گروه صنعت و معدن: بهبود وضعیت شهرک‌های صنعتی و بازگرداندن رونق به این بخش را شاید بتوان یکی از مهم‌ترین اهداف وزارت صنعت، معدن و تجارت در دولت یازدهم دانست. «طولانی‌تر شدن زمان بازپرداخت اقساط برای سرمایه‌گذاران در مناطق غیربرخوردار و برخوردار به استثنای تهران» و «اعمال تخفیف‌های ۵ و ۱۰ درصدی در واگذاری حق انتفاع و بهره‌برداری از زمین‌های اعیانی و تاسیسات در شهرک‌ها و نواحی صنعتی» را می‌توان از جمله سیاست‌های تشویقی دولت یازدهم برای استقرار واحدهای تولیدی در شهرک‌های صنعتی دانست. طرح‌هایی که اجرای آنها موجب شد تا با توجه به آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت رونق به شهرک‌های صنعتی بازگردد؛ ظاهرا طرح‌های پیش‌بینی‌شده توانسته واحدهای تولیدی را برای استقرار در این شهرک‌ها مجاب کند که این امر بیانگر بهبود نسبی وضعیت در شهرک‌های صنعتی است.

بازگشت رونق به شهرک‌های صنعتی در حالی است که بی‌توجهی به واحدهای صنعتی در سال‌های گذشته موجب شد تا بخش اعظمی از این واحدها رو به تعطیلی بروند و ظرفیت تولید واحدهای فعال نیز به کمتر از ۵۰ درصد برسد؛ به طوری که به گفته مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی کشور در حال حاضر حدود ۵ هزار و ۴۵۴ واحد صنعتی در بین سال‌های ۷۰ تا ۹۲ از دور خارج و ورشکست شده‌اند. از این تعداد واحد ورشکسته، ۴۹۷ واحد بین سال‌های ۷۰ تا ۸۰ ورشکسته شدند، یک هزار و ۸۷ واحد بین سال‌های ۸۰ تا ۸۵ و تعداد ۳ هزار و ۸۷۰ واحد بین سال‌های ۸۵ تا ۹۲ ورشکسته و تعطیل شدند که ۷۱ درصد واحدهای تعطیل ‌شده را در برمی‌گیرد.

به گفته سیدمحمدعلی سیدابریشمی، آنالیز دلایل ورشکستگی این واحدهای صنعتی نشان می‌دهد که تعداد ۳ هزار و ۶۷۲ واحد به علت کمبود نقدینگی، ۷۳۲ واحد به علت فقدان بازار، ۵۵۵ واحد به علت گرانی مواد اولیه، ۲۶۴ واحد به‌دلیل اختلاف شرکا و ۲۳۱ واحد به‌علت نقصان ماشین‌آلات، ورشکسته و از دور خارج شده‌اند. مهم‌ترین دلیل ورشکستگی واحدهای صنعتی اما در سال‌های گذشته کمبود نقدینگی اعلام شده که ۶۷درصد واحدهای صنعتی را منجر به تعطیلی کرد.

اما براساس آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت اهم اقدامات اجرایی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران و شرکت‌های تابعه مثبت بوده است. براساس این آمار انعقاد قرارداد واگذاری زمین به متقاضیان (قرارداد) در سال ۹۲ رشد ۱/۷ درصدی داشته به طوری که در سال ۹۱ در مجموع قراردادهای واگذاری زمین ۵۹ هزار و ۲۳۹ بوده که این تعداد در سال ۹۱ به ۶۳ هزار و ۴۶۷ قرارداد رسیده است.

بهره‌برداری تصفیه‌خانه در شهرک‌ها و نواحی صنعتی نیز در سال گذشته نسبت به مدت مشابه سال ۹۱ رشدی ۳/۸ درصدی داشته، در سال ۹۱ در مجموع ۱۴۴ مجوز بهره‌برداری تصفیه خانه در شهرک‌ها و نواحی صنعتی صادر شد که این تعداد در سال گذشته به ۱۵۶ مجوز رسید.

