پهنای دامنه فروش در «حراج تهران»

گروه فرهنگ و هنر: پنجمین دوره حراج بزرگ تهران، روز جمعه در هتل آزادی تهران و با اجرای حسین پاکدل برگزار شد. این دوره از حراج تهران در حالی برگزار شد که جامعه ایرانی در ماه‌های اخیر نسبت به خرید آثار هنری حساسیت بیشتری نشان داده‌اند و این اتفاق را می‌توان نتیجه برپایی چنین اتفاق‌هایی دانست. هرچند در ماه‌های اخیر حرف و حدیث‌های فراوانی درباره چگونگی اجرای این حراج در محافل هنری به وجود آمد.اما باید توجه داشت که انتقادهای مطرح شده در حالی شکل گرفته است که این رویداد مهم فرهنگی سال‌های شروع فعالیت خود را پشت سر می‌گذارد و بی تردید در آینده می‌تواند با کمترین اشتباه اجرا شود و بانیان حراج تهران می‌توانند سنگ بنای این ساختمان بلند را با ظرایف بیشتری روی هم بگذارند. به هرحال پنجمین دوره حراج هنری تهران در حالی برگزار شد که چهره‌های سرشناسی میهمان این اتفاق بودند.

با این حال شگفتی‌ساز واقعی و البته کمی عجیب امسال هم یک نقاش شاعر بود؛ منوچهر یکتایی! این هنرمند ۹۴ ساله با فروش دو اثر به قیمتی بسیار بالاتر از آنچه پیش‌بینی شده بود در مجموع رکورد دو میلیارد و ۱۷۰ میلیون تومانی را به نام خودش ثبت کرد. نخستین اثر این هنرمند که با قیمت حداقلی ۱۲۰ میلیون تومانی به حراج معرفی شده بود، در نهایت با قیمتی در حدود ۶ برابر بیشتر از قیمت اولیه به فروش رفت؛ یعنی ۷۰۰ میلیون تومان! اما این پایان ماجرا نبود. دومین اثر این هنرمند هم که با قیمت ۳۰۰ میلیونی وارد بازار حراج شده بود، در نهایت یک میلیارد و ۴۷۰ میلیون تومان فروخته شد. این در حالی بود که برگزارکنندگان هم مجموع فروش این دو تابلو را در خوش‌بینانه‌ترین حالت ۸۰۰ میلیون تومان برآورد کرده بودند. پنجمین حراج تهران در مجموع با فروش ۷۹ اثر از ۸۰ اثری که برای حراج معرفی شده بودند، رکورد ۲۵ میلیارد و ۳۶۲ میلیون تومانی را ثبت کرد. در این حراج تنها «مرغ سعادت» اثر بیژن رافتی اثری بود که اگرچه حراجش را با قیمت ۳۰ میلیون تومان آغاز کرد، اما به فروش نرفت. به هر حال رکورد ۲۵ میلیاردی فروش امسال در مقایسه با رقم کل فروش دوره چهارم حراج، حدود ۱۸ درصد افزایش داشته است. این در حالی است که رقم فروش دوره چهارم در مقایسه با دوره سوم نزدیک به ۶۰ درصد افزایش داشت. براین اساس باید گفت که روند صعودی فروش حراج تهران در پنجمین دوره کاسته شده و ضریب رشد آن در مقایسه با چهار دوره گذشته منفی شده است.

