محمدصادق جنان‌صفت

روزی که حجت‌الاسلام مهدی کروبی کاندیدای ریاست‌جمهوری در بهار ۱۳۸۴ تاکید کرد که در صورت پیروزی به هر ایرانی بالای ۱۸سال ۵۰هزار تومان پرداخت خواهد کرد، اکثریت مردم این سوال را مطرح می‌کردند «از کجا می‌آورد»؟ پس از آن و در ۱۵ماه گذشته که رییس دولت مدام از توزیع سهام عدالت می‌گویند، ذهنیت جامعه نسبت به دارایی‌ها و درآمدهای دولت حساس شده است و از خود می‌پرسند، دولت از کجا پول می‌آورد؟ اما این پرسش در جامعه به ویژه نزد صاحبان صنایع کمتر مطرح می‌شود که دولت چگونه و چرا و در چه شرایطی هزینه می‌کند. پاسخ به این پرسش که دولت از کجا درآمد کسب می‌کند، چندان سخت نیست. دولت در ۸ ماه اول امسال حدود ۳۷میلیارد دلار نفت فروخته است. در صورتی که هر دلار معادل ۹۰۰تومان باشد، درآمد فقط از فروش نفت حدود ۳۳هزار میلیارد تومان است.

دولت از مردم مالیات می‌گیرد. خودرو می‌فروشد، فولاد می‌فروشد، آب، برق و گاز می‌فروشد، مسافر قطار جابه‌جا می‌کند، مسافر هواپیما جابه‌جا می‌کند و... اینها بخش دیگر از درآمدهای دولت است. اما پرسش اساسی دنیای امروز این است که دولت کجا و چگونه هزینه می‌کند. دولت ۲جور هزینه دارد.

هزینه عمرانی و هزینه جاری که در بودجه کل کشور رقم آن معلوم می‌شود. تازه‌ترین آمار ارائه شده این است که هزینه‌های جاری دولت (پرداخت‌های حقوق و مزد، بخش قابل توجه هزینه‌های جاری را تشکیل می‌دهد) در ۸ ماه منتهی به آبان ۱۳۸۵ معادل ۲۴هزار میلیارد تومان شده که ۴/۳۴درصد بیشتر از همین رقم در سال ۱۳۸۴ است. اکنون جای این پرسش وجود دارد: آیا خدمات دولت به لحاظ کمیت و کیفیت ۳۴درصد رشد تجربه کرده است؟ و این همان نقطه‌ای است که دست‌کم صاحبان صنایع و بازرگانان می‌توانند دست روی آن گذاشته و از دولت بپرسند که بابت افزایش ۳۴درصدی رشد هزینه‌ها کدام خدمت تازه را به جامعه صنعتی داده است. وقتی دولت در ۸ماه می‌تواند ۳۴درصد بر هزینه‌های جاری بیفزاید، معنایش این است که احتمال افزایش تورم را نیز ممکن کرده است.

صنعتگران ایرانی به جای دیدن این نقاط حساس و سرنوشت‌ساز که کسب‌وکار آنها را در وضعیت نامساعد قرار می‌دهد، متاسفانه به دنبال نقاط کمرنگ رفته و مدام از دولت خواهش می‌کنند، این کار را بکند و آن کار را نکند. می‌توانید از دولت سوال کنید که این ۳۴درصد رشد هزینه‌های جاری چگونه اتفاق افتاده است؟