بررسی ۱۰ فیلم پرفروش امسال از اتفاق قابل تاملی حکایت می‌کند
میدان‌داری فیلمهای کمدی در سینما
دنیای اقتصاد: هر ساله در کشورمان در ژانرهای مختلف فیلمهای گوناگون ساخته می‌شود که تنها برخی از آنها این شانس را می‌یابند که با استقبال عمومی مواجه شوند. از آثار تجربی، نخبه‌گرا و جشنواره‌پسند که بگذریم، از آنجا که حیات بدنه اصلی صنعت سینما تا حد زیادی وابسته به سلیقه و پسند مردم است، دانستن این سلیقه برای برآورده کردن نیازهای روحی آنها از الزامات هر فیلمنامه‌نویس، کارگردان و تهیه‌کننده‌ای که به ادامه بقا در این بازار چشم دوخته است به‌شمار می‌رود. چنین رویکردی تا آنجا که به ابتذال و نزول سلیقه عموم نینجامد امری قابل پذیرش و اجتناب‌ناپذیر است؛ هر چند به دست آوردن فرمولی که در آن از یکسو نظر مخاطب را مد نظر قرار دهد و از سوی دیگر اثری با استانداردهای هنری خلق کند کار بسیار دشواری است.
دنیای اقتصاد: هر ساله در کشورمان در ژانرهای مختلف فیلمهای گوناگون ساخته می‌شود که تنها برخی از آنها این شانس را می‌یابند که با استقبال عمومی مواجه شوند. از آثار تجربی، نخبه‌گرا و جشنواره‌پسند که بگذریم، از آنجا که حیات بدنه اصلی صنعت سینما تا حد زیادی وابسته به سلیقه و پسند مردم است، دانستن این سلیقه برای برآورده کردن نیازهای روحی آنها از الزامات هر فیلمنامه‌نویس، کارگردان و تهیه‌کننده‌ای که به ادامه بقا در این بازار چشم دوخته است به‌شمار می‌رود. چنین رویکردی تا آنجا که به ابتذال و نزول سلیقه عموم نینجامد امری قابل پذیرش و اجتناب‌ناپذیر است؛ هر چند به دست آوردن فرمولی که در آن از یکسو نظر مخاطب را مد نظر قرار دهد و از سوی دیگر اثری با استانداردهای هنری خلق کند کار بسیار دشواری است. به همین دلیل در سال، فیلمهای معدودی می‌توانند از پس هر دوی این انتظارات بربیایند.
با همه اینها با نگاهی به ۱۰ فیلم پرفروش و مشاهده اینکه از میان این آثار موضوع ۶ فیلم‌کمدی، سه فیلم اجتماعی و یک فیلم اجتماعی- سیاسی است، می‌توان دریافت که استقبال از آثار سرگرم‌کننده در اولویت قرار دارد و این موضوع چندان دور از انتظار نیست؛ چرا که در همه نقاط جهان سینما در بین عموم بیش از هر چیز به چشم وسیله‌ای برای سرگرمی نگاه می‌شود. البته بدیهی است با توجه به رقابتی که در این ژانر به وجود می‌آید، هر اثر کمدی و سرگرم‌کننده‌ای الزاما از آزمون مردم سربلند بیرون نخواهد آمد همانطور که در فیلمهای ساخته شده امسال نیز چند فیلم کمدی ناموفق از نظر عموم و به تبع آن، گیشه مشاهده می‌شود؛ هر چند خوشبختانه در مجموع، امسال سال خوبی از نظر استقبال رقم خورده است.
همانطور که خبرآنلاین به آن اشاره کرده است، ۱۰ فیلم پرفروش سال ۱۳۹۵ نزدیک به ۱۰۰ میلیارد فروش کرده‌اند و این فروش در شرایطی که سال‌ها سینمای ایران دچار کمبود مخاطب بود، می‌تواند بیانگر آشتی دوباره مخاطبان با سینما باشد. استقبال گسترده مخاطبان از فیلمهای روی پرده در حالی رخ می‌دهد که اتفاقا امسال به‌دلیل نگرانی از قاچاق فیلمهای سینمایی فاصله بین اکران و عرضه فیلم‌ها در شبکه نمایش خانگی به حداقل زمان ممکن رسیده است. وقتی در چنین شرایطی پنج فیلم به فروش بیش از ۱۰ میلیارد می‌رسند، یعنی چه براساس یک تب یا به‌دلیل ارتقای کیفی فیلم‌ها یا به واسطه تبلیغات ماهواره‌ای مردم تماشای فیلم در سالن‌های سینما را انتخاب کرده‌اند و این همان اتفاقی است که تداوم آن آرزوی سینماگران است.
