2006 سالی بد برای ایرباس بود

شیما خیری- سال گذشته بدترین سال در تاریخ فعالیت ایرباس بود. هنوز فصل چهارم سال ۲۰۰۶ میلادی از راه نرسیده بود که همه می‌دانستند ایرباس قرار نیست سال پرسودی را پشت سر بگذارد اما بعدها معلوم شد اوضاع از آن که گمان می‌رفته هم بدتر بوده است. اواخر هفته گذشته بود که ایرباس اذعان کرد در سال ۲۰۰۶ میلادی متحمل زیان شده که بخشی از آن به دلیل تاخیر در تحویل A۳۸۰ بوده است. صنایع هوا و فضای اروپا (EADS) که مالک سهام ایرباس است پیش از این اعلام کرده بود در حال بررسی درخواست برخی خریداران A۳۸۰ است که به دلیل تاخیر در تحویل سفارش خود خواستار دریافت خسارت هستند. علاوه بر این هزینه‌های ناشی از پروژه‌ رفع نقایص A۳۸۰ که پس از پروازهای آزمایشی اولیه ایرباس به وجودشان پی برده بود را هم باید به فهرست عواملی که زیاندهی ایرباس را رقم زده افزود.

لوئیس گالوئیس، مدیر عامل ایرباس که به طور همزمان مدیر عامل EADS هم هست، تاکید دارد ایرباس با پشت سر گذاشتن سال ۲۰۰۶ دوباره در مسیر پیشرفت و توسعه قرار گرفته است او اگرچه حاضر به افشای رقم دقیق زیانی که ایرباس در سال ۲۰۰۶ متحمل شده است، نشد اما گفته می‌شود با توجه به اینکه سود ایرباس در سال ۲۰۰۵ میلادی از سه‌میلیارد دلار فراتر نرفته بود قطعا زیاندهی سال گذشته سر به میلیاردها دلار می‌زند. او تصریح کرد ایرباس سعی دارد هزینه‌های پروژه رفع نقایص A۳۸۰ را کنترل کند و در این راه به توفیق‌هایی نیز دست یافته است.

نیاز به کار سریع

ایرباس رقم کلی سفارش‌های دریافتی خود در سال گذشته را ۱/۷۵میلیارد دلار اعلام کرده است، این در حالی بود که سفارش‌های دریافت شده از سوی بوئینگ، ۱۰۹میلیارد دلار برآورد می‌شود.

تفاوتی حیاتی و مهم در فهرست فروش دو شرکت کاملا مشهود است. بوئینگ سفارش‌هایی برای خرید سیصد فروند هواپیمای پهن‌پیکر که درصدر آنها مدل جدید ومیان‌برد این شرکت یعنی ۷۸۷قرار داشت، دریافت کرد اما در مقابل ایرباس که همین ماه گذشته از تصمیم خود برای تولید رقیبی برای ۷۸۷پرده برداشت، فقط ۱۵۰سفارش داشت. هواپیماهای پهن‌پیکر به مراتب بیش از هواپیماهای کم‌‌عرض چون بوئینگ ۷۳۷ و ایرباس A۳۲۰ برای تولیدکننده سوددهی دارد. ایرباس برای آنکه بتواند به عرضه رقابت با بوئینگ بازگردد باید هر چه سریع‌‌تر پروژه تولید A۳۵۰ را اجرایی کند. این شرکت برای اجرایی کردن این پروژه به حداقل ۵/۱۵میلیارد دلار بودجه نیاز دارد که با توجه به زیانی که از بابت تاخیر در تحویل A۳۸۰ و اشتباه در محاسبه قیمت تمام شده این محصول متوجه این شرکت شده تامین آن تقریبا غیرممکن است.

کاهش قیمت دلار در برابر یورو هم بر مشکلات ایرباس افزوده شده است. در این چارچوب قیمت تمام شده محصولات بوئینگ پایین‌تر از محصولات مشابه ایرباس تمام می‌شود و طرف اروپایی برای حفظ توان رقابتی خود باید تا آنجا که می‌تواند در هزینه‌های جاری خود صرفه‌‌جویی کند. گالوئیس اقرار دارد شرکت‌اش از سال ۲۰۰۰ تاکنون ۲۰درصد توان رقابتی خود در برابر بوئینگ را از دست داده است.

