فرهنگ شریف یکی از پنجه‌طلایی‌های موسیقی ایران در ۸۵سالگی درگذشت
وداع با استاد بیسازتار
گروه فرهنگ و هنر: فرهنگ شریف، معروف‌ترین نوازنده ایرانی تار، کسی که با صدای منحصربه‌فرد و نوآورانه سازش، مخالفان و موافقان نوآوری در موسیقی ایرانی را همزمان به تحسین وامیداشت، صبح روز گذشته پس از تحمل دو سال بیماری در سن ۸۵ سالگی در تهران درگذشت.اواسط خرداد ماه امسال بود که با شدت گرفتن بیماری استاد و افزایش هزینههای درمانی، او تصمیم گرفت تا سازش را به حراج بگذارد.
همان موقع منصوره رضایی، همسر وی در این باره گفت: «من هزینه ۵۰ میلیون تومانی مربوط به بیمارستان استاد شریف را به اطلاع وزارت ارشاد رساندم و فکر میکردم دولت مصوبهای برای پرداخت کمکهزینه به هنرمندان بیمار دارد، اما پس از اینکه متوجه شدم، چنین امکانی وجود ندارد، گفتم مزاحم نمیشویم؛ فرهنگ شریف همه اموال خود را فروخت. ما برای پرداخت هزینه بیمارستان مشکل داشتیم و به همین دلیل، ساز اصلی استاد را فروختیم، اما تا زمانی که دولت مصوبهای در این زمینه نداشته باشد، کمکی را قبول نمیکنیم.»فرهنگ شریف، در طول دو سال گذشته چند‌بار در بیمارستان بستری شد و مورد مداوا قرار گرفت. او پیش از این، به دلایل مختلف مانند شکستن لگن، عارضه قلبی و لخته شدن خون، در بیمارستان بستری شده و یکبار نیز به کما رفته بود. سرانجام صبح روز گذشته، استاد بی‌ساز تار، به پایان زندگیاش رسید.بنا بر اعلام خانه موسیقی؛ پیکر فرهنگ شریف ساعت ۹ صبح روز شنبه ۲۰ شهریور از مقابل تالار وحدت تشییع میشود.
درباره معرف ساز تار به جهانیان
شریف در سوم فروردین سال ۱۳۱۰ در شهرستان آمل به دنیا آمد. دو ساله بود که با خانواده‌اش به تهران آمدند. از همان دوران کودکی به موسیقی گرایش زیادی داشت، بهطوری که وقتی پدرش یکبار با تار قطعاتی را میزد، او به ذهن میسپرد و همان قطعات را مینواخت. یک روز که پدرش در خانه نبود، سازش را برداشت و شروع به نواختن کرد. وقتی پدر ناگهان به خانه وارد شد و ذوق و استعداد پسرش را دید، او را تشویق کرد و به کلاسهای استاد علیاکبرخان شهنازی برد. او تار را نزد استادان عبدالحسین شهنازی و مرتضی نیداوود، تارنوازان بزرگ اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی آموخت، اما شیوه نوازندگی وی به اساتیدش شباهتی ندارد و مخصوص خود اوست. وی از تکنوازان و بداههنوازان سرشناس موسیقی ایرانی شناخته میشود. در دوازده سالگی نخستین تکنوازی خود را که زنده از رادیو پخش میشد با موفقیت اجرا کرد و به دنبال آن در اغلب برنامههای گلها به عنوان تک نواز آواز، خوانندگان برنامه را همراهی میکرد.
فرهنگ شریف با ابداعهایی که در نحوه انگشتگذاری و مضرابزنی در نقاط مختلف سیمهای تار انجام داده، از این ساز صدایی متفاوت درآورده که بسیاری از کارشناسان معتقدند، زیباترین صدای تولیدشده از ساز تار است. وی با قریحه بی مانندش، ملودیهایی بسیار لطیف و زیبا ساخته است. استفاده از ظرفیتهای تار در صدادهیهای متنوع، سکوتهای سنجیده، آفرینش جملاتی فارغ از قالبهای ردیف، جوابهای کوتاه و موثر، اجرای ماهرانه انواع کششها و مالشهای طولی و عرضی که ریشه در روشهای ویولننوازی ایرانی دارد، تکیه بر خیال آزاد و قدرت ایجاد موقعیتهای خلسهآور در هنگام تکنوازی و آفرینش کوکهای گوناگون اختصاصی از ویژگیهای برجسته هنر نوازندگی فرهنگ شریف بهشمار میرود به گونهای که سبک و اسلوب نوازندگی‌اش منحصر به خود او بوده و از ساز هیچ نوازندهای به غیر از ساز او شنیده نشده است. او در سالهای گذشته با حضور در مهم‌ترین فستیوالهای موسیقی جهان به معرفی ساز تار پرداخت و ظرفیت‌ها و ظرافتهای تارنوازی را به دوستداران موسیقی جهان معرفی کرده بود. شریف همچنین چند سال به آمریکا سفر کرد و در دپارتمانهای هنر و موسیقی نیز کرسی استادی داشت. استاد فرهنگ شریف دارای نشان درجه یک هنری ـ معادل دکترا ـ است.فرهنگ شریف چهره ماندگار موسیقی ایرانی است که آثار بیبدیلی را با همکاری هنرمندانی مانند محمدرضا شجریان، تاج اصفهانی، غلامحسین بنان، محمود محمودی خوانساری و... خلق کرده است.
واکنش‌ها به درگذشت استاد
همزمان با درگذشت استاد فرهنگ شریف پیام‌های تسلیتی از سوی چهره‌های برجسته فرهنگی و هنری کشور در رسانههای مختلف منعکس شد.
کیخسرو پورناظری: بسیار از شنیدن این خبر متاسف شدم چراکه او یکی از بزرگ‌ترین تکنوازان ما بود و فقدانش ضایعه بزرگی برای جامعه موسیقی است. فرهنگ شریف از آخرین نفرات نسل گذشته موسیقی ایران بود و متاسفانه جامعه موسیقی بزرگان خود را از دست میدهد. شریف در کار نوازندگی بسیار توانا بود و بسیار لطیف مینواخت و یکی از شاگردان بسیار خوب استاد مرتضیخان نیداوودی بود و شیوه خاص خود را در تکنوازی داشت. من بارها با فرهنگ شریف در ارتباط بودم و او را مردی بسیار متواضع دیدم و غیر از هنرش باید اخلاق، رفتار و منش او را نیز مورد ستایش قرار داد. از طرف خودم و گروه شمس، درگذشت این استاد بزرگ موسیقی را به جامعه هنری تسلیت عرض میکنم.
هوشنگ کامکار: ضایعه خیلی اسفبار و دردناکی برای جامعه موسیقی اتفاق افتاده است. یکی از خصوصیات بارز فرهنگ شریف، صاحب سبک بودن او بود. ما نوازنده تار زیاد داریم، اما سبک شریف مشخص بود. فعالیتهایی که او در زمینه موسیقی ملی ایرانی داشت، بر هیچ‌کس پوشیده نیست. افرادی مانند فرهنگ شریف در گوش و قلب تمام موزیسینهای ایرانی جا دارند. نام او در موسیقی و قلب ایرانیان هنردوست تا ابد جاودانه خواهد ماند و هیچ چیزی نمیتواند ارزش آن را کم کند. اما بی‌توجهی و کم‌توجهی به استادان موسیقی بسیار باعث تأسف گروه کامکارها و شخص من است. ما اکنون استادان زندهای مانند استاد دهلوی داریم که خبری از آنها به گوش نمیرسد و کسی نمیداند چگونه روزگار را سپری میکنند.
حسامالدین سراج: متأسفم که این گوهر گرانبها را از دست دادیم. آقای شریف - نوازنده پیشکسوت تار - از ارزشهای موسیقی ایرانی پس از استاد جلیل شهناز بود و شیوه سرآمدی در نوازندگی تار داشت. من تجربه‌های گرانبهایی از همکاری با فرهنگ شریف داشتم، ایشان بسیار بااخلاق و متواضع بود. نوازندگی‌اش نیز صرفا ردیف موسیقی نبود و صاحب سبک بود. ساز او بسیار با شور و حال بود.
ارسال نظر