قسمت دوم

قیمت فلز روی در LME در پایان سال ۲۰۰۴ به هر تن ۱۴۰۰دلار رسید در پایان سال ۲۰۰۵ به ۲۵۰۰دلار افزایش یافت که در تاریخ (‌۲۰۰۶/۱۲/۳۰) به رقم غیر قابل باور ۴۳۱۰‌ دلار در هر تن نیز رسیده بود. (‌البته نباید فراموش کرد که مصارف صنایع چین و بازار این کشور و رفتار آن می‌تواند هر لحظه‌ کلیه معاملات را تغییر دهد).

با توجه به بالا بودن قیمت‌های پایه روی، اینکه این فلز به یکی از اولین هدف‌های سرمایه‌گذاری تبدیل شود، امری اجتناب‌ناپذیر است.

البته اخبار زیادی مبنی بر شروع به کار دوباره معادن داخلی غیر فعال در ایران و سایر نقاط جهان منتشر شده است، ولی این موضوع هم تاثیر چندانی بر کمبودها در کوتاه‌ مدت نخواهد داشت.

در مورد روی همیشه این سوال وجود داشته است که چه موقع قیمت‌ها کاهش می‌یابند، اما تحلیلگران بازار پیش‌بینی کرده‌اند که روند افزایش قیمت‌های اخیر متوقف نخواهد شد، افزایش قیمت‌های روی در سال ۲۰۰۶ به دلایل زیر بوده است:

۱‌ - تقاضا در تمام مناطق اصلی افزایش یافته است که منجر به افزایش مصرف جهانی شده است.

۲- رشد شتابان اقتصاد چین و هند (‌افزایش تقاضای فلز روی در چین به میزان ۱۰درصد ناشی از افزایش سریع و مستمر مصرف فولاد گالوانیزه در این کشور است).

۳‌ - عدم صدور روی از چین و مصرف بالای روی در این کشور

۴‌ - کمبود مواد اولیه در دنیا

۵‌ - کاهش موجودی LME (موجودی فلز روی در انبار LME در پایان سال ۲۰۰۶ میلادی حتی کمتر از ۸۰هزار تن بوده است.)

از نیمه دوم سال ۸۲ که تحولات بی‌سابقه‌ای در وضعیت و قیمت صنایع فلزی و معدنی در سطح جهان و ایران به‌وقوع پیوسته است، بازار فلزات و سهام گروه معدنی در ایران نیز (‌به‌خصوص سرب و روی) به تبع آن، دچار تاثیرات قابل ملاحظه‌ای گردیده و لزوم بررسی و تحلیل‌های کارشناسی را دو چندان ساخته است. در سال‌جاری، تقاضای فزاینده و رشد مسمتر (‌البته نوسانی) نرخ محصولات معدنی در سطح جهانی به قوت خود باقی بود و در یک مقیاس زمانی ۳ساله به ماخذ بورس بین‌المللی فلزات (LME) به‌خوبی میتوان شاهد این تحولات گسترده در بازارهای جهانی بود. خوشبختانه توجه ویژه به بخش معدن و فلزات در برنامه چهارم توسعه اقتصادی و در بودجه سال‌های ۸۳ و ۸۴ و ۸۵ کشور توسط سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان ذی ربط، نشان از درایت و کاردانی و اقدامات بهنگام و سازنده ایشان داشته و منجر به افزایش بیش از ۵۰ تا ۱۰۰درصدی صادارات محصولات معدنی از لحاظ وزنی و‌ریالی در هر یک از سال‌های یاد شده بوده است. از طرفی با ابلاغ بند «ج» اصل ۴۴ قانون اساسی که نوید خصوصی‌سازی و واگذاری شرکت‌های دولتی از جمله بخش صنعت و معدن را در بورس فراهم ساخته است، انتظار توسعه روزافزون و رونق هر چه بیشتر صنایع فلزی و معدنی را فراهم ساخته و مسلما در آینده‌ای نزدیک شاهد اثرات ارزشمند واگذاری‌های اعلام شده خواهیم بود. ظرفیت تولید سالانه روی در کشور در حال حاضر ۲۸۰هزار تن است که توسط ۵۴ واحد تولیدی فعال انجام می‌پذیرد و ۸ واحد تولیدی جدید نیز تا آخر سال‌جاری به این مجموعه افزوده خواهد شد به‌دلیل کمبود و مشکلات تهیه مواد اولیه، پیش‌بینی میشود امسال نتوان بیش از ۲۰۰هزار تن تولید داشت. مصرف بالقوه داخلی روی در کشور ۸۰‌هزار تن میباشد و انتظارمیرود در سال‌جاری (‌۸۵) در صورت عدم کمبود خاک بیش از ۱۲۰‌هزار تن صادرات داشته باشیم البته ایران تنها کشوری است که صادرات مستقیم روی ندارد و محصولات خود را توسط واسطه‌ها به فروش می‌رساند. تولید سرب نیز در کشور در حدود ۱۸‌هزار تن است که با توجه به نیاز داخلی به بیش از ۲۰‌هزار تن در سال، این محصول در حال حاضر واردات دارد. ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده سرب و روی خاورمیانه بوده و عمده صادرات روی ایران توسط واسطه‌ها به کشورهای چین، هند، استرالیا، انگلستان و سایر کشورهای اروپایی میباشد. مشکل اصلی صنعت سرب و روی کشور را میتوان عدم اتصال زنجیره معدن به حلقه تولید دانست در حالی‌که هنوز این پیوستگی در کشور ما ایجاد نگردیده است. تکنولوژی قدیمی، کارخانجات فرسوده و کمبود مواد اولیه را نیز با توجه به طرح‌های توسعه‌ای عظیمی که در حال انجام می‌باشد، می‌توان یکی از مشکلات این صنعت برشمرد.

