دنیای اقتصاد: سینمای ایران در طول شش ماه گذشته چیزی حدود ۱۰۰ میلیارد تومان فروش داشته است. این رقم برای چنین مدتی، قابل توجه است. فیلم‌های اکران شده به‌طور میانگین هر ماه بیش از ۱۶ میلیارد تومان فروش داشته‌اند که رقم بسیار بالایی است. اما نگرانی بسیاری از کارشناسان سینما برای بازار نیمسال دوم است. آنها معتقدند که سینمای ایران تمام داشته‌هایش را برای اکران پررونق در نیمه اول سال صرف کرده و برگ برنده‌ای برای نیمه دوم سال ندارد. رکوردشکنی فیلم «نهنگ عنبر؛ سلکشن رویا» و تجربه فروش ۲۱میلیارد تومانی اتفاق بی‌نظیری بود که در تاریخ سینمای ایران رخ داد. همین‌طور بسیاری دیگر از فیلم‌ها در نیمسال اول با فروش‌های فوق‌العاده توانستند صدر جدول پرفروش‌های تاریخ سینمای ایران را زیر و رو کنند.

«گشت ۲» با چیزی حدود ۲۰ میلیارد تومان، «خوب، بد، ‌جلف» با حدود ۱۷ میلیارد تومان و فیلم «اکسیدان» با حدود ۱۱ میلیارد تومان، ‌به‌تنهایی حدود ۷۰ درصد کل فروش نیمه اول امسال را به نام خود ثبت کرده‌اند. این در حالی است که بسیاری دیگر از فیلم‌هایی که پیش‌بینی می‌شد رکوردشکن باشند، نتوانستند انتظارها را برآورده سازند. «ساعت پنج عصر» اولین فیلم مهران مدیری مهم‌ترین فیلمی بود که نتوانست متناسب با پیش‌بینی‌ها بفروشد. اما نکته مهم و قابل بحث فروش سینماها در نیمه دوم سال است. طبق آمار، بعد از سال ۹۲ که سینمای ایران مخاطب ۸ میلیون نفری را در سراسر کشور تجربه کرد با استقرار دولت یازدهم، سینما در سال ۹۳ با افزایش ۴ میلیون نفری همراه بود و تعداد مخاطبان سینما به ۱۲ میلیون نفر افزایش پیدا کرد. در سال ۹۴ نیز رشد قابل توجه آمار مخاطبان تکرار شد و سینما توانست مخاطب خود را به ۱۴ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر افزایش دهد اما در سال ۹۵ اتفاق غیرمنتظره‌ای رخ داد و میزان مخاطب نزدیک به ۲۳ میلیون ثبت شد. اما آیا این رکورد در سال ۹۶ هم تکرار خواهد شد؟ در شش ماه اول سال حدود ۱۳ میلیون نفر به سینماها رفته‌اند.

وضعیت قرمز اکران

علی سرتیپی رئیس کانون پخش‌کنندگان سینمای ایران پیش از این در گفت‌وگویی با خبرگزاری فارس، درباره فیلم‌های باقی‌مانده برای شش ماه دوم سال گفته بود: متاسفانه باید اعلام کنم شش ماه دوم سال وضعیت سینمای ایران به لحاظ فروش اصلا قابل مقایسه با وضعیت فروش در شش ماه اول سال نیست. زیرا فیلم‌هایی که برای شش ماه دوم سال باقی مانده توان و پتانسیل لازم برای جذب مخاطب به سالن‌های سینما را نخواهند داشت. متاسفانه من به‌عنوان رئیس کانون پخش‌کنندگان سینمای ایران وضعیت قرمز را برای سینمای ایران به لحاظ فروش در شش ماه دوم سال اعلام می‌کنم. وی درباره عدم مدیریت اکران گفت: سال گذشته در جشنواره فیلم فجر شاهد آثار اجتماعی زیادی بودیم که برآورد یک‌سال کار و تلاش سینماگران در این عرصه بود اما متاسفانه باید گفت این آثار به‌دلیل نزدیک بودن به شرایط جامعه و پررنگ بودن رئالیسم در سینمای اجتماعی توان جذب مخاطب گسترده را ندارد. متاسفانه هیچ نهادی هم وجود ندارد که برای اکران فیلم‌ها به درستی برنامه‌ریزی کند و پیشنهاد مناسب به تهیه‌کنندگان بدهد تا در طول سال شاهد رونق سینماها باشیم.

