حافظ عزیزی نقش*

نگاهی به تولیدات و تقاضای بازارهای جهانی:

بزرگ‌ترین تولید کنندگان روی جهان در سال ۲۰۰۶ کشورهای چین، استرالیا،پرو، آمریکا، کانادا، و ایران بوده اند که کشور چین با تولید بیش از ۶۵/۲‌میلیون تن در مقام نخست، کشور استرالیا با تولید ۳۵۰/۱‌میلیون تن در مقام دوم، پرو با تولید ۱۴۰/۱‌میلیون تن در مقام سوم، آمریکا با تولید ۷۵۰۰۰۰تن در مقام چهارم، کانادا با تولید ۶۴۰۰۰۰ تن در مقام پنجم قرار دارند. تقاضای سرب:

* افزایش تقاضای چین به میزان ۲۰‌درصد در سال ۱۳۸۳ و ۹۰‌درصد در سال ۱۳۸۴، یکی از علل عمده رشد مصرف جهانی سرب به میزان ۴درصد در سال ۲۰۰۵ و ۶درصد در سال ۲۰۰۶ می‌باشد.

*رشد سریع تولید باتری‌های سرب اسیدی و صنایع اتومبیل‌سازی، که بخش عمده ای از آن صادر می‌شود علت عمده افزایش تقاضا در چین است. در‌حال‌حاضر چین ۳۰‌درصد تولید باتری سرب- اسیدی جهان را در اختیار دارد.

* حجم قابل توجه صادرات باتری از چین عامل اصلی افت تدریجی تولید باتری و مصرف سرب در اروپا و آمریکا در چند سال گذشته می باشد.

عرضه سرب:

* تولید جهانی معادن سرب ۱/۸درصد در سال ۲۰۰۵ و ۴/۳درصد در سال ۲۰۰۶ افزایش یافته است.

* پس از سه سال متوالی کاهش، تولید فلز سرب تصفیه شده در اروپا از سال۲۰۰۴ به میزان ۵درصد افزایش یافت. در آسیا افزایش قابل ملاحظه ۱۸درصدی در چین رخ داده است.

انتظار می‌رود به طور کلی تولید فلز سرب خالص به میزان ۴‌درصد افزایش یابد.

* واردات خالص فلز محتوی در کنستانتره سرب در چین به میزان ۴۴۰هزار تن در سال‌جاری بوده است.

توان تصفیه فلز سرب در جهان غرب

* با توجه به آخرین اطلاعات دریافتی از کشورهای عضو گروه مطالعاتی بین‌المللی سرب و روی، بازار سرب با کمبود ۱۵۰‌هزار تن در سال‌ جاری و ۱۰۰هزار تن دیگر در سال۲۰۰۷ مواجه خواهد بود.

موجودی روی:

موجودی روی تصفیه شده در انبار‌های LME از شروع سال ۲۰۰۴ به‌تدریج کاهش یافته و در سال‌جاری به کمتر از ۱۰۰‌هزار تن رسیده است.

تقاضای روی:

* در سال ۲۰۰۶ میلادی تقاضای جهانی روی در حدود ۰۶/‌۱۱‌میلیون تن بوده است و پیش‌بینی‌ها از رشد ۶/۲‌درصدی تقاضای روی در سال ۲۰۰۷ میلادی و رسیدن به رقم ۵۳/۱۱‌میلیون تن را حکایت دارد، در سال‌های اخیر تقاضا در تمام مناطق اصلی جهان بخصوص چین، آمریکا، اروپا افزایش یافته است .

پیش بینی‌ها از کمبود ۱۵۰‌هزار تنی روی در سال جدید میلادی دارد.

(افزایش تقاضا در چین به میزان بیش از ۱۰‌درصد اساسا ناشی از افزایش سریع و مستمر مصرف فولاد گالوانیزه در این کشور است).

عرضه روی:

تولید معادن شمش روی جهان در سال ۲۰۰۶ به میزان ۶۸۸/۱۰‌میلیون تن بوده و نسبت به سال قبل در حدود ۵/۴‌درصد افزایش داشته است پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۰۷ تولید جهانی روی به مرز ۳۸/۱۱‌میلیون تن رسیده و نسبت به سال قبل در حدود ۶درصد افزایش یابد.

* در سال جاری عمده افزایش‌ها در استرالیا، کانادا، چین، ایران و هند بوده است افزایش ۵/۷‌درصدی در استرالیا به علت افزایش در کارخانجات ndeavour. GoldenGrove و بازگشایی معادن Black Star Mount Garnet است.

در چین راه‌اندازی چند معدن جدید و کارخانه ۱۰۰هزار تنی Lanphng منجر به افزایش ۴‌درصدی تولید روی گردید. در هندوستان افزایش ۲۹درصدی تولید روی به دلیل تکمیل طرح‌های آن کشور می‌باشد.

* افزایش قابل ملاحظه ۲۵‌درصدی تولید روی در ایران به دلیل افزایش ظرفیت و تکمیل و توسعه طرح‌های کشورمان بوده است.

* به‌رغم کاهش تولید در اروپا که نتیجه کاهش تولید شرکت Umicore در فرانسه و تعطیلی کارخانه روی اسپانیا و کارخانه Sudamin MHD در آلمان، تولید جهانی روی تصفیه شده به میزان ۵/۱‌درصد در سال ۲۰۰۵ و ۵درصد در سال ۲۰۰۶ افزایش یافته است.

* به طور خلاصه افزایش تولید جهانی عمدتا به دلیل افزایش تولید در چین و هند و ایران و استرالیا و کانادا می‌باشد. ساخت و تکمیل چندین کارخانه ذوب و احیا روی شامل کاخانه ۱۰۰هزار تنی روی در لنپینگ و یانان، منجر به افزایش ۴/۴‌درصدی در چین در سال۲۰۰۵ و ۴/۶درصدی در سال ۲۰۰۶ می‌باشد.

* افزایش تولید در هند به میزان ۵۴‌درصد در سال ۲۰۰۵ و ۲۹‌درصد در سال ۲۰۰۶ عمدتا به دلیل تکمیل و راه‌اندازی کارخانه ۱۷۰‌هزار تنی در چمدریا می‌باشد.

* در مناطق دیگر، پیش‌بینی می‌گردد تولید روی در برزیل، ژاپن، نامیبیا، ویتنام و قزاقستان افزایش یابد.

* در سال ۲۰۰۴ واردات روی به چین برای نخستین بار از سال ۱۹۸۸ از صادرات آن پیشی گرفت. انتظار می‌رود واردات خالص روی به چین همچنین در سال ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ نیز افزایش یابد. صادرکنندگان اصلی روی به چین، قزاقستان و ایران هستند.

* با در نظر گرفتن پیش‌بینی‌های کشور‌های عضو در تقاضا و تجارت و همچنین با در نظر گرفتن موجودی LME و ذخیره ملی آمریکا پیش‌بینی می‌گردد که امسال و سال آینده نیز با کمبود روی مواجه باشند این میزان کمبود در سال ۲۰۰۵ میلادی ۵۰۰هزار تن، در سال ۲۰۰۶میلادی ۶۰۰هزار تن بوده و پیش‌بینی کمبود سال ۲۰۰۷میلادی در حدود ۱۵۰‌هزار تن می‌باشد.

*(‌تحلیلگر بازار سرمایه)