یارانه جدید برای تولید

گروه صنعت و معدن: کم‌کم به روزهای پایانی سال نزدیک می‌شویم و هنوز وعده پرداخت یارانه بخش تولید از سوی مسوولان دولتی به گوش می‌رسد. برای سال جاری پرداخت ۱۰ هزار میلیارد تومان یارانه از محل هدفمندی یارانه‌ها به بخش تولید در نظر گرفته شد که صنعت حمل‌و‌نقل نیز در دل استفاده از این سهم گنجانده شد. رقمی که به گفته فعالان صنعتی تاکنون به دست بخش تولید نرسیده و چگونگی تخصیص آن نیز هنوز مشخص نشده است. حال به گفته وزیر اقتصاد و براساس دستور رئیس‌جمهور تا پایان سال جاری تخصیص هزار میلیارد تومان یارانه تولید از محل هدفمندی یارانه‌ها در دستور کار قرار گرفته تا در ماه‌های پایانی سال بخش تولید بتواند نفسی بکشد. اما این دستور در حالی صادر شده که دو ماه تا پایان سال جاری باقی است و چگونگی باز توزیع رقم پیش‌بینی شده نیز نامشخص است.

به گفته وزیر اقتصاد، رئیس‌جمهور دستور داده تا آخر سال هزار میلیارد تومان یارانه به تولید پرداخت شود. علی طیب‌نیا در خصوص روند توزیع یارانه پیش‌بینی شده نیز اظهار کرده که سهم تولید بیشتر در قالب یارانه سود تسهیلات پرداخت می‌شود که این تصمیم دولت است.

اظهارات مطرح شده در خصوص پرداخت یارانه به بخش تولید در حالی است که برخی از فعالان اقتصادی معتقدند که طی سال‌های اخیر دست تولید به یارانه‌های وعده داده شده نرسیده و این بخش همواره با مشکل تامین نقدینگی مواجه بوده است. علاوه بر عدم تخصیص یارانه‌های پیش‌بینی شده فعالان این بخش همواره بر این نکته تایید داشته‌اند که در تخصیص یارانه، واحدهای کوچک و متوسط همواره بی‌نصیب بوده‌اند و تنها واحدهای بزرگ که اصولا نیمه دولتی هستند، توانستند به یارانه‌های محدود پرداخت شده دسترسی پیدا کنند.

نامشخص بودن حجم یارانه پرداختی به بخش تولید موجب شد تا محمدباقر نوبخت در همایش اقتصاد ایران از پرداخت ۵۰۰ میلیارد تومان یارانه به بخش‌ تولید خبر دهد. به گفته سخنگوی دولت، یارانه پرداختی از طریق تقبل و تضمین مابه‌التفاوت تسهیلات ارزان قیمت پرداخت شده و تا پایان سال مابقی منابع نیز پرداخت خواهد شد. علاوه بر پرداخت یارانه هزار میلیارد تومانی که دستور آن روز گذشته از سوی رئیس‌جمهور صادر شد، اوایل شهریور ماه سال جاری نیز سخنگوی دولت از اختصاص یارانه ۵ هزار و ۷۲۷ میلیارد تومانی به بخش تولید خبر داد. براساس این مصوبه قرار شد از این میزان هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان به وزارت صنعت، معدن و تجارت برای کمک به بخش‌های صنعتی، هزار میلیارد تومان برای وزارت جهاد کشاورزی جهت کمک به تولید محصولات کشاورزی و برق‌دار کردن چاه‌ها، ۵۰۰ میلیارد تومان به وزارت نیرو، ۴۵۰ میلیارد تومان به وزارت راه و شهرسازی، همچنین ۷۵۰ میلیارد تومان به وزارت کشور برای کمک به بخش حمل‌ونقل عمومی اختصاص پیدا کند. نزدیک به دو ماه از اعلام این وعده گذشته بود که رئیس‌جمهور از تحقق نیمی از آن خبر داد اما حسن روحانی همان زمان نیز اعلام نکرد که چه میزان از یارانه پرداخت شده به بخش تولید رسیده است.

واحدهای کوچک و متوسط بی‌نصیب از یارانه

عدم تخصیص کامل یارانه‌های در نظر گرفته شده از یکسو و بی‌نصیب بودن واحدهای کوچک و متوسط از تسهیلات پیش‌بینی شده، موجب شد تا رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» دریافت تسهیلات از بانک‌ها، ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی و بی‌تعهدی شرکت‌ها و موسسات دولتی به پرداخت بدهی خود به پیمانکاران را از عوامل مخل در محیط کسب‌و‌کار اعلام کند. عواملی که طی سال‌های اخیر تعطیلی برخی از واحدهای تولیدی را به همراه داشت و موجب شد تا برخی فعالان تولیدی عطای تولید را به لقایش ببخشند. مطابق برخی آمارها در حال حاضر بیش از ۱۲ هزار واحد صنعتی خوابیده در کشور وجود دارد که بخشی از آنها به دلیل عدم تامین سرمایه در گردش، از گردونه رقابت خارج شده‌اند.

رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران همچنین در گفت‌و‌گو با خبرگزاری «فارس»، گفت: طی این ۴ سال هیچ‌گاه یارانه تولید آن‌طور که باید محقق نشد و در نهایت نصیب واحدهای بزرگ نزدیک به دولت شد. اما بهتر است این بار از طریق وزارت نیرو این یارانه در قبض انرژی مصرفی واحدهای تولیدی محاسبه شود.

احمد پورفلاح در مورد نحوه اختصاص یارانه تولید به بخش صنعت کشور، گفت: از زمانی که قرار شد هدفمندی یارانه‌ها اجرا و یارانه انرژی حذف شود، بخش مولد کشور همراهی خود را با این طرح اعلام کرده، اما بنگاه‌های صنعتی، معدنی و حتی کشاورزی از سال ۹۰ با بحران مواجه شدند.

وی با اشاره به اینکه از همان ابتدا بستر حمایتی را با ارائه ۷ راهکار به وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کردیم، افزود: قرار بود که ۳۰ درصد از محل هدفمندی یارانه‌ها به تولید اختصاص یابد که تا الان بیش از ۵ درصد آن محقق نشده است. در سال ۹۱ سهم ۳۰ درصد تولید را در بودجه به ۲۰ درصد تقلیل دادند که آن هم محقق نشد و نتیجه آن شد که در سال ۹۲ به جای درصد، رقم ۲۰ هزار میلیارد تومان را برای یارانه تولید در نظر گرفتند که باز هم عملی نشد.

رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد: برای سال ۹۳ هم گفتند ۱۰ هزار میلیارد تومان یارانه برای بخش تولید در نظر می‌گیریم که حمایت از صنعت حمل‌و‌نقل هم در دل این رقم گنجانده شد و اکنون با نزدیک شدن به پایان سال، وزیر اقتصاد اعلام کرده که هزار میلیارد تومان به تولید یارانه می‌دهیم، اما باید پرسید این یارانه چگونه و به چه بخش‌هایی تخصیص خواهد یافت.

به گفته پورفلاح، خیلی امیدوار نیستیم که همین رقم در عمل به واحدهای کوچک و متوسط تخصیص داده شود؛ چرا که بارها گفته‌ایم این رقم را با وزارت نیرو هماهنگ کرده و روی قبض‌های مصرفی واحدهای صنعتی فعال محاسبه کنید. وی در تشریح این پیشنهاد گفت: به جای آنکه یارانه را به برخی واحدهای صنعتی که اسما تولیدکننده هستند، بپردازیم باید به میزان فعالیت‌های واحدهای تولیدی هم توجه کنیم تا این یارانه شامل واحدهایی که کار واقعی می‌کنند، بشود.

وی به این نکته اشاره کرد که تاکنون اگر هم یارانه‌ای اختصاص یافته، بیشتر نصیب واحدهای تولیدی بزرگ و نزدیک به دولت شده و واحدهای کوچک و متوسط که بنیه ضعیف‌تری دارند، از این یارانه بی‌نصیب مانده‌اند. پورفلاح اظهار کرد: از آن زمان که با وزارت صنعت، معدن و تجارت بر سر ۷ راهکار برای حمایت از تولید به توافق رسیدیم، فقط یک راهکار آن هم نصفه و نیمه انجام شد که آن هم پرداخت وام کم‌بهره به واحدهای تولیدی که بسیار متضرر شده بودند، است. اما جالب اینجاست که مبلغی که به حساب این واحدها ریخته شد از جمع یارانه یک سال خانواده ۴نفره کمتر بود که دردی را دوا نمی‌کرد.

وی گفت: از طرفی قرار بود تا برای به روز کردن تجهیزات واحدهای تولیدی وام تعلق گیرد که این امر هم محقق نشد.