گروه صنعت و معدن: اخبار متعدد از سوی مقامات وزارت نیرو حاکی از آن است که هر سال شاهد افزایش فزاینده مصرف برق کل کشور خواهیم بود و برای جبران این میزان تقاضا لازم است ظرفیت‌های جدید افزوده شود که خود این عامل باعث افزایش هزینه‌های سالانه وزارت نیرو می‌شود. بر اساس آمار تفصیلی برق وزارت نیرو، در سال ۱۳۹۳معادل ۲۸۸۱ مگاوات ظرفیت نامی نیروگاهی نصب شده است که از این میزان ۲/ ۶۹ درصد نیروگاه گازی، ۱/ ۱۱ درصد چرخه ترکیبی، ۱۸ درصد برقابی و ۶/ ۱ درصد انرژی‌های تجدیدپذیر بوده است. بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس بررسی سهم مصارف برق بخش‌های مختلف نیز نشان می‌دهد سهم بخش خانگی و کشاورزی نسبت به سال گذشته حدود ۵ درصد افزایش و سهم بخش صنعت ۷/ ۷ درصد کاهش یافته است.

عموما مصرف برق در تابستان به اوج خود می‌رسد و برای برقراری تعادل در بخش عرضه و تقاضا مدیریت شبکه از اهمیت بسیاری برخوردار است. حداکثر انرژی مصرفی در تابستان سال گذشته یک میلیارد و ۴۰ میلیون کیلووات ساعت در روز بود و این میزان مصرف بالای برق برای یک دوره ۳۴ روزه در فصل تابستان استمرار یافت و حداکثر توان تولید همزمان نیروگاه‌های برق حرارتی برای تابستان ۱۳۹۳ به بیش از ۴۷ هزار و ۵۵۰ مگاوات رسید. به طور کلی وزارت نیرو رشد سالانه برق در کشور را بیش از ۷ درصد اعلام کرده که این امر باعث شده است تا هر ۱۰ سال مصرف برق ایران دوبرابر شود. با این وضعیت وزارت نیرو باید سالانه بیش از ۵هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی نصب کند. اما در فاصله بین تابستان ۱۳۹۰ تا تابستان ۱۳۹۳، افزایش ظرفیت عملی تولید برق ۳۸۰۰ مگاوات بود.

در زمان پیک مصرف برق در تابستان ۱۳۹۳، کمبود ۱۲۰۰ مگاواتی ظرفیت تولید برق کشور با صرفه‌جویی مصرف برق در بخش تولید کشور جبران شد؛ به گونه‌ای که با هماهنگی وزارت نیرو و وزارت صنعت، معدن و تجارت، برنامه‌های تکلیفی و تشویقی برای صنایع در نظر گرفته شد تا کارخانه‌های تولیدی، فعالیت خود را از ساعات پیک به ساعات غیر پیک انتقال دهند. با اعمال این راهکار، تابستان ۱۳۹۳ با وجود برخی قطعی‌های پراکنده برق که دلیل آن از سوی مسوولان صنعت برق کشور، بروز اشکالات فنی عنوان شده بود پشت سر گذاشته شد. با سعی و کوشش کارکنان شرکت توانیر و بهره‌برداری صحیح از امکانات موجود، خوشبختانه تابستان ۱۳۹۳ بدون هیچگونه قطعی عمده و یا کاهش فرکانس، سرویس دهی برق به نحو مطلوب صورت گرفت. اما در فاصله زمانی تابستان ۱۳۹۳ تا تابستان ۱۳۹۴ به منظور پوشش رشد ۸ درصدی قابل پیش‌بینی مصرف برق در سال آینده، افزایش ۵ هزار مگاواتی ظرفیت عملی تولید برق کشور ضروری است که با در نظر گرفتن عبور از تابستان ۱۳۹۳ با اعمال مدیریت مصرف برق صنایع، این میزان افزایش باید به مرز ۶ هزار مگاوات برسد تا با پوشش کمبود ظرفیت تولید برق در سال ۱۳۹۳، در سال ۱۳۹۴ نیازی به محدودسازی زمان تولید صنایع کشور نباشد. متاسفانه بازه زمانی تصمیم‌گیری، ساخت، راه‌اندازی و در مدار قرار گرفتن هر نیروگاه به ۳ تا ۶ سال زمان نیاز دارد و از آنجا که از سال ۱۳۸۷ به بعد تقریبا سرمایه‌گذاری برای احداث نیروگاه متوقف شده است، عدم ساخت نیروگاه جدید در ۵ سال گذشته یکی از عوامل خاموشی پیش‌بینی شده در سال ۱۳۹۴ خواهد بود.

با تمام این اوصاف، نه تنها افزایش ظرفیت تولید برق در فاصله زمانی تابستان ۱۳۹۳ تا تابستان ۱۳۹۴ به ۵ هزار مگاوات نمی‌رسد؛ بلکه تقریبا به میزان یک‌سوم افزایش ظرفیت تولید برق ۱۳۹۳- ۱۳۹۲، افزایش ظرفیت صورت خواهد پذیرفت. از جمله برنامه‌های در دست اقدام مربوط به افزایش ظرفیت تولید می‌توان به بخش گاز نیروگاه کهنوج به ظرفیت ۳۲۴ مگاوات و واحدهای ۲ تا ۴ نیروگاه گنو در بندرعباس در مجموع به ظرفیتی حدود ۵۰۰ مگاوات برای تامین برق سال ۱۳۹۴ اشاره کرد که وارد مدار می‌شود. بنا به اظهارات هوشنگ فلاحتیان، معاون برق و انرژی وزارت نیرو، یک واحد از نیروگاه چادرملو به ظرفیت ۱۶۲ مگاوات پس از تابستان ۱۳۹۳ به مدار پیوست که ظرفیت جدیدی برای سال جاری محسوب می‌شود. یک واحد از نیروگاه تلمبه ذخیره‌ای سیاه بیشه به ظرفیت ۲۵۰ مگاوات نیز برای پیک برق تا تابستان ۱۳۹۴ وارد مدار می‌شود. با اضافه شدن ۱۲۳۶ مگاوات ظرفیت نیروگاه‌های بزرگ حدود ۸۰ مگاوات نیروگاه‌های تولید پراکنده و ۲۰ مگاوات نیروگاه بادی کهک قزوین به صورت عملی، در مجموع ۱۳۳۶ مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی وارد مدار خواهد شد. با توجه به قابلیت تولید در سال گذشته که کمتر از ۴۸ هزار مگاوات بوده است، لازم است برنامه‌های مدیریت مصرف برای تامین برق تابستان سال ۱۳۹۴ در اولویت قرار گیرد. با وجود این در تابستان سال ۱۳۹۴ نسبت به تابستان سال ۱۳۹۳ نیاز به سه برابر صرفه‌جویی مصرف برق در زمان پیک و کاهش تلفات شبکه‌های انتقال و توزیع است تا تابستان ۱۳۹۴ بدون خاموشی سپری شود. البته وزارت نیرو درصدد است تا با مدیریت تقاضا، بخش زیادی از این کمبود تولید برق را جبران کند و به این منظور در طرح سراسری کاهش تلفات برای کاهش هدررفت برق در بخش‌های مختلف شبکه است از جمله این اقدامات می‌توان به میثاق‌نامه میان صنعت برق اشاره کرد که قرار است بر مبنای آن در سال جاری تلفات برق از ۱۶ درصد به زیر ۱۰ درصد کاهش یابد.