اما در بخش آموزش شاغلان واحدهای صنایع کوچک در سال ۹۱ در مجموع ۸ هزار و ۵۱۹ نفر آموزش دیدند که این تعداد در سال ۹۲ با رشد ۱/۲۱ درصدی به ۱۰ هزار و ۳۱۵ نفر رسید. در این مدت ایجاد دفتر کار مجازی جدید در سایت sme.ir نیز رشدی ۲/۱۳ درصدی داشته و معرفی محصول جدید نیز توانسته رشدی ۲۰ درصدی را تجربه کند. با این شرایط می‌توان گفت اهم اقدامات اجرایی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران و شهرک‌های تابع آن مثبت بوده است.

علاوه بر موارد مذکور در شهرک‌های صنعتی در بخش تعداد نیز کارنامه‌ای مثبت داشته است. براساس آمار اعلام شده در سال ۹۱ در مجموع ۹۱۴ شهرک و نواحی صنعتی در کشور راه‌اندازی شد که این تعداد در سال گذشته به ۹۲۹ واحد رسید و رشدی ۶/۱ درصدی را تجربه کرد.

تعداد شهرک‌ها و نواحی دارای زمین نیز رشد ۵/۲ درصدی داشته؛ براساس این آمار در سال ۹۱ تعداد شهرک‌ها و نواحی دارای زمین ۸۱۱ واحد بوده که این تعداد در سال گذشته به ۸۳۱ رسید.

نقش شهرک‌های صنعتی در ایجاد اشتغال

کمک به رفع مشکلات شهرک‌های صنعتی و بازگرداندن رونق به این بخش با بررسی وضعیت شهرک‌های صنعتی از نزدیک و پیدا کردن راه حل برای کاهش مشکلات این شهرک‌ها دستمایه‌ای شد تا وزیر صنعت، معدن و تجارت آخرین روز هفته گذشته از شهرک‌های صنعتی مستقر در شهرستان‌های ورامین، پیشوا و قرچک بازدید کند.

محمدرضا نعمت‌زاده در این بازدید با بیان اینکه ایجاد شغل مولد و پایدار یکی از مشخصه‌های شهرک‌های صنعتی است و با گسترش زیرساخت‌ها و امکانات آن می‌توان از مهاجرت نیروی کار به شهر‌های بزرگ جلوگیری کرد، بر ضرورت حمایت از توسعه و تقویت شهرک‌ها تاکید کرد. به گفته نعمت‌زاده، نقش شهرک‌های صنعتی در ایجاد اشتغال و رونق سرمایه‌گذاری بسیار حائز اهمیت است و کمک زیادی به توسعه اقتصادی کشور می‌کند.

وی همچنین مقررات‌زدایی و حذف قوانین زائد را مورد تاکید قرار داد و گفت: در این زمینه نیازمند استفاده از روش‌های کارشناسانه برای تسهیل امور هستیم.

به گفته وی ایجاد جاذبه و تشویق سرمایه‌گذاران به حضور بیشتر در این شهرک‌ها از موضوعاتی است که مسوولان وزارتخانه و شهرستان باید به آن اهتمام ورزند، چرا که نزدیکی این شهرک به تهران و داشتن نیروی کار زیاد در این منطقه فرصت خوبی برای سرمایه‌گذاری است.

نعمت‌زاده انتقال برخی صنایع را که به صورت پراکنده در سطح استان تهران استقرار یافته‌اند به این شهرک‌ها حائز اهمیت دانست و در رونق شهرک‌های صنعتی مهم برشمرد.

نعمت‌زاده در ادامه در پاسخ به خواسته‌های مسوولان این شهرک در خصوص مستثنا شدن از ضوابط صنایع در شعاع ۱۲۰ کیلومتری تهران افزود: قانون جلوگیری از صنایع در شعاع ۱۲۰ کیلومتری تهران مربوط به صنایعی است که آلایندگی ایجاد می‌کنند و صنایع غذایی و صنایع با تکنولوژی بالا و پیشرفته می‌توانند از این امر مستثنا شوند. به گفته وزیرصنعت، معدن وتجارت بسترسازی لازم و ایجاد امکانات زیربنایی از وظایف شهرک‌های صنعتی است که باید با قدرت هر چه بیشتر در این راستا به پیش رویم. وی گفت: تلاش می‌کنیم تا بخشی از صنایع و برخی از مناطق شهرک‌ها که از این قابلیت برخوردار هستند بتوانند از مستثنا شدن از قوانین شعاع ۱۲۰ کیلومتری تهران بهره‌مند شوند.

جلوگیری از مهاجرت نیروی کار