مصائب اجرای سیمان حماء توسط ایران
نخستین طرح برون‌مرزی سیمان آماده راه‌اندازی است
گروه صنعت و معدن- در کنار دست کارخانه قدیمی سیمان حماء، طرح جدیدی قد برافراشته که نمای سفیدرنگ آن، خودنمایی می‌کند. این طرح که به «سیمان جدید حماء» موسوم است، توسط ایران به اجرا درآمده است.
احمد بختیار
گروه صنعت و معدن- در کنار دست کارخانه قدیمی سیمان حماء، طرح جدیدی قد برافراشته که نمای سفیدرنگ آن، خودنمایی می‌کند. این طرح که به «سیمان جدید حماء» موسوم است، توسط ایران به اجرا درآمده است. سیمان جدید حماء، اینک در حال شمارش معکوس برای راه‌اندازی است. این طرح از ظرفیت تولید ۳هزار تن انواع سیمان برخوردار است و به گفته مهندس ابوالفضل هاشمی‌نیا، ۴ماه پس از تولید رسمی به ظرفیت اسمی ۳هزار تن در روز دست می‌یابد. این در حالی است که کارخانه قدیمی با تکنولوژی ۳۶سال پیش‌توسط شرکت اسکیت آلمان شرقی سابق، راه‌اندازی شده اما هنوز به ظرفیت اسمی نرسیده و تنها با ۳/۸۳درصد ظرفیت تعریف شده، سیمان (تیپ۲) تولید می‌کند.
شهر حماء در ۲۱۰کیلومتری شمال غرب دمشق، پایتخت سوریه، و هم‌مرز با ترکیه واقع شده است.
هاشمی‌نیا، مجری طرح جدید حماء که فقط ۲۴سال در صنعت سیمان صاحب تجربه است، پیش از این مدیریت اجرای طرح‌های سیمانی کارون، دورود، هرمزگان، خوزستان و (سفید) دماوند را پشت‌سر گذاشته، اما از طرح سیمان حماء، به عنوان پروژه‌ای منحصر به فرد در منطقه یاد می‌کند. چرا که تجهیزات به کار رفته در قسمت برق، تعداد سیلوها، سالن مجزا، آزمایشگاه فوق پیشرفته، سیستم‌های سنگ‌شکن و... موقعیت ویژه‌ای به این طرح بخشیده است که «بزرگ‌ترین پروژه» صدور خدمات فنی و مهندسی ایران نیز در بخش سیویل محسوب می‌شود.
یک طرح و دو کارخانه
سوری‌ها بیش از سه‌دهه است که صاحب طرح جدیدی برای تولید سیمان نشده‌اند، اما هم‌اینک پروژه‌ای را آماده بهره‌برداری می‌ببینند که ۱۳۰هزار تن اسکله فلزی، ۱۵۰هزار تن بتن‌ریزی و ۵سیلو برای آسیاب، در خود جای داده است که علاوه بر آن پست برقی در اختیار دارند که همواره خط تولید را از قطعی‌های ناگهانی مصون نگه می‌دارد. این امر سبب شده کارشناسان از این طرح با نام «دوکارخانه در یک طرح» یاد کنند.
چانه‌زنی سوری‌ها
هاشمی‌نیا که در واقع طرح خارج از کشور شرکت احداث صنعت را به نقطه راه‌اندازی رسانده، تاکید می‌کند، اگر قرار بود شرکت‌های اروپایی یا حتی کره‌ای این طرح را اجرا می‌کردند، حدود ۲۵۰ تا ۳۵۰میلیون دلار قیمت می‌دادند، هرچند پیش‌تر کره‌ای‌ها با قیمت ۲۵۰میلیون دلار برنده مناقصه طرح شده بودند، اما پس از رایزنی مقامات ایرانی و سوری، ابتدا ۲۲۰میلیون دلار از طرف ایران برای اجرای پروژه اعلام می‌شود، اما پس از چانه‌زنی طرف مقابل، نرخ به ۲۰۰ و در نهایت به ۱۹۶میلیون دلار پایین کشیده می‌شود.
هاشمی‌نیا می‌گوید: قرارداد اولیه در سال ۱۹۹۲ امضا شده، اما تا سال ۲۰۰۳ ال.سی طرح فعال نشده بود. علاوه بر آن تاخیرها در معرفی زمین و اعزام مشاور (سوئیسی) شرایط اجرای طرح را سخت‌تر کرده این در شرایطی بود که نرخ برابری دلار و نیز قیمت آهن‌آلات و سیمان افزایش یافت که این امر فضا برای سوددهی ایران را تنگ‌تر کرد.
در همین شرایط به سبب آنکه حدود ۵۰درصد سیمان مورد نیاز سوریه از خارج آن کشور (اردن، مصر و ...) تامین می‌شود، تحرک حامیان واردات در سوریه بیشتر شد چرا که منافع بسیاری از محل واردات سیمان عاید ایشان می‌شود که تصور از دست دادن آن برای واردکنندگان بسیار تلخ بود. طی سال‌های گذشته نرخ هر تن سیمان وارداتی از ۸۰دلار به ۱۲۰دلار افزایش پیدا کرده در حالی که راه‌اندازی کارخانه جدید، بخش زیادی از منافع واردکنندگان را محو می‌کند. از همین رو فشارها و سنگ‌اندازی‌ها سرعت بیشتری گرفت. هاشمی‌نیا تاکید می‌کند که این عوامل، فشار زیادی را بر نیروهای فنی- مهندسی ایران وارد می‌ساخت به گونه‌ای که تعدادی از مدیران پروژه را در برخی مقاطع زمانی، روانه بیمارستان کرد.
در حال حاضر در سوریه سالانه ۴میلیون تن سیمان تولید می‌شود که با طرح جدید، این رقم به ۵میلیون تن افزایش می‌یابد. با این حال مصرف سالانه این کشور ۸میلیون تن است که چنین رقمی اشتهای واردکنندگان قدرتمند را سیری‌ناپذیر کرده است.
مجری طرح سیمان جدید حماء در ادامه می‌گوید: در پی افزایش قیمت تجهیزات و مواد اولیه پیشنهاد کرده‌ایم هیاتی از دو طرف، مسوول پیگیری و محاسبه اعداد و ارقام جدید شوند. به گفته وی، قرار بر آن است که پس از راه‌اندازی طرح، این بررسی صورت گیرد. هاشمی‌نیا در عین حال یادآور می‌شود: این طرح در زمان انعقاد قرارداد «کلید در دست: (Turn Key) تعریف شد و مدیر عامل وقت شرکت احداث صنعت آن را پذیرفته بود. از همین رو تعریف نرخ جدید برای پروژه دشوار می‌نماید.
هاشمی‌نیا به روند اجرایی طرح اشاره می‌کند و می‌افزاید: طرح تا ژانویه ۲۰۰۵ تنها به ۵۶درصد پیشرفت دست یافت اما پس از آن روندی صعودی به خود گرفت و به رغم تمامی مشکلات، توانستیم از اواخر اردیبهشت (اوایل ماه مه) تست سرد تجهیزات را آغاز کنیم.
وی خاطرنشان می‌کند: طی روزهای آینده تولیدکلینکر در این کارخانه آغاز می‌شود و چندی پس از آن، سیمان خاکستری نیز به تولید خواهد رسید.
ارسال نظر