پایان سلطان کمدی

دنیای اقتصاد: «من فقط یک بار زندگی می‌کنم؛ بنابراین بگذارید هر خوبی که می‌توانم بکنم و هر محبتی که مایلم نسبت به دیگران ابراز دارم. بگذارید، نه این احساس را سرکوب کنم و نه آن را به تاخیر اندازم زیرا دیگر به دنیا نخواهم آمد.» این قطعه‌ای است که جری لوئیس، کمدین معروف آمریکایی همیشه در مناسبت‌های مختلف برای مخاطبانش خوانده است. بامداد دیروز این چهره شناخته‌شده به خاطر مشکلات و نارسایی قلبی در خانه‌اش در لاس‌وگاس آمریکا ودر ۹۱ سالگی درگذشت. جری لوئیس در میان سینمادوستان ایرانی چهره بسیار محبوبی است. البته بخش قابل توجهی از محبوبیت او مدیون دوبلورهایی است که در بسیاری از فیلم‌ها به جایش حرف زده‌اند. حمید قنبری پای ثابت دوبله کاراکترهایی بود که او بازی می‎کرد و این دوبلور مشهور هم ۱۰ سال پیش در تهران درگذشت. شهرت و محبوبیت جری لوئیس جهانی بود و فیلم‌های او به‌ویژه از زمانی که با دین مارتین، خواننده و موزیسین آمریکایی یک زوج کمیک مانند لورل و هاردی تشکیل داد، در اکران‌های جهان با موفقیت‌های بزرگی روبه‌رو می‌شد.

ژان لوک گدار، فیلمساز معروف فرانسوی جری لوئیس را حتی بهتر از چاپلین و کیتون دانسته است. البته این کمدین مشهور در طول دوران زندگی هنری‌اش تنها به بازیگری اکتفا نکرد، او تهیه‌کنندگی، نویسندگی و کارگردانی را نیز تجربه کرد و از این راه توانست میلیون‌ها دلار به دست بیاورد اما شهرت او تنها به خاطر کارهای هنری‌اش نیست. جری لوئیس در اوج محبوبیت و شهرتش بنیادی خیریه تاسیس کرد تا به بیمارانی که دچار ضعف‌های عضلانی هستند، کمک کند. او در دوران ریاست ۲۵ ساله‌اش در این بنیاد توانست بیش از دو میلیارد دلار کمک‌های مردمی برای درمان بیماران این بنیاد جمع کند. در سال ۱۹۷۷ جری‌لوئیس تنها شخصیت سرشناسی بود که نامزد جایزه صلح نوبل شد و در سال ۱۹۸۵ از طرف سازمان دفاع آمریکا به خاطر خدمات عمومی قابل‌توجهش مدال افتخار دریافت کرد.

از سویی دیگر جری لوئیس در عمر ۹۱ ساله‌اش در بیش از ۴۰ فیلم بازی کرد که از میان آنها همکاری با فیلمسازان بزرگی مانند مارتین اسکورسیزی، امیر کاستاریکا و... دیده می‌شود که جوایز معتبری هم برایش به ارمغان آورد. کم‌کم نقش مارتین در فیلمنامه‌ها کمرنگ‌تر و توجهات بیشتر به لوئیس معطوف می‌شد. به طوری که یک بار مجله لوک عکسی بزرگ از این زوج را چاپ کرد. این عکس در حقیقت تصویر لوئیس را نشان می‌داد و تنها گوشه‌ای از صورت مارتین دیده می‌شد. این کار عملا مارتین را از لوئیس دور کرد و سرانجام در سال ۱۹۵۴ این زوج حرفه‌ای از یکدیگر جدا شدند اما پس از جدایی هر دوی آنها به شهرت انفرادی دست یافتند. بار دیگر که این دو در کنار هم دیده شدند در سال ۱۹۷۶ و در فیلمی به کارگردانی «فرانک سیناترا» بود که بسیار مورد توجه مردم قرار گرفت.

لوئیس ۱۰ سال پس از مرگ دین، در سال ۲۰۰۵ در کتاب «دین و من یک داستان عاشقانه» احساس خود را نسبت به همکار قدیمی‌اش «دین مارتین» بیان کرد. لوئیس هشت بار برنده جایزه بهترین کارگردان سال در اروپا شد. دو بار در زندگی‌اش ازدواج کرد و صاحب ۶ فرزند شد. از سال ۱۹۶۶ یعنی وقتی ۴۰ سال داشت دیگر لوئیس آن جوان لاغر و چابک نبود. او دیگر کندتر کار می‌کرد و بازی برایش سخت‌تر شده بود. از آن سال بود که فروش فیلم‌هایش رو به کاهش نهاد تا جایی که شرکت فیلمسازی پارامونت پیکچرز احساس کرد دیگر به فیلم‌های کمدی جری لوئیس نیازی ندارد. از آن پس لوئیس به فکر ساخت فیلم‌های شخصی افتاد و فیلم‌هایی ساخت که البته موفقیتی نداشتند. او آرام آرام از دنیای سینما کناره گرفت و روزهای آخر عمرش را در لاس وگاس گذراند. از معروف‌ترین فیلم‌های جری لوئیس می‌توان به دنیای دیوانه دیوانه دیوانه، بوئینگ بوئینگ، سلطان کمدی، شیفته زن‌ها، پروفسور دیوانه و دهن‌گشاد اشاره کرد. همچنین او برای بازی در فیلم سلطان کمدی ساخته مارتین اسکورسیزی با بازی رابرت دنیرو به‌دلیل توانایی‌های بازیگری‌اش تحسین شد.

واکنش اسکورسیزی و دنیرو به مرگ لوئیس

به هرحال مرگ جری لوئیس دوستداران سینما را متاثر کرد و نام‌هایی همچون مارتین اسکورسیزی و رابرت دنیرو نخستین کسانی بودند که با انتشار پیام‌هایی در هالیوود ریپورتر به مرگ او واکنش نشان دادند. مارتین اسکورسیزی درباره او نوشت:«جری لوئیس استاد بود. او هنرمند بزرگ و انسان شاخصی بود.» اسکورسیزی در فیلم «پادشاه کمدی» نقش جری لنگفورد مجری یک تاک‌شو را به جری لوئیس داده بود. نقش لنگفورد همانند دیگر نقش‌آفرینی‌های جری لوئیس نبود و بیش از اینکه کمدی باشد دراماتیک بود. اسکورسیزی در ادامه برای لوئیس نوشته است: «من افتخار همکاری با او را داشتم و این تجربه برای من گنج گرانبهایی بود. به راستی که او یکی از بزرگ‌ترین‌ها بود.» در «پادشاه کمدی» رابرت دنیرو نقش استندآپ کمدینی به نام روپرت پاپکین را بازی می‌کند که دوست دارد در برنامه لنگفورد شرکت کند. رابرت دنیرو نیز درباره لوئیس نوشت: «جری در کمدی و فیلم پیشرو بود. در چند سال گذشته چند باری اقبال دیدار با او را داشتم. حتی در ۹۱ سالگی ذره‌ای ذوقش را از دست نداده بود.» همچنین جیم کری بازیگر معروف آمریکایی هم درباره مرگ او گفت: «او دیوانه‌ای ساختگی و مصنوعی نبود. جری لوئیس نابغه‌ای غیرقابل انکار و موهبتی بی‌نظیر و «آخرکمدی» بود. من هستم چون او بود!»