نشست ویژه برای بحران آب

گروه صنعت و معدن: جدیدترین گزارش از وضعیت ذخایر آب کشور حاکی از این است که ۵۹ درصد مخازن سدهای بزرگ کشور خالی از آب است و میزان کاهش ورود آب به مخازن از ابتدای سال آبی جاری (مهر ۹۳) نیز ۱۶ درصد کاهش یافته است. بحرانی شدن ذخایر آبی کشور در حالی است که ایران در رده‌بندی فقر منابع آبی بین ۱۷۷ کشور که از سوی بانک جهانی بر اساس اطلاعات سال ۲۰۱۳ میلادی محاسبه شد، در رتبه ۶۹ قرار گرفته است. در این میان، وزیر نیرو در یک نشست ویژه با مدیران ارشد بخش آب خواستار استفاده از ظرفیت ستادهای بحران خشکسالی در استان‌ها برای تامین آب شرب شد. بر اساس گزارش وزارت نیرو، از ابتدای سال آبی جاری حجم آب ورودی به مخازن سدهای کشور به ۹ میلیارد و ۴۹۰ میلیون مترمکعب رسیده که این میزان در مدت مشابه سال آبی گذشته ۱۱ میلیارد و ۳۳۰ میلیون مترمکعب گزارش شده بود. به عبارت دیگر، ورود آب به سدهای بزرگ کشور از ابتدای مهر ماه امسال تاکنون ۱۶ درصد کاهش یافته است. از سوی دیگر، حجم آب موجود در مخازن سدهای کشور هم‌‌اکنون با ۲ درصد کاهش در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، حدود ۲۰ میلیارد و ۱۷۰ میلیون مترمکعب به ثبت رسیده که این میزان در زمان مشابه سال گذشته، معادل ۲۰ میلیارد و ۶۰۰ میلیون مترمکعب گزارش شده بود. با توجه به کاهش آورد رودخانه‌ها و افت مخزن سدها در ماه‌ های اخیر، با تنظیم حجم آب خروجی و مدیریت برداشت از سدهای کشور، این حجم از ابتدای سال آبی جاری تاکنون، ۹ میلیارد و ۷۱۰ میلیون مترمکعب گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال آبی گذشته، ۴/ ۰ درصد کاهش داشته است. این رقم در مدت مشابه سال گذشته ۹ میلیارد و ۷۵۰ میلیون مترمکعب گزارش شده بود. ظرفیت مخازن سدهای کشور هم اکنون۴۸ میلیارد و ۸۰۰ میلیون مترمکعب است که بر این اساس، درصد پر بودن این مخازن، ۴۱ درصد گزارش شده است.

در این شرایط وزیر نیرو در نشستی ویژه با اشاره به شرایط ویژه آبی به خصوص در کلان‌شهرها، اعلام کرد: شرکت‌های آب و آبفا باید از ظرفیت ستادهای بحران خشکسالی در استان‌ها برای تامین آب شرب و اجرای طرح‌های آبرسانی استفاده کنند.

حمید چیت‌چیان روز گذشته در جمع مدیران ارشد بخش آب کشور، با بیان اینکه با شرایط خاصی از نظر منابع آب در کشور مواجه هستیم، اظهار کرد: در این شرایط، مسوولیت و فشار بر دوش وزارت نیرو است و باید از تمام تدابیر، امکانات و ظرفیت‌ها برای مدیریت شرایط سخت کنونی استفاده کنیم تا آسیبی متوجه مردم نشود.

شرایط ویژه آبی در ۵ کلان‌شهر

وی ادامه داد: در کلان‌شهرهای کشور همچون کرمان، بندرعباس، همدان، تهران و اصفهان شرایط ویژه‌ای از نظر تامین آب شرب برقرار است که نیازمند اقدام فوق‌العاده هستیم. چیت‌چیان با بیان اینکه برنامه‌ریزی مورد نیاز برای تامین آب کلان‌شهرها در تابستان آینده از چند ماه پیش در دستور کار قرار گرفته است، گفت: هم اکنون برای هر کلان‌شهر مواجه با تنش آبی، نشست‌های تخصصی برگزار و تصمیم‌های اجرایی نیز اخذ شده است. وی با اشاره به تشکیل ستادهای بحران خشکسالی در استان‌ها، گفت: با درخواست وزارت نیرو از شورای‌ عالی آب، هم‌اکنون دستور تشکیل این ستادها با اولویت تامین آب شرب در استان‌های کشور صادر شده است و باید از تمامی ظرفیت ملی در این ستادها استفاده کنیم.

