دنیای اقتصاد: زنان ایرانی در چند ده اخیر با حضور اجتماعی در عرصه‌های ورزشی، اجتماعی و هنری توانسته‌اند جایگاه درخور توجهی به دست آورند؛ از مهم‌ترین این عرصه‌ها می‌توان به هنر سینما اشاره کرد. البته حضور زنان در عرصه‌هایی هنری همچون ادبیات، موسیقی و هنرهای تجسمی قابل تامل بوده است و بخش مهمی از تولیدات هنری را در سال‌های اخیر زنان برعهده گرفته‌اند. حضور زنان در صنعت سینما هم در سال‌های اخیر چشمگیر بوده است و چند فیلم مهم سال‌های گذشته را سینماگران زن جلوی دوربین برده‌اند. جشنواره فیلم فجر امسال مشتی است از خروار موفقیت‌ زنان فیلمساز؛ آن‌چنان‌که از ۴۴ فیلم شرکت کرده در این جشنواره ۶ فیلم ازآن بانوان سینماگر است. در ادامه مختصری به کارنامه کاری و آثار شرکت داده شده آنان در این دوره از جشنواره فیلم فجر می‌پردازیم.

پوران درخشنده با «زیر سقف دودی»

پوران درخشنده اولین کارگردان مطرح پس از انقلاب است که با ساخت فیلم «رابطه» در سال ۶۵ مطرح شد و با فیلم «پرنده‌ کوچک خوشبختی» در سال ۶۶ برنده‌ اولین سیمرغ زنانه البته برای بهترین فیلم و تهیه‌کنندگی‌اش از جشنواره فیلم فجر شد. درخشنده طی این سال‌ها فیلم‌های مختلفی را روانه پرده نقره‌ای سینما کرد و در آثارش نشان داد که دغدغه اصلی او همواره خانواده است. او با نمایش این مسائل و مشکلات در واقع طرح مساله می‌کند تا بلکه با نمایش آن راهکاری برای مشکلات موجود، ارائه شود. آخرین فیلم درخشنده «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند» بود که فیلمی جنجالی شد و به موضوعی پرداخت که کمتر فیلمسازی به سراغ آن رفته است. او پس از یک وقفه چند ساله امسال با فیلم «زیرسقف دودی» به جشنواره فیلم فجر می‌آید. او این بار به سراغ موضوع طلاق عاطفی رفته است. فرهاد اصلانی، مریلا زارعی، بهنوش طباطبایی، هوشنگ توکلی، مریم بوبانی، هادی مرزبان، فریبا متخصص، شهرام حقیقت دوست، رسول نجفیان، نفیسه روشن، آزیتا حاجیان، حسام نواب صفوی و فرشید زارعی‌فرد در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند.

نگار آذربایجانی با «فصل نرگس»

نگار آذربایجانی متولد سال ۱۳۵۲ در تهران است. او بازیگر، نویسنده، تدوینگر و کارگردان، فارغ‌التحصیل در مقطع کارشناسی ارشد سینما است. اولین حضور وی در عرصه سینما، بازی در فیلم «نسل سوخته» به کارگردانی رسول ملاقلی‌پور بود و «آینه‌های روبه‌رو» اولین تجربه کارگردانی او است که در ژانر اجتماعی ساخته شده است. آذربایجانی از سال ۸۸ در حوزه فیلمسازی فیلم جدیدی نساخت تا امسال که به سراغ فیلم «فصل نرگس» رفت. یک فیلم اجتماعی دیگر با نگاه خاص کارگردان که در تولید فیلم اولش نیز این نگاه خاص را به نمایش گذاشته است. «فصل نرگس» با نگاهی انسان دوستانه، قصه‌ای امید بخش را به شیوه‌ای متفاوت روایت می‌کند. فیلم اثری پر بازیگر است ولوکیشن‌های متعددی دارد که از جنوبی‌ترین نقطه تهران تا شمالی‌ترین منطقه پایتخت را به تصویر کشیده است. ریما رامین‌فر، یکتا ناصر، امیر آقایی، پژمان بازغی، شایسته ایرانی، محمدرضا هدایتی، صالح میرزاآقایی، شیرین اسماعیلی و...، با حضور گوهر خیراندیش و شبنم گودرزی. «فصل نرگس» دومین اثر نگار آذربایجانی پس از «آینه‌های روبه‌رو » است که به تهیه کنندگی سحر صباغ سرشت با سرمایه‌گذاری حمیدرضا عارف در ژانر اجتماعی ساخته شده است.

رقیه توکلی با «مادری»

رقیه توکلی متولد سال ۶۲ و فارغ التحصیل رشته سینماست، در حال حاضر در دانشکده فرهنگ و هنر یزد به عنوان مدرس سینما و مدیر گروه مشغول به تدریس است. وی تاکنون نزدیک به ۳۰ فیلم کوتاه مستند و داستانی را کارگردانی کرده و در ده‌ها جشنواره داخلی و خارجی برنده جوایز متعددی شده است. فیلم سینمایی «مادری» اولین تجربه حرفه‌ای توکلی در مقام کارگردان است و تهیه‌کنندگی آن را سیاوش حقیقی برعهده دارد و با اولین فیلم طعم حضور در جشنواره فیلم فجر را می‌چشد. مادری روایتی است درباره زندگی دو خواهر که یکی عشقش را رها کرده و دیگری عشقش او را رها کرده است. هانیه توسلی، هومن سیدی، نازنین بیاتی، مریم بوبانی، ملیسا ذاکری، آنا زارع و سجاد اسماعیلی از دیگر بازیگران این فیلم هستند.

منیر قیدی با «ویلایی‌ها»

منیر قیدی متولد ۱۳۵۱ در تهران است. وی دارای مدرک دیپلم است. شروع فعالیت هنری او به عنوان منشی صحنه در سال ۱۳۶۸ در فیلم «زیر بام‌های شهر» ساخته اصغر هاشمی بود. وی فعالیت خود را با سریال تلویزیونی «خاله‌سارا» در سمت منشی صحنه شروع کرد و در ادامه در بیش از ۲۰ فیلم سینمایی و تلویزیونی در سمت‌های منشی صحنه و دستیار کارگردان و برنامه‌ریز در آثار کارگردانان بنامی چون ابراهیم حاتمی‌کیا، مجید مجیدی، کمال تبریزی و... حضور داشته است. او کار خود را با ساختن فیلم‌های کوتاه «‌ای آنکه خنداند و گریاند» در سال ۱۳۸۰ و فیلم «پسر دختر پیرمرد» در سال ۱۳۸۲ ادامه داد. فیلم «پسر دختر پیرمرد» به جشنواره‌های خارجی متعددی (در هامبورگ، منچستر، زنان سئول، زنان کنل و...) راه پیدا کرد. او همچنین در سال ۱۳۸۶ فیلم مستند «تهران، شهر چناران» را ساخت و در سال ۱۳۸۹ فیلم «در راه ویلا» را کارگردانی کرد.

از دیگر فیلم‌های او می‌توان به فیلم سینمایی «حتی اگر شب باشد» اشاره کرد. او در نهایت پس از سال‌ها فعالیت در کنار کارگردانان بزرگ سینمای ایران و مشق کردن از آثار آنها تصمیم به ساخت اولین فیلم بلند خود گرفته است. «ویلایی‌ها» به‌عنوان اثری دفاع مقدسی روانه جشنواره شده است. فیلمبرداری «ویلایی‌ها» به نویسندگی قیدی و ارسلان امیری در اندیمشک انجام شده و سعید ملکان تهیه‌کنندگی آن را بر عهده داشته است. طناز طباطبایی، پریناز ایزدیار، آناهیتا افشار، علی شادمان، ثریا قاسمی، گیتی قاسمی، فریماه کهنمویی، مهدخت مولایی، فاطمه بابایی، معصومه بیگی، صابر ابر و هفت بازیگر کودک بازیگران این فیلم هستند. «ویلایی‌ها» قصه‌ خانواده‌های فرماند‌‌هان سپاه و ارتش در سال ۱۳۶۵ است. عزیز، زن ۵۰ ساله‌ای است که همراه نوه‌هایش وارد مجموعه‌ ویلاها می‌شود. الیاس نیز راننده‌ بسیجی است که هروقت وارد مجموعه می‌شود، همه نگران این می‌شوند که شاید خبر شهادت یکی از فرماند‌هان را بدهد. پس از مدتی سیما که عروس عزیز است از تهران می‌آید تا بچه‌های خود را به خارج از کشور ببرد...».

آیدا پناهنده با «اسرافیل»

آیدا پناهنده ۱۷شهریور ۱۳۵۸ در شهر تهران به دنیا آمده است. او دارای مدرک کارشناسی در رشته فیلمبرداری و کارشناسی ‌ارشد در رشته سینما از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر تهران است. وی کارگردانی، نویسندگی و تهیه کنندگی چند فیلم کوتاه داستانی، مستند، ویدئویی و تله فیلم را در کارنامه دارد. «ناهید» اولین ساخته بلند سینمایی او به شمار می‌رود که در بخش نوعی نگاه شصت و هشتمین جشنواره کن به نمایش درآمد و برنده جایزه آینده نویدبخش شد. پناهنده پس از« ناهید» به سراغ «اسرافیل» رفته است، درامی درباره چالش‌ها و نیازهای عاطفی و روابط انسانی که در خلاصه داستان آن آمده است: مردی که ماهی را دوست داشت بازگشته است. دختری که بهروز را دوست دارد باز می‌گردد. مردگان زنده می‌شوند. هدیه تهرانی، پژمان بازغی، مریلا زارعی، هدی زین‌العابدین، پوریا رحیمی سام، سهیلا رضوی، علی عمرانی، سودابه جعفرزاده، علی شیدایی‌فر، فریماه حسینی‌پور و یوسف بختیاری بازیگران «اسرافیل» هستند که به تهیه‌کنندگی مستانه مهاجر ساخته شده است.

مریم دوستی با «دریاچه ماهی»

مریم دوستی اولین حضور جدی خود را با «دریاچه ماهی» که در ژانر دفاع مقدس ساخته است در جشنواره فیلم فجر رقم زد. «دریاچه ماهی» با نگاهی کاملا متفاوت به سینمای دفاع مقدس به نگارش درآمده است. فیلم نگاهی به وقایع پس از جنگ دارد و داستان چند خانواده را روایت می‌کند که در نقطه مشترکی به یکدیگر می‌رسند و در این میان عشق گمشده‌ای پیدا می‌شود… «دریاچه ماهی» با بازی نادر فلاح، ستاره اسکندری، لاله اسکندری، حسن نجاریان، رهام تدریسی، حدیثه تهرانی، مجتبی پیرزاده، صحرا اسداللهی، حسین باشه آهنگر، ابراهیم برزیده، علی نجاریان، کاوه احمدی، مهدی الیاسی، علی فرهادی، با هنرمندی: علی دهکردی و با حضور افتخاری افشین هاشمی در جشنواره سی و پنج به نمایش در می‌آید.