نسبت 60 به 40 کمدی‌ها و جدی‌ها
واکنش مخاطبان به فیلم‌ها نکته قابل‌توجهی در جریان اکران سال ۹۵ است. در میان ۱۰ فیلم پرفروش سال ۶ فیلم فضایی کمدی داشته‌اند و سه فیلم به موضوعات اجتماعی پرداخته‌اند و گاه رویکرد آسیب‌شناسانه داشته‌اند و یک فیلم با حال و هوای سیاسی- اجتماعی ساخته شده است. به ترتیب چهار فیلم نخست جدول یکی در میان کمدی و جدی هستند و این خود بیانگر آن است که یک فیلم برای مطلوب واقع شدن در نگاه مخاطب لازم نیست حتما کمدی باشد.
رونق بازار فیلمهای کارگردانان جوان
نگاهی به سن و سال کارگردانانی که فیلم‌هایشان در جدول پرفروش‌ها قرار گرفته نشان از آن دارد که جوان‌ترین ۲۸ سال سن دارد و مسن‌ترین ۵۵ سال. به این ترتیب یک فیلمساز زیر ۳۰ سال، دو کارگردان بین ۳۰ تا ۴۰، چهار کارگردان بین ۴۰ تا ۴۵، یک فیلمساز بین ۴۵ تا ۵۰ و دو کارگردان بین ۵۰ تا ۵۵ سال هستند. حضور فیلم جدی «ابد و یک روز» ساخته سعید روستایی ۲۸ ساله را می‌توان یکی از پدیده‌های اکران سال ۹۵ برشمرد. این اعداد حکایت از آن دارد که نسل‌های سوم و چهارم کارگردانی در ایران توانسته‌اند در برقراری ارتباط با مخاطبان موفق عمل کنند.
پدیده «فروشنده»
شروع توفانی اکران «فروشنده» شاید این تصور را ایجاد کرده بود که فیلم در ادامه مسیر اکران می‌تواند رکوردشکن عمل کند، اما برخی این نوع نگاه را حاصل خوش‌باوری و جوزدگی ارزیابی می‌کردند. فیلم فرهادی در جریان اکران ثابت کرد می‌تواند قواعد تعریف‌شده گذشته را تغییر دهد و با وجود آنکه حال و هوای آن کاملا جدی است و نگاه اجتماعی را دنبال می‌کند، فاصله بسیار کمی تا صدر جدول فروش پیدا کند. «فروشنده» فرصت هشت روزه‌ای تا پایان اکران دارد و در این مدت برای آنکه «من سالوادور نیستم» صدرنشین جدول را پشت‌سر بگذارد فقط به فروش ۵۰۰ میلیونی نیاز دارد؛ فروشی که گاه در مورد این فیلم فقط در دو روز اتفاق افتاده است.
دو فیلم متفاوت از کارنامه کارگردان
مانی حقیقی تقریبا همزمان با کمدی «پنجاه کیلو آلبالو» فیلم «اژدها وارد می‌شود» را روی پرده داشت، دو فیلم که از صدر تا ذیل متفاوت به نظر می‌رسند. «پنجاه کیلو آلبالو» با تمامی ساخته‌های این کارگردان هم متفاوت است و این تجربه جدید حقیقی در اکران با استقبال گسترده روبه‌رو شد. «ناردون» ساخته سیروس حسن‌پور را هم می‌توان فیلمی متفاوت با «وقتی همه خواب بودند» و دیگر ساخته‌های حسن‌پور برشمرد. تجربه جدید حسن‌پور هم واکنش مثبت مخاطبان را به همراه داشت. اما در مقابل این دو فیلمساز رضا عطاران در «دراکولا» چندان نتوانست جایی در دل مردم باز کند. هرچند خود او به عنوان یکی از عوامل موفقیت برخی فیلمهای پرفروش محسوب می‌شود، اما فیلم «دراکولا» و فروش چهارمیلیاردی‌اش برای عطاران موفقیتی به حساب نمی‌آید.
ارسال نظر