خداحافظی ستاره‌ها از صنعت سینما

دنیای اقتصاد: سینما به‌رغم گسترده شدن رسانه‌ها و تکنولوژی‌های نوین ارتباطی و تصویری هنوز هم محبوبیت بسیاری دارد. صنعت سینما در میان سایر انواع هنرها در جهان پردرآمدترین است و در مقام مقایسه، هیچ صنعت مبتنی بر هنری وجود ندارد که بتواند در درآمدزایی و اثرگذاری به جادوی سینما برسد. شاید نزدیک‌ترین رقیب سینما، سریال‌های تلویزیونی باشند که درآمدهای میلیارد دلاری دارند؛ اما مجموع درآمد فروش فیلم‌ها دست‌کم تا امروز از مجموع فروش سریال‌ها بیشتر بوده و به نظر نمی‌رسد که این توازن در آینده نزدیک به‌هم بخورد. اما این همه ماجرا نیست! در چند سال گذشته برخی از مهم‌ترین چهره‌های سینمایی با این هنر-صنعت خداحافظی کرده‌اند و این موضوع نگرانی درمورد کاهش جذابیت‌های سینما را بیشتر کرده است. در چند سال گذشته بسیاری از اسامی در لیست وداع‌کنندگان با جهان سینما قرار گرفته‌اند از جانی دپ و آنجلینا جولی و جودی فاستر گرفته تا جکی چان و آرنولد شوارتزنگر بازیگران معروف فیلم‌های اکشن. در همین فهرست می‌توان اسامی شناخته شده دیگری را نیز ردیف کرد؛ زک اسنایدر کارگردان مطرح هالیوود، سلنا گومز بازیگر و خواننده هالیوودی، جک نیکلسون بازیگر شناخته شده آمریکایی و...اما در یکی، دو سال گذشته ضرباهنگ وداع چهره‌ها با سینما تندتر شده و اسامی مطرحی عطای هنر هفتم را به لقایش بخشیده‌اند.خبر خداحافظی دنیل دی لوییس بازیگر برجسته سینما روز گذشته منتشر شد و جهان هنر را در شوک فرو برد. در این گزارش مروری داریم بر وداع مهم‌ترین چهره‌های سینما در دو سال اخیر که اعلام کرده‌اند بعد از پایان سال ۲۰۱۷ دیگر در سینما حضور نخواهند داشت.

هایائو میازاکی

«میازاکی» ۷۶ ساله که معروف‌ترین انیماتور زنده جهان است در سپتامبر ۲۰۱۴ به‌صورت رسمی از دنیای انیمیشن خداحافظی کرد؛ اما بنابر اعلام کمپانی فیلمسازی «سوزوکی» او نتوانست تحمل کند که انیماتور دیگری طرح انیمیشن بدون فیلم‌نامه او را اجرا کند و خودش برای آخرین بار کارگردانی یک انیمیشن را برعهده گرفت.این انیمیشن در واقع نسخه بلندشده انیمیشن کوتاه «بورو و کرم ابریشم» است که «میازاکی» قصد داشت آن را با استفاده از تکنیک CGI برای موزه توکیو بسازد.«میازاکی» در طول بیش از ۵۰ سال فعالیت هنری خود به موفقیت‌های فراوانی درحد «نیک پارک» انیماتور کمپانی والت دیزنی دست یافته است و یکی از مشهورترین و تاثیرگذارترین انیماتورهای تاریخ سینما محسوب می‌شود.«میازاکی» در سال ١٩٩٧، پس از ساخت فیلم «شاهزاده مونونوکه» که در آن دوره از موفق‌ترین انیمیشن‌ها بود، عقب‌نشینی خود را از مقام کارگردانی اعلام کرد تا جایی برای استعدادهای جوان‌تر باز کند؛ اما در سال ٢٠٠١ دوباره به عرصه کارگردانی بازگشت و فیلم «شهر اشباح» را ساخت که رکورد پرفروش‌ترین انیمیشن در سطح جهانی را به خود اختصاص داد و جوایز خرس طلایی برلین در سال ٢٠٠٢ و اسکار ٢٠٠٣ را از آن خود کرد.

