محمد صادق جنان‌صفت - سازمان تجارت جهانی (WTO) به مثابه پرچمدار آزادسازی تجