مراسم اختتامیه سی‌‌و‌هشتمین دوره جایزه کتاب سال برگزار شد
کارنامه قبولی نشر در ایران
در این مراسم حسن روحانی با بیان اینکه منشأ بسیاری از تحولات بزرگ دنیا در حقیقت به نظری برمی‌گردد که در کتابی مکتوب و نقد شده است، گفت اندیشه‌ای که از تراوش ذهن یک عالم بزرگ تبدیل به یک کتاب شود، عمر جاودانه می‌یابد. او با ابراز خرسندی از اینکه با وجود محدودیت‌های ناشی از همه‌گیری کرونا، توانسته در این مراسم حضور پیدا کند، گفت: «اگر کتاب نبود، ارتباط ما با دنیای گذشته تقریبا قطع می‌شد. اگر کتاب نبود، سلسله علوم و آگاهی‌های تاریخی ما وجود نداشتند و این خسارت بزرگی برای بشریت بود.» رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه امروز، نوع جدیدی از کتاب و کتابت به اسم فضای مجازی ایجاد شده است، گفت: «بدون شک یکی از اختراعات بزرگ و تاثیرگذار بشر در عصر حاضر همین فضای مجازی است، فضای مجازی تحول شگرفی در دنیا ایجاد کرده و پایه و اساسی برای پیشرفت در دیگر حوزه‌هاست. »
رئیس‌جمهور افزود: «کتاب‌ها نه تنها حامل تحولات علمی هستند، بلکه حامل تحولات اجتماعی نیز هستند؛ به‌عنوان مثال خود تحولات اجتماعی در دوره مشروطه با کتاب آغاز شد و کتاب مرحوم نائینی در ایجاد آن حرکت بزرگ بسیار موثر و تعیین‌کننده بود. خود نهضت و انقلاب اسلامی نیز با اعلامیه‌های مکتوب یک مرجع تقلید آغاز شد و پیش رفت و فقه و تحول فقه شیعه نیز مرهون کتابت است.» او با تاکید بر لزوم تجلیل از نویسندگان و مولفان و محققانی که در تعالی فرهنگ و دانش جامعه نقش دارند، تصریح کرد: «چنین مراسم‌های تجلیلی فرهنگ ملت‌ها را به هم نزدیک می‌کند. و باید تلاش کنیم این مسیر به هدف اصلی خود یعنی افزایش تقاضا برای کتاب و ارتقای فرهنگی کتابخوانی برسد.»
کارنامه کتاب و نشر ایران
در بخش دیگری از این مراسم سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، جایزه کتاب سال را کارنامه کتاب و نشر ایران خواند و گفت: «در سال ۹۲ حدود ۶۶ هزار عنوان کتاب در سال داشتیم و در سال گذشته حدود ۱۰۵ هزار عنوان که ۵۶ هزار عنوان چاپ اول بودند و روند روبه‌رشدی را از سال ۹۲ تا ۹۸ شاهد بودیم. در مسیر رشد کمی رشد کیفی قابل‌توجه بود؛ به‌خصوص در برخی از حوزه‌ها که رشد کمی و کیفی روندی پابه‌پا داشته و جریان رشد علمی و فرهنگ مطلوب کشور، رشد پایاپایی داشته است. صالحی گفت: «داد و ستدی بین رشد جریان علمی و فرهنگی کشور وجود داشت که کاملا محسوس است. البته همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ بر فضای علمی و فرهنگی و از جمله فرهنگ مکتوب اثر گذاشته است؛ به‌طوری که شاهد تعطیلی برخی از رویدادها مانند نمایشگاه کتاب تهران و نمایشگاه استانی بودیم.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره تاثیر همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ در تولید کتاب بیان کرد: «از نظر کمی کاهش محسوس ۱۰ درصدی را داریم، البته برای چاپ اول فضای بهمن ۹۹ و بهمن ۹۸ تغییر زیادی نداشته است. تاثیرات همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ در فضای کلی خدمات کشور از جمله فرهنگ مکتوب کاملا دیده شد؛ اما مسیرهایی طی شده تا خسارت‌ها را تا حدودی کاهش دهیم و از فضای موجود به‌عنوان زمینه فرصت استفاده کنیم.» صالحی با اشاره به توسعه بازار کتاب‌های الکترونیک در دوره کرونا گفت: «ماه‌های ابتدایی سال در معاونت فرهنگی پویش کتابخوانی به وجود آمد که بیش از ۲۳۰ هزار کتاب الکترونیکی در آن ایام به فروش رفت. جریان کتاب الکترونیک، جریان پویا و روبه‌رشدی است.»
او درباره طرح‌های فصلی که توسط موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار می‌شود، بیان کرد: «امسال در فضای مجازی سه فصلنامه کتاب‌فروشی‌ها، حدود یک‌ونیم‌میلیون کتاب به فروش رفت که ۵۰ میلیارد تومان فروش ریالی داشت.» صالحی در ارزیابی نمایشگاه مجازی کتاب تهران، با اشاره به اینکه در این فضا فروش خوبی انجام شده است، گفت: «این رویداد با همکاری اصناف این حوزه از یکم تا دهم بهمن برگزار شد. شاهد بودیم ۱۰۰ هزار عنوان کتاب داخلی در این نمایشگاه عرضه شد و ۱۷۲۲ ناشر حضور داشتند. یک و نیم میلیون عنوان کتاب فروش رفت که حدود ۶۴ میلیارد تومان فروش ریالی به همراه داشت. ۸۵۰ هزار مرسوله پستی به کل کشور ارسال شد و ۹۷ درصد این مرسوله‌ها به دست خریداران رسیده است.»
۱۲ اثر برگزیده و ۵۹ کتاب تقدیر شده
حجت‌الاسلام محمدعلی مهدوی‌راد، دبیر علمی جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران هم با اعلام اینکه در سه سال اخیر، ارزیابی و بررسی آثار کتاب‌ها بر اساس فراخوان به‌دست آمده است، گفت: «این روش را هرگز نهایی و بررسی‌ها را رها نکردیم. به انبوهی از عالمان و فاضلان در سال‌های گذشته - ۳۸سال - پیام دادیم که کتاب‌هایی که مناسب چرخه ارزیابی است، معرفی کنند و از این راه به کتاب‌هایی دست یافتیم که فرستاده نمی‌شد.»
به گفته او پس از غربال و بررسی ابتدایی آثار در گروه‌های ۷۴گانه، در مرحله بعدی هر کتاب توسط سه مسوول بررسی می‌شد. مهدوی‌راد ادامه داد: «اگر میانگین امتیازات بین ۹۰ تا ۱۰۰ بود کتاب برگزیده و امتیاز میان ۸۰ تا ۹۰ شایسته تقدیر شناخته شدند. امسال ۴۹ هزار و ۷۴۱ عنوان در غربال ابتدایی مورد بررسی قرار گرفت و در گروه‌ها ۳۷هزار و ۷۱۲ عنوان کتاب بررسی شد. کتاب‌های مرحله اول ۹۴۸۰ و کتاب‌های راه یافته به مرحله دوم ۲۴۷ عنوان و آثار برگزیده ۱۲ عنوان و کتاب‌های شایسته تقدیر ۵۹ عنوان بودند.»
او درباره بخش بین‌الملل توضیح داد: «۱۸۰۰ عنوان پژوهش درحوزه ایرانی- اسلامی مورد بررسی قرار گرفت و ۲۰ عنوان به مرحله نهایی رسیده است. اینجا شایسته تقدیر وجود ندارد و پنج عنوان کتاب از کشورهای آمریکا، آفریقای جنوبی، روسیه، چین و فرانسه برگزیده شده است. چهره برجسته این بخش کریستوفر پل کلوهسی است که کتابی درباره حضرت فاطمه و حضرت زینب(س) دارند. همچنین کتابی در حال نشر درباره امام حسین(ع) دارند که همه از آن تقدیر کردند.»
