نظرات خشایار دیهیمی از نوع کار ناشران دولتی

خشایار دیهیمی از نقش ناشران موسوم به دولتی در فضای صنعت نشر کشور و تاثیرات آنها بر این عرصه سخن گفت. این مترجم در گفت‌وگو با «ایسنا» درباره وضعیت ناشران دولتی و اتفاقی که این ناشران در فضای نشر رقم زده‌اند و تاثیراتی که داشته‌اند، گفت:‌ در واقع برنامه‌ای که این ناشران دولتی را به وجود آورد، تعیین تکلیف موارد مصادره‌ای بود. ما زمانی ناشرانی داشتیم که به نوعی غیرخصوصی بودند ولی دولتی هم نبودند؛ ناشرانی مثل فرانکلین، بنگاه نشر و ترجمه کتاب و امیرکبیر. اینها ناشران بزرگی بودند که کتاب‌های ارزشمندی هم منتشر کردند. بعد از انقلاب انتشارات فرانکلین به انتشارات انقلاب اسلامی و بنگاه نشر کتاب به انتشارات علمی و فرهنگی تبدیل شد و حدود ۱۰ سال بعد این دو نشر در هم ادغام شدند.

دیگر ناشر بزرگ از این جنس، انتشارات امیرکبیر بود. آن زمان نهایت نشر دولتی به بنگاه نشر و ترجمه کتاب خلاصه می‌شد که دولت در مدیریت آن نقش نداشت، بلکه در تعیین هیات امنای آن تاثیرگذار بود.او افزود: زمانی این سه ناشر در واقع بزرگ‌ترین سرمایه‌های نشر ایران بودند و تقریبا امتیاز همه کتاب‌ها دست این موسسات بود. سرمایه کلانی در این نشرها وجود داشت. این سرمایه هم تنها پول و ساختمان نبود، بلکه امتیاز کتاب‌هایی بود که در این سه بنگاه انتشاراتی کتاب جمع بود.دیهیمی در ادامه گفت: اصولا این ناشران قبل از انقلاب در حوزه‌هایی فعالیت می‌کردند که ناشران خصوصی کوچک به‌دلیل نداشتن سرمایه در آنها نمی‌توانستند فعالیت کنند. مثلا انتشار دایره‌المعارف مصاحب در توان هیچ ناشر خصوصی نبود، چون هم سرمایه زیادی می‌خواست و هم افراد زیادی که بتوانند در این حوزه کار کنند. بنابراین اصولا نشر غیرخصوصی با امکانات مادی فراوان برای نشر ما یک برکت است. چون در این حوزه گردش سرمایه، کند و اندک است.