وزیر نیرو تاکید کرد: تحرک و فعالیت شرکت‌های آب و آبفا در استان‌ها در این ستاد‌ها بسیار حائز اهمیت است تا از این ظرفیت بتوانند با همراهی استانداران و سایر ارگان‌ها برای اجرای طرح‌های آبرسانی استفاده کنند. وی با اشاره به لزوم تامین اعتبار طرح‌های آبرسانی کشور، ادامه داد: طی نشست‌هایی که با معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهوری داشته‌ایم، مقرر شده است ۲ میلیارد دلار اعتبار برای طرح‌های آب کشور اختصاص یابد، چراکه اگر در برخی طرح‌ها تاخیر بیفتد، اجرای طرح دیگر اثرگذار نخواهد بود. چیت‌چیان با اشاره به اعتبار مناسب طرح‌های آبرسانی روستایی در بودجه سال آینده کشور، گفت: بیش از ۲ هزار میلیارد تومان از منابع مختلف برای اجرای مجتمع‌های آب روستایی اختصاص یافته است که امیدواریم با این رقم، شاهد تحول اساسی در بخش آب روستایی باشیم.

اعتبار اضطراری برای کیفیت آب

وی همچنین با اشاره به موضوع کیفیت آب شرب گفت: ارتقای کیفیت آب از اولویت‌های محوری به‌ویژه در کلان‌شهرها است و وزارت نیرو ۱۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار اضطراری در این زمینه از رئیس‌جمهوری درخواست کرده و این درخواست پذیرفته‌ شده است.

وزیر نیرو تصریح کرد: با وجود افزایش اعتبار بخش آب در بودجه سال آینده، این اعتبار پاسخگوی نیازهای این بخش نیست و باید با روش‌های مختلف از ظرفیت بخش خصوصی نیز استفاده کنیم.

شرایط خاص از نظر منابع آبی در کشور در حالی است که در گزارش بانک جهانی که ماه گذشته بر اساس سرانه منابع آبی تجدیدپذیر کشورها منتشر شد، ایران در رده بندی فقر منابع آبی بین ۱۷۷ کشور جهان در رتبه ۶۹ قرار گرفت. سرانه منابع آبی تجدیدپذیر در ایران ۱۶۵۹ مترمکعب اعلام شده است که کمتر از ۱۰۸ کشور جهان است.

فقیرترین کشورها از نظر منابع آبی تجدیدپذیر کشورهای عرب حاشیه جنوبی خلیج فارس هستند. کویت از نظر فقر منابع آبی در صدر رده‌بندی جهانی قرار دارد؛ به طوری که سرانه منابع آبی تجدیدپذیر در این کشور صفر اعلام شده است. پس از کویت، بحرین با سرانه ۳ مترمکعبی و امارات با سرانه ۱۶ مترمکعبی به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم از این نظر قرار گرفته‌اند. سرانه منابع آبی تجدیدپذیر در قطر نیز ۲۶ مترمکعب و در عربستان ۸۳ مترمکعب اعلام شده است.

غنی‌ترین کشور از نظر منابع آبی ایسلند است. سرانه منابع آبی تجدیدپذیر در این کشور ۵۲۵ هزار مترمکعب اعلام شده است. سرانه منابع آبی تجدیدپذیر در برخی کشورهای دیگر به مترمکعب عبارت است از: مصر ۲۲، روسیه ۳۰۰۵۶، ترکیه ۳۰۲۹، ایتالیا ۳۰۳۰، هند ۱۱۵۵، آلمان ۱۳۲۷، عراق ۱۰۵۳، چین ۲۰۷۲، انگلیس ۲۲۶۲ و آمریکا ۸۹۱۴ مترمکعب . در این گزارش، سرانه منابع آبی تجدیدپذیر، شامل آب‌های سطحی و زیرزمینی، برای هر کشور محاسبه شده است و کشورهای جهان از نظر فقر آبی رده‌بندی شدند.

ظرفیت مخازن سدهای کشور هم‌اکنون ۴۸ میلیارد و 800 میلیون مترمکعب است که بر این اساس، درصد پر بودن این مخازن، ۴۱ درصد گزارش شده است