آکی کوریسماکی

آکی کوریسماکی، مهم‌ترین فیلمساز سینمای معاصر فنلاند، چند ماه پیش در حاشیه جشنواره فیلم برلین اعلام کرد که دیگر فیلمی نخواهد ساخت.کوریسماکی که امسال با جدیدترین فیلمش «روی دیگر امید» در بخش رقابتی شصت‌وهفتمین جشنواره برلین حضور داشت، در گفت‌وگو با تلویزیون ملی فنلاند اعلام کرد: این آخرین فیلم من بود؛ چون خسته شده‌ام و دیگر می‌خواهم به زندگی خودم بپردازم.فیلم «روی دیگر امید» آخرین ساخته این کارگردان ۶۰ ساله فنلاندی درباره یک پناهنده سوری است که در تکاپو برای گرفتن پناهندگی در شهر هلسینکی است. کوریسماکی پیش از این نیز در سال ۱۹۹۴ همراه با «کریستوف کیشلوفسکی» کارگردان نامدار لهستانی در جشنواره برلین آن سال نیز اعلام کرده بود که دیگر فیلم نخواهد ساخت؛ اما ظاهرا این‌بار کاملا مصمم است.او در سال ۲۰۰۳ با یکی از معروف‌ترین ساخته‌هایش به نام «مردی بدون گذشته» برنده جایزه بزرگ جشنواره کن و نامزد اسکار بهترین فیلم خارجی شد؛ اما مراسم اسکار را تحریم کرد و گفت: تمایلی ندارد در کشوری که درگیر جنگ است حضور یابد. «چراغ‌ها در غروب» فیلم بعدی «کوریسماکی» بود که باز هم به نمایندگی از سینمای فنلاند راهی اسکار شد؛ اما وی اعلام کرد در اعتراض به سیاست‌های خارجی دولت وقت آمریکا به ریاست «جورج بوش» در مراسم اسکار حضور نخواهد یافت.کوریسماکی در سال ۲۰۰۲ جشنواره فیلم نیویورک را نیز در حمایت از عباس کیارستمی و عدم صدور به موقع ویزا برای حضور او در جشنواره بایکوت کرد.

دنی دی لوییس

روز گذشته نیز خبری در رسانه‎‌ها چرخید که دوستداران سینما را شوکه کرد. خبر این بود: خداحافظی «دنیل دی لوییس» بازیگر ۶۰ ساله و برنده سه جایزه اسکار از دنیای بازیگری. دیروز بازیگری که همیشه بین فیلم‌هایش فاصله‌های طولانی می‌انداخت و نقش‌هایش را با دقت تمام انتخاب می‌کرد، تصمیم گرفت برای همیشه با سینما وداع کند. «دنیل دی‌لوییس» این خبر را با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده تا جای هیچ شک و شبهه‌ای باقی نماند. او در این بیانیه نوشت: «دنیل دی لوییس دیگر به عنوان هنرپیشه فعالیتی نخواهد کرد. او از همکاران و مخاطبان خود در طول سال‌های طولانی بی‌نهایت سپاسگزاری می‌کند. این یک تصمیم شخصی است و بازیگر و نمایندگانش پیرامون این مساله توضیحات دیگری ارائه نخواهند کرد.»آخرین فیلم دی لوییس درام «Phantom Thread» به کارگردانی «پل توماس اندرسون» خواهد بود که در تاریخ ۲۵ دسامبر روی پرده می‌رود. دیلوییس برای فیلم‌های «پای چپ من»، «خون به پا می‌شود» و «لینکلن» جایزه اسکار را به خانه برده است.

رابرت ردفورد

در آخرین روزهای سال گذشته میلادی، یعنی حدود ۶ ماه پیش، رابرت ردفورد هنرپیشه مطرح و محبوب هالیوود نیز اعلام کرد که در سال ۲۰۱۷ از سینما خداحافظی خواهد کرد.او در جریان گفت‌وگوی مفصلی که با نوه‌اش دیلان ردفورد داشت، با اشاره به این موضوع گفت از این پس وقت و انرژی خود را بر کارگردانی متمرکز خواهد کرد.رابرت ردفورد یکی از چهره‌های شناخته‌شده هالیوود در دهه‌های اخیر بود و در فیلم‌های مشهور سینمایی و آثار خاطره انگیز زیادی بازی کرده، از جمله نیش، گتسبی بزرگ (نسخه اول ۱۹۷۴)‌، همه مردان رئیس جمهور، از هاوانا و پیشنهاد بی شرمانه.رابرت ردفورد در سال ۱۹۸۰ برای کارگردانی فیلم مردم عادی جایزه اسکار گرفت. این در حالی است که او تاکنون اسکار بازیگری را دریافت نکرده است.رابرت ردفورد در سال‌های اخیر نقش مهمی در معرفی سینماگران جوان و حمایت از هنرمندان نوآور داشته و به پدرخوانده سینمای مستقل آمریکا شهرت دارد.

کوئنتین تارانتینو

کوئنتین تارانتینو، کارگردان جنجالی و بسیار مطرح سینما نیز در ماه‌های پایانی سال گذشته میلادی اعلام کرد که پس از ساخت دو فیلم دیگر، از دنیای سینما کناره‌گیری می‌کند. کارگردان «داستان عامه پسند» و «سگ‌های انباری» ابراز امیدواری کرد، تا زمانی که از دنیای سینما بازنشسته می‌شود، او را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کارگردانان تاریخ سینما در نظر بگیرند. «هشت نفرت‌انگیز» که ژانویه امسال اکران شد، هشتمین ساخته بلند «تارانتینو» بود، البته او فیلم «بیل را بکش» را که در دو قسمت راهی سینما شد، یک فیلم محسوب می‌کند و پیش از این اشاره‌هایی به ساخت قسمت سوم این فیلم معروف نیز داشته است. وی درباره جدیدترین پروژه سینمایی‌اش نیز گفت: ایده‌ای درباره ساخت یک فیلم در استرالیا و در حال و هوای دهه ۱۹۳۰ میلادی دارم. این فیلم داستانی در سبک و سیاق «بانی و کلاید» دارد، البته باید ببینیم چه اتفاقی روی می‌دهد.«تارانتینو» در سال ۱۹۹۴با ساخت فیلم برنده نخل طلای «داستان عامه پسند» به اوج شهرت رسید، این فیلم از نظر تجاری توانست موفقیت بسیاری کسب کند و از آن به عنوان یکی از بهترین فیلم‌های تاریخ یاد می‌کنند که در فهرست موسسه فیلم آمریکا از ۱۰۰ فیلم برتر تاریخ سینمای آمریکا قرار دارد.

کن لوچ

کارگردان ۸۱ ساله و چپ بریتانیایی که دو بار توانسته نخل طلای کن را ببرد، چند سال پیش اعلام کرد که دیگر توان فیلمسازی ندارد. این در حالی بود که سال گذشته میلادی فیلم «من دانیل بلیک» را ساخت که بسیار مورد توجه قرار گرفت و در رقابت با فیلم «فروشنده» اصغر فرهادی توانست برنده نخل طلای کن بشود.لوچ پیش از این در سال ۲۰۰۶ برای فیلم بادی که کشتزار جو را تکان می‌دهد، نخل طلا را گرفته بود. همچنین فیلم دیگرش، قوش، در نظرسنجی بنیاد فیلم بریتانیا رتبه هفتم از ۱۰۰ فیلم برتر بریتانیایی قرن بیستم را به‌دست‌آورد. کن لوچ در ۱۷ ژوئن ۱۹۳۶ در نانیتون، وارویک‌شر در میدلند غربی از مادری به نام ویوین و پدری به نام جان زاده‌شد. شروع به‌کار لوچ در ۲۴ سالگی و با تلویزیون بود.او همچنین خرس طلایی افتخاری جشنواره برلین را نیز در کارنامه دارد. او تا کنون ۲۰ فیلم ساخته و یکی از مستقل‌ترین کارگردانان مولف تاریخ سینمای معاصر شناخته می‌شود.