با شرایط فعلی تمام تخم‌مرغ‌ها را در سبد شش ماه اول سال قرار دادیم و شش ماه دوم سال نمی‌توانیم با فیلم‌های موجود مخاطب را به درستی جذب کنیم. نکته آن است که معمولا شش ماه دوم هر سال با توجه به بازگشایی مدارس، ‌بیشتر خانواده‌ها مصرف سینما را در مقایسه با نوروز و تعطیلات تابستان کاهش می‌دهند. این در حالی است که در چند سال اخیر همزمان شدن ایام سوگواری محرم و صفر با شش ماه دوم سال، مصرف سینماها را تحت تاثیر قرار داده و کاهش داده بود. همچنین برگزاری جشنواره فیلم فجر در بهمن ماه و همچنین سرد بودن بیشتر ایام نیمه دوم سال، باعث کم شدن تمایل مخاطبان به حضور در سینماها می‌شود. معمولا در چنین شرایطی اکران به موقع فیلم‌ها می‌تواند پای مخاطبان را به سینماها باز کند. سال گذشته در شهریورماه فیلم «فروشنده» در گروه آزاد اکران شد و توانست به سینماها رونق ببخشد. فیلم «سلام بمبئی» هم اکران خوبی برای شش ماه دوم سال رقم زد و با توجه به فروش بسیار بالای این دو فیلم که هر دو رکوردشکن بودند، ‌مجموع فروش نیمه دوم سال افزایش یافت و کل فروش سال را به چیزی در حدود ۱۷۰ میلیارد تومان نزدیک کرد.

امیدهای فروش

اگرچه بعید به نظر می‌رسد هیچ فیلمی از لیست اکران شش ماهه دوم بتواند رکورد ۱۰ میلیاردی فروش را ثبت کند، اما برخی از فیلم‌ها همچنان امید به فروش قابل توجهی دارند. فیلم «نگار» ساخته رامبد جوان که به‌تازگی اکران شده و در مهرماه نیز روی پرده خواهد بود، در مدت دو هفته اکران به رکورد یک میلیارد تومانی فروش رسیده است. «خفه‌گی» از فریدون جیرانی و «خانه کاغذی» مهدی صباغ‌زاده نیز به‌زودی پس از پایان زمان اکران فیلم‌های روی پرده کار خود را آغاز خواهند کرد و احتمالا بتوانند فروش قابل‌توجهی داشته باشند. اکران فیلم «قاتل اهلی» ساخته مسعود کیمیایی نیز از امیدهای فروش است و ممکن است بتواند گیشه سینماها را از رخوت پاییزی نجات دهد. افزون براین موفقیت فیلم «بدون تاریخ، بدون امضا» در بخش افق‌های جشنواره ونیز نیز ممکن است بتواند اکران قابل توجهی برای این فیلم رقم بزند. بازی خوب نوید محمدزاده در این فیلم که مورد تحسین بسیاری از منتقدان برجسته جهان سینما قرار گرفت می‌تواند فروش فوق‌العاده این فیلم را تضمین کند. فیلم‌های دیگری نظیر «سد معبر»، «فصل نرگس»، «چراغ‌های ناتمام»، «کوپال» و... نیز در فهرست اکران برای نیمه دوم سال قرار دارند اما به نظر نمی‌رسد این فیلم‌ها نیز بتوانند موفقیت چشمگیری داشته باشند.با این حال در صورت اکران فیلم «سهیلا شماره ۱۷» و «ایتالیا، ‌ایتالیا» سینماها دوباره شلوغ خواهند شد و فروش‌ها به عددهای ۱۰ رقمی بازخواهند گشت.

تنور داغ توقیفی‌ها

خبری که چند روز پیش در رسانه‌ها منتشر شد و حاکی از رفع توقیف چند فیلم جنجالی بود، می‌تواند سرنوشت بازار سینما را در نیمه دوم سال تغییر دهد. این فیلم‌ها که پس از مدت‌ها توانسته‌اند مجوز اکران بگیرند به احتمال بسیار زیاد در شش ماه آینده روی پرده خواهند رفت. «عصبانی نیستم» ساخته رضا درمیشیان، «خانه پدری» ساخته کیانوش عیاری، «خانه دختر» به کارگردانی شهرام شاه‌حسینی، «پارادایس» ساخته علی عطشانی و «آشغال‌های دوست داشتنی» ساخته محسن امیریوسفی در صورت اکران در شش ماه دوم، می‌توانند رونق‌بخش بازار فروش باشند. تکرار نام این فیلم‌ها در چند ماه یا سال اخیر مخاطبان سینما را نسبت به تماشا کردن آنها در سینما حساس کرده است. به نظر می‌رسد با اکران این فیلم‌ها احتمالا وضعیت اکران نیمه دوم سال چندان هم قرمز نباشد. البته این هرگز به معنا این معنا نیست که فروش نیمه دوم سال قابل توجه خواهد بود. به نظر نمی‌رسد که در این شش ماه سینمای ایران بتواند فروشی بیش از ۵۰ میلیارد تومان داشته باشد. اگر این پیش‌بینی درست باشد، تعداد مخاطبان امسال سینما در مقایسه با سال گذشته بیش از ۲۰ درصد کاهش خواهد داشت.

تحلیل بازار شش ماه آینده سینمای ایران

تحلیل بازار شش ماه آینده سینمای ایران