اگر از کنار در ساختمان مرکزی شرکت ملی صنایع پتروشیمی گذری کرده باشید، حتما با پلاکاردی حاوی نام ۱۳ طرح و مجتمع پتروشیمی که قرار است تا پایان سال افتتاح شود، مواجه ‌شده‌اید. حال ۶ماه از سال گذشته، می‌توان پرسید: از پتروشیمی چه خبر؟ بعد از این که شعار سال گذشته مبنی بر افتتاح هر دو ماه یک مجتمع پتروشیمی ازسوی معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی، امسال به هر ماه یک مجتمع پتروشیمی تبدیل شد، نگاه‌ها بیش از گذشته به این صنعت اساسی معطوف شد. تا آنجا که از سوی مدیران این شرکت بارها عنوان شد، امسال با بیشترین راه‌اندازی مجتمع‌ها روبه‌رو هستیم و حتی از سوی یکی از مسوولان، امسال «بهار پتروشیمی» اعلام شد. طبق اعلام مسوولان و وعده‌ها، تاکنون حداقل باید ۶ مجتمع پتروشیمی به تولید می‌رسید. مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی هم اوایل امسال در آخرین کنفرانس خبری خود، در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره این‌که آیا این وعده‌ها عملی می‌شوند؟ خطاب به آنان اظهار کرد: شما حتما شاهد افتتاح این طرح‌ها تا پایان سال خواهید بود و من افتتاح هر ماه یک مجتمع پتروشیمی را به شما قول می‌دهم! چندی بعد بود که از سوی وزیر وقت نفت نیز اعلام شد، تا پایان سال ۱۰ طرح پتروشیمی افتتاح خواهد شد. البته این در حالی بود که پیش‌تر اعلام شده بود در سال جاری ۱۱ مجتمع پتروشیمی به بهره‌برداری خواهد رسید. با این اوصاف، می‌توان گفت که وعده‌های افتتاح مجتمع‌ها یکی پس از دیگری حکایتی دارد؛ مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در ۳۱ فروردین امسال اعلام کرد: «پتروشیمی‌ آریاساسول با تولید یک‌میلیون تن اتیلن و انواع محصولات پلی اتیلنی تیرماه، پتروشیمی‌ جم مردادماه و برای شهریورماه نیز بهره‌برداری از اوره و آمونیاک کرمانشاه را برنامه‌ریزی کرده‌ایم.»

محقق نشدن وعده‌ها در شش ماه نخست امسال

این در حالی است که غیر از دو مجتمع نوری (برزویه سابق) و غدیر و همچنین طرح اسید استیک فن‌آوران که اغلب با تاخیر به تولید رسیدند، هیچ کدام از طرح‌های ذکرشده به تولید تجاری نرسید و فقط زمان‌بندی‌های تولید آنها به طور مداوم از سوی مسوولان امر به تاخیر می‌افتد. البته دلایل تاخیری که از سوی معاون وزیر در امور پتروشیمی درخصوص تاخیر طرح‌ها عنوان می‌شود، این است که «واحد‌های پتروشیمی‌، اجرا و راه‌اندازی آن‌ها هر کدام مباحث خاص خود را دارد. راه‌اندازی و به تولید رساندن آن‌ها دارای یک استاندارد زمانی است، اما اتفاقات دوران راه‌اندازی، از اختیار ساقط و ممکن است یک پروژه را ۹ تا ۱۲ ماه به تاخیر اندازد.» وی یادآور شده است: «اگر به طرح‌هایی که در عسلویه در جریان است مراجعه کنید، دیده می‌شود که طرح‌ها از یک تا یک‌و‌نیم سال پیش آماده بودند، اما یوتیلیتی که باید از طرف پتروشیمی‌ مبین به آن‌ها می‌رسید، به دلیل تمرکز آن‌ها، به تاخیر افتاد و این موضوع روی بقیه مجتمع‌ها نیز تاثیر گذاشت.» به گفته یک کارشناس صنعت پتروشیمی، «در حال حاضر اگر طرح‌ها به موقع به بهره‌برداری نرسند، حتی اگر ۲ تا ۳ سال نیز با تاخیر به بهره‌برداری برسند، بازار آینده خود را از دست می‌دهند. یعنی همان اتفاقی که برای پتروشیمی زاگرس رخ داد و وقتی به تولید متانول رسید که قیمت جهانی این ماده با افت بسیار شدیدی مواجه شد».