حمایت دولت از حراج‌های خصوصی

در این دوره از حراج تهران که چکش آن دست حسین پاکدل، چهره آشنای تئاتر و تلویزیون ایران بود، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم حضور یافت و درست در لحظاتی که نقاشی سهراب سپهری روی میز حراج پنجم بود در سالن برگزاری حراج تهران حاضر شد. علی جنتی در مصاحبه‌ای با خبرنگاران گفت: «پنجمین سال است که حراج تهران برگزار می‌شود و من با حضور در این حراج، قصد دارم حمایت دولت از این همت بخش خصوصی را نشان دهم؛ حراج تهران حرکتی ارزنده است که علاوه‌بر تقدیر از هنرمندان موجب می‌شود آنها با دلگرمی از رونق اقتصاد هنر تشویق شوند و آثار فاخرتری ارائه دهند و نامشان ماندگار باشد. از هنرمندان بنام ایرانی هر سال آثار زیادی در حراجی‌های معتبری چون کریستیز عرضه می‌شود و این آثار با قیمت‌های بالایی خریداری می‌شوند که این نیز نشان‌دهنده ارزش معنوی و مادی این آثار است.»حضور طیف‌های مختلف هنری و اجتماعی در حراج امسال نشان می‌دهد علاوه‌بر فروش بالای آثار هنری این رویداد موفق به جذب اقشار مختلف مردم به حضور در این حراج شده است.الناز شاکردوست یکی از هنرمندانی بود که با حضور در این حراج نسبت به خرید یک تابلوی ۹۵ میلیون تومانی اقدام کرد. شهرداد روحانی، علی دایی، پیروز ارجمند و سیدمحمد بهشتی هم در این حراج حضور داشتند اما تابلویی خریداری نکردند.

سهراب سپهری بازهم در صدر

با پایان پنجمین دوره «حراج تهران» نام سهراب سپهری بیش از نام‌های دیگر در این حراج به گوش می‌رسد. این در حالی است که سهراب در میان مردم بیشتر به عنوان شاعر شناخته می‌شد و در این پنج دوره «سهراب نقاش» کاملا نام «سهراب شاعر» را تحت‌الشعاع قرار داده است. در تمامی پنج دوره گذشته تابلوهای نقاشی سهراب سپهری رکورد فروش را از آن خود کرده‌اند. حراج امسال رکوردهای تاریخی برای هنر ایران آفرید. فروش شش اثر بالای یک میلیارد تومان که چهار اثر آن به هنرمندانی تعلق دارد که در قید حیات هستند و فروش ۵۴ اثر بالای یکصد میلیون تومان بخشی از دستاوردهای این رویداد فرهنگی اقتصادی است. در سومین و چهارمین حراج تهران تنها دو اثر بالای یک میلیارد تومان فروش داشتند.حراج پنجم تهران حائز رکورد جالب توجه فروش هشت اثر بالای ۵۰۰ میلیون تومان هم بود‌. دوره چهارم تنها ۵ اثر موفق به فروش بیش از ۵۰۰ میلیون تومان شده بودند.در جدول شماره یک تابلوهای اول خریداری شده طی پنج دوره و مجموع فروش هر دوره برای مقایسه بهتر به ثبت رسیده است.

شیوه فروش

نحوه فروش آثار در حراج تهران به این صورت بود که برای هر اثر یک قیمت حداقلی و حداکثری معقول در نظر گرفته شده بود. حراج هر اثر با مبلغی پایین‌تر از حداقل قیمت آغاز می‌شد و در نهایت اثر به فردی می‌رسید که بالاترین قیمت را پیشنهاد داده است. قیمت پیشنهادی برای خرید آثار نیز تا مبلغ ۲۰ میلیون هر بار یک میلیون، از مبلغ ۲۰ تا ۵۰ میلیون هر بار دو میلیون، از مبلغ ۵۰ تا صد میلیون هر بار پنج میلیون، از مبلغ صد تا ۲۰۰ میلیون هر بار ۱۰ میلیون و از رقم ۴۰۰ میلیون به بالا هر بار ۵۰ میلیون تومان افزایش می‌یافت.بر همین اساس، حسین پاکدل در مدت بیش از ۱۲۰ دقیقه برای همه آثار چکش زد و در میان شور و هیجان علاقه‌مندان و مجموعه‌داران آثار هنری به فروش رسید.در جدول شماره ۲می‌توانید قیمت‌های هر یک از تابلوهای رکورددار در فروش امسال را ببینید. در این جدول ۱۲ اثر که توانسته‌اند رتبه‌های اول تا دهم را به دست بیاورند، ملاحظه می‌کنید.

پهنای دامنه فروش در «حراج تهران»