عرضه و تقاضا در بازارهای جهانی: همانطور که گفته شد پس از گذشت ۳سال مازاد عرضه روی در جهان (سال‌های ۲۰۰۱ لغایت ۲۰۰۳) بازار روی از سال ۲۰۰۴ با کسری عرضه روی نسبت به تقاضای این فلز مواجه گردیده است که با توجه به گزارش گروه مطالعات بین‌المللی سرب و روی، کسری مذکور در سال ۲۰۰۷ نیز همچنان ادامه خواهد داشت. افزایش نرخ LME در پایان سال ۱۳۸۳ (۱۴۰۰‌دلار) نسبت به نرخ پایان سال ۱۳۸۲ (‌۱۱۵۰دلار) حدودا برابر ۲۲درصد به ازای هر تن و در پایان سال۱۳۸۴ (‌۲۵۰۰‌دلار) حدودا برابر ۷۹‌درصد نسبت به سال قبل و در تاریخ۱۱دی امسال به مبلغ ۴۳۱۰‌دلار در هر تن رسیده که ۷۲درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. به نمودار ۱ و۲ زیر توجه نماید.

تغییرات قیمت جهانی فلز روی (دلار)‌- بر اساس LME

نرخ سرب نیز در تاریخ ۳۰ دسامبر ۲۰۰۶ به رقم ۱۷۱۰‌دلار در هر تن بوده است. به طور کلی ادامه روند افزایش نرخ فروش شمش روی و سرب در بازار لندن (LME) موجب گردید تا کارخانجات ذوب داخلی و خارجی بیش از گذشته فعالیت خود را پیگیری و بر دامنه تولید بیفزایند و امید آن است با دریافت سهمیه خاک متناسب با ظرفیت کارخانجات و طرح‌های توسعه در دست اقدام بتوانیم پس از تامین امکانات مالی مورد نیاز از موقعیت ایجاد شده هر چه بیشتر بهره‌‌مند گردیم.

تغییرات قیمت جهانی فلز سرب (دلار)‌- بر اساس LME

فعالیت بازرگانی شرکت‌های تولیدکننده کشورمان شامل فروش بخشی از محصولات تولیدی جهت رفع نیازمندی‌های داخلی و صدور مازاد بر نیاز صنایع داخلی به کشورهای خارجی و بازارهای بین‌المللی است.

در ارتباط با فروش داخلی، در تالار بورس فلزات طبق مصوب ۲۵/۱/۱۳۸۳ هیات پذیرش بورس فلزات، وبا اعلام امکان انجام معاملات فلز سرب و روی از تاریخ ۳۱/۳/۸۳ ، فروش بخشی از محصولات شمش سرب و روی تولیدی کشور در تالار بورس شروع گردیده و کماکان ادامه دارد.