاد علی کسمایی می‌گفت: «خوشحالم خدا عمری به من داد که بتوانم با سه نسل کار کنم.» به گزارش ایسنا این هنرمند که ۶ تیر ماه از دنیا رفت، به عنوان یکی از بنیانگذاران صنعت دوبله ایران شاگردان زیادی را تربیت کرد که امروز از پیشکسوتان دوبلاژ ایران محسوب می‌شوند. کسمایی در گفت‌‌وگویی با ایسنا گفته بود: « زمانی‌که وارد سینما شدم، حتی در ایران یک «مویلا» (میز تدوین) وجود نداشت و دوبله فیلم‌های فارسی را که در «پارس‌فیلم» انجام می‌شد، هنرمندانی چون سیامک یاسمی، ژاله علو، مهین بزرگی و بیژن محتشم که علاقه‌مند و عاشق سینما بودند، انجام می‌دادند. آن فیلم‌ها که در «پارس‌فیلم» ساخته می‌شدند، نه صدای صحنه و نه صدای شاهد داشتند؛ بنابراین ما دیالوگ‌های آنها را درست می‌کردیم.»

علی کسمایی که فارغ‌التحصیل رشته اقتصاد از دانشگاه تهران بود، از سال ۱۳۲۹ فعالیتش را در زمینه دوبله آغاز کرد و برای اولین‌بار در سال ۱۳۳۳ به عنوان سرپرست گویندگان فیلم «شاهزاده روباهان» را دوبله کرد. او که متولد ۱۲۹۴ بود، دوبله «شازده احتجاب»، «شطرنج باد»، «ملکوت»، «هجرت»، ‌«پرواز در شب»، «هزاردستان»، «سربداران»، «آخرین پرواز»، «این خانه دور است»، «سال‌های جوانی»، «اتاق یک»، «حکایت آن مرد خوشبخت»، «کمیته مجازات» و «هور در آتش» و فیلم‌های خارجی «دکتر ژیواگو»، «بانوی زیبای من»، «آوای موسیقی» و «هملت» را در کارنامه هنری‌اش ثبت کرده است. به شواهد و تاریخ، بسیاری از مدیران دوبلاژ و گویندگان مطرح که هم‌اکنون مشغول کار هستند، از شاگردان کسمایی محسوب می‌شوند؛ چنان‌ که ابوالحسن تهامی‌نژاد - از دوبلوران پیشکسوت - درباره او گفته است: «کسمایی استاد همه ما است و ما دوبله را با ایشان شروع کردیم. آقای کسمایی در همه ما تاثیر داشته و فیلم‌های خیلی خوبی را دوبله کرده است، که به خوبی آنها را می‌فهمیده و می‌دانسته چه کاری باید انجام دهد.» منوچهر اسماعیلی دوبلور پیشکسوت هم درباره کسمایی گفته بود: «من بخش کوچکی از حاصل عمر «علی کسمایی» هستم. درود می‌فرستم به تمام هنرمندان که سرمایه‌گذار سینما بودند. من افتخار دارم که در سن ۲۰ سالگی درفیلم «دروازه پاریس» با ایشان همکاری کردم. یکی از ویژگی‌های علی کسمایی دادن فرصت بود. او یاد داد چیزی را که یاد گرفتی پیش خودت نگه‌ندار. این باعث ماندگاری نام علی کسمایی در دوبلاژ ایران شد.» علی کسمایی سال‌ها پیش در مراسم تقدیری که برایش در جشن سینمای ایران گرفته بودند، می‌گفت: «من یکی از پیشگامان سینمای ایران هستم و زندگی‌ام را در این راه سپری کردم. بسیار خوشحال هستم که جامعه هنری و مدیران سینمای ایران، خدمتگزاران سینما را همیشه به یاد دارند و با پاداش‌های معنوی سرافرازشان می‌کنند. نمونه حاضرش خود من هستم که سال‌های سال در مدیریت دوبلاژ ایران خدمت کردم و به عنوان پدر دوبلاژ ایران مفتخر شده‌ام و سپاسگزارم. شما هنرمندان گرامی شهریار شاعر را می‌شناسید، شعرهای ناب او را خوانده‌اید یا شنیده‌اید. او در بیتی غمگنانه سروده است «تا همه عمر رفیق ندانی که کیستم ...روزی سراغ من آیی که نیستم» من با اجازه زنده‌یاد شهریار در این بیت شعر او دست می‌برم و به مناسبت این بزرگداشت به اهالی سینما می‌گویم تا «هستم رفیق تو دانی که کیستم ... روزی سراغ من آیی که هستم». علی کسمایی در سال ۸۸ جوایز و یادگارهایش که شامل عکس‌ها، فیلم‌ها، لوح‌ها و یادگاری‌های بیش از نیم‌قرن فعالیتش در سینما بود را به موزه سینما واگذار کرد. او در دفتر موزه سینما نوشت: «اینک حاصل زندگی‌ام را، از نوشته‌ها، سروده‌ها، کتاب‌ها، لوح‌های تقدیر، فیلمنامه‌ها، نوارها و ... به موزه سینمای ایران پیشکش می‌کنم تا از گزند پراکندگی و نابودی در امان باشند و باشد که برای آیندگان به کار آید. بر پیشینیان است که‌ با کوشش خستگی ناپذیرتری، این مرز‌وبوم کهنسال پرافتخار را آبادتر و توسعه یافته‌تر و افتخار‌ آمیزتر و موزه‌اش را پربارتر به آیندگان پیشکش کنند.» به گزارش ایسنا، علی کسمایی که از هفته پیش شرایط جسمی‌اش به‌دلیل کهولت سن وخیم شده بود، روز گذشته ـ ۶ تیر ماه ـ در خانه‌اش دار فانی را وداع گفت.

مراسم تشییع این هنرمند امروز، پنج‌شنبه (۸ تیرماه) ساعت ۹:۳۰ از مقابل تالار وحدت برگزار می‌شود.