تلاش برای ایجاد موازنه

ایرباس برای حفظ توان رقابتی خود باید حداقل در سه حیطه اصلی وارد عمل شود. اول اینکه باید در اسرع وقت تولید پرفروش‌ترین مدل خود یعنی A۳۲۰ را افزایش دهد. قرار است ظرفیت تولید ماهانه ایرباس از ۳۴ دستگاه در حال حاضر به ۳۶دستگاه در پایان سال آتی میلادی برسد. شاید افزایش تولید ۲ دستگاه در ماه چندان تاثیرگذار به نظر نیاید اما طی یک دوره یکساله می‌‌تواند مانع مالی عظیمی در اختیار ایرباس قرار دهد.

افزایش ظرفیت تولید در عین حال می‌‌تواند مخاطره‌انگیز باشد. در دهه ۱۹۹۰ بوئینگ پس از آنکه نتوانست خود را با روند روبه تزاید افزایش سفارش‌ها برای ۷۳۷ انطباق دهد در آستانه ورشکستگی قرار گرفت. بدتر آن تاسیسات مونتاژ هواپیماهای کم‌عرضه ایرباس در هامبورگ آلمان و تولوز فرانسه قرار گرفته‌اند و تاسیسات سوم قرار است از اواسط سال آتی میلادی در چین فعالیت خود را آغاز کند. این بدان معنا است که ایرباس باید بتواند دقت شبکه تامین قطع خود را به حداکثر برساند.

در همین ضمن EAVS باید تمامی توان خود را برای تامین نقدینگی موردنیاز ایرباس به کار گیرد. هانس پیتر رینگ، مدیر عامل EADS اخیرا گفته بود ایرباس ممکن است برای فایق آمدن بر این مشکل اقدام به عرضه سهام جدید کرده یا به سایر راهکارهای موجود روی آورد. سهامداران اصلی EADS را رسانه‌های گروهی فرانسه، گروه صنایع دفاعی لاگارد و همچنین گروه دایملر کرایسلر آلمان هستند.

تمرکززدایی

تا این مقطع طرح موسوم به Power ۸ هسته اصلی تلاش‌های ایرباس برای نوسازی ساختار این شرکت بوده است. در این طرح کاهش ۸/۲میلیارددلاری هزینه‌های جاری ایرباس تا سال ۲۰۱۰ میلادی پیش‌بینی شده است. گالوئیس گفته در ماه فوریه به جزئیات این طرح را افشا خواهد کرد.

اتحادیه کارگری در آلمان و فرانسه خود را برای جنگ تمام‌عیار با مدیران ارشد EADS و ایرباس آماده می‌کنند چون این شرکت به احتمال زیاد بخش قابل توجهی از فعالیت‌های درون این شرکت را در چارچوب Power ۸ به شرکت‌های طرف قرارداد در خارج از اتحادیه اروپا و شاید اعضای جدید این اتحادیه در اروپای شرقی واگذار می‌کند. به عنوان مثال ایرباس می‌تواند به جای تولید و نصب تزئینات داخلی و رنگ‌آمیزی هواپیما در تولوز فرانسه آن را به کشوری دیگر در شرق اروپا یا حتی چین منتقل کرده و پروسه تکمیل را با هزینه‌ای بسیار کمتر اجرا کند.

یکی دیگر از احتمال‌های مطرح شده فروش برخی از تاسیسات ایرباس در اروپا که تعدادشان به ۱۶می‌رسد به خریداران بالقوه است.

اگرچه این تاسیسات پس از فروش هم مسوولیت تامین نیازهای ایرباس را بر عهده خواهند داشت لیکن با فروش آنها نقدینگی موردنیاز ایرباس تامین خواهد شد و مالکان جدید این واحدها از انگیزه و اختیار بیشتری برای اعمال طرح‌های افزایش بازدهی و کاهش هزینه‌ها برخوردار خواهند بود.

گالوئیس می‌گوید با اجرای Power ۸ خون تازه‌ای در رگ‌های ایرباس دمیده خواهد شد و این شرکت تولید دیگری را تجربه می‌کند. اگر ۲۰۰۶ برای ایرباس یکی از بدترین سال‌ها بود سال ۲۰۰۷ حیاتی‌ترین سال در طول دوره فعالیت این شرکت است.