دولت تدبیر و امید، اصفهان و توسعه گردشگری

دکتر سید احمدعلی عاملی رئیس مرکز پژوهش‌های راهبردی و مطالعات کاربردی و عضو شورای اسلامی شهر اصفهان اصفهان در سابقه تاریخی خود فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشته است، این شهر گاه به پایتختی میهن پهناورمان برگزیده شده و گاه زخم شمشیر دشمنان را بر جان خود لمس کرده است، اما آنچه بی‌تردید اصفهان را متمایز کرده است صبوری و راست‌قامتی مردمان این سامان است که در کشاکش این تاریخ پر تلاطم، این خطه را به نیمه‌ای جاوید از جهان مبدل کرده‌اند. ما آموخته‌ایم که چگونه از گردنه‌های دشوار این مسیر پر آشوب بگذریم و اینک نیز خواهیم توانست به یاری اندیشه‌های پاکی که سر پنجه تدبیر را گشوده و نور امید را در دست گرفته‌اند دیگر بار بر مشکلات پیش رویمان فائق آییم. توسعه استان پهناور اصفهان با آینده این میهن پر افتخار گره خورده است و اینک شایسته است تا حلقه‌های مفقوده‌ای که مسیر پیشرفت و رسیدن به قله‌های افتخار را هموار می‌سازند، جست‌وجو کنیم.جستارهای انجام شده از سوی بسیاری گروه‌های پ‍‍ژوهشی و نیز رای صائب خبرگان استان دلالت بر آن دارد که آینده استان در گرو چرخشی خردمندانه در راستای اولویت‌های سرمایه‌گذاری آتی ما است. مشکلات گفته و ناگفته حاصل از روند صنعتی شدن استان که در زمان خود ارزشمند تلقی شده و می‌شود، در پاره‌ای موارد اصول پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی را زیر پا گذاشته و اینک استان نیازمند توجهی جدی در برنامه‌ریزی آتی خود است.

داشته‌های کشور و در قلب آن، این استان دلالت بر آن دارند که کسب‌و‌کارهای مدرن جهان امروز با درجه بالاتری از پایداری، تعامل اجتماعی و فرهنگی، ایجاد ارزش افزوده، اشتغال‌زایی و درآمدزایی همچون گردشگری می‌توانند در این مسیر راهگشا تلقی شوند. این منابع و از قضا محدودیت‌های استان هستند که چنین نسخه‌ای را پیش روی صاحبان خرد و اندیشه پیچیده‌اند؛ زیرا باید توجه داشت ضرورت پیمایش چنین مسیری از جهات گوناگون ‌باید طرف توجه خاص دولتمردان قرار گیرد؛ چراکه توسعه گردشگری به‌عنوان موتور محرک اقتصاد و فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی تنها در گرو قصدی منطقه‌ای و همتی محلی نیست بلکه یک عزم ملی و جدیتی تمام عیار از سوی نهاد دولت را می‌طلبد.

دولت باید به واقع و با درک اهمیت اتخاذ تصمیمات تاثیرگذار در رده‌های بالای سیاسی در تسهیل این امر به استان و به واقع تمامی کشور یاری رساند.

- اولویت بخشی به فعالیت‌های علمی به‌منظور شناخت هر چه دقیق‌تر آثار و تبعات مثبت و منفی توسعه گردشگری در کشور و استان یک ضرورت انکارناپذیر است. ایجاد پایگاهی از داده‌ها درخصوص گردشگری، در این مسیر معنا می‌یابد.

- تقدم‌بخشی به توسعه سرمایه‌گذاری‌های زیربنایی به‌منظور ایجاد بسترهای سخت‌افزاری توسعه گردشگری نه فقط امکان توسعه این صنعت را فراهم می‌آورد؛ بلکه با استفاده از منافع مستقیم و غیر‌مستقیم آن به سبب بهره‌برداری مشترک مردم محلی و گردشگران کیفیت زندگی مردم محلی را نیز ارتقا می‌بخشد.

- توسعه گردشگری بین‌المللی با تاکید بر گردشگری ورودی پروژه نامیمون ایران‌هراسی را به عقب رانده و توجه به گردشگران به‌عنوان سفرای فرهنگی ایران می‌تواند به توسعه مناسبات ملی و بین‌المللی کشور و باز شدن فضای نامطلوب ساخته شده توسط رسانه‌های جمعی بیگانه منجر شود. از این رو دولت باید بکوشد زمینه حضور گردشگران بین‌المللی در کشور را مساعدتر کند و در این مسیر تسهیل شرایط ورود به کشور برای گردشگرانی که نوعا گردشگر فرهنگی تاریخی بوده و تعداد آنها در سراسر جهان به حدود ۴۰۰ میلیون نفر بالغ می‌گردد، اقدامی ارزشمند تلقی می‌شود.

- حمایت مالی و فکری از توسعه کسب‌و‌کارهای کوچک و خرد با توجه به ذات صنعت گردشگری باید در اولویت‌های دولت قرار گیرد. دسترسی به تسهیلات با نرخ‌های ترجیحی حداقل در کوتاه‌مدت و میان‌مدت در این خصوص ضروری است.

- تسهیل قوانین و مقررات ناظر بر سرمایه‌گذاری که می‌تواند با تاکید و اولویت‌دهی به سرمایه‌گذاری‌های جنوب- جنوب نیز باشد، باید طرف توجه دولت قرار گیرد. همکاری با کشورهای مسلمان اولویتی ارزشمند در این طریق است.

- سازمان‌های محلی خاصه شهرداری‌ها باید درخصوص منافع حاصل از توسعه گردشگری توجیه شوند و توسعه آموزش در این خصوص و تاکید بر تسهیل مقررات و قوانین در این زمینه باید از سوی دولت ترویج گردد. الگوهای موفق در این راستا و شورا‌ها و شهرداری‌های پیشتاز در این مسیر باید مورد توجه و تشویق قرار گیرند تا سرمشق سایر مناطق کشور شوند.

- توجه به سازمان‌های مردم‌نهاد علاقه‌مند به فعالیت در حوزه‌های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تدبیری شایسته در راستای واگذاری کار مردم به ایشان است.

- دولت می‌تواند و باید از توانمندی‌های خود در اقناع و آماده ساختن گروه‌های صاحب نفوذی که ممکن است در شناخت دقیق آثار گردشگری از مسیر انصاف خارج شده و با آن مخالفت می‌ورزند، بهره جوید.

- توسعه سفرهای داخلی که امروز کم‌وبیش در سبد مصرفی خانوارها جای گرفته است باید به طریقی شایسته مدیریت شود. بازتوزیع تعطیلات، عدم ورود تصدیگری دولت به حیطه‌های فعالیت بخش خصوصی و حمایت از توسعه این بخش به جدیت باید مدنظر دولت قرار گیرد.

- زنده‌رود این قلب تپنده بخش مرکزی کشور، جریان حیات را به رگ‌های زندگی استان اصفهان و استان‌های همجوار تزریق می‌کند و توسعه گردشگری استان و شهر اصفهان نیز جز با استمرار جریان آب در آن ناممکن است. گردشگران داخلی و نیز بین‌المللی که در سال‌های اخیر و در مواقع خشکی این شاهرگ حیاتی زندگی ما از شهر اصفهان بازدید کرده‌اند با شگفتی و تاثر از این موضوع یاد نموده‌اند. بی‌تردید توسعه پایدار استان اصفهان و بخش مرکزی کشور در گرو استمرار جریان زاینده‌رود در بستر خویش است. این موضوع نه درخواستی منطقه‌ای که مساله‌ای در ابعاد ملی است و مردم و مقامات استان در حل آن دست یاری دولت را می‌طلبند.

تمامی آنچه ذکر شد منافعی بلندمدت در ابعاد گوناگون را برای نهاد دولت محقق خواهد ساخت که کاستن از شکاف طبقاتی، توزیع فرصت‌های پیشرفت، کسب درآمد ارزی، اشتغال‌زایی، بهبود چهره جهانی کشور، توسعه منطقه‌ای و ارتقای ظرفیت‌های تحمل اجتماعی و انسجام بیش از پیش ملی، بخشی از نمودهای آن هستند و این‌همه البته در گرو توسعه پایدار، مسوولانه و مدیریت شده گردشگری است.

ما علاقه‌مندیم با توجه به اقبال جهانی که در بازدید از ایران و قلب تپنده تاریخ و فرهنگ این سرزمین؛ یعنی «نصف جهان» نهفته است این استان را به‌عنوان نمونه‌ای موفق و پیشتاز در عرصه گردشگری کشور و منطقه مبدل کنیم و در این راه شهروندان، نهادهای محلی، فعالان اقتصادی و مدیران استان هم‌قسم هستند و انتظار آن را دارند که دولت تدبیر و امید در این مسیر یاری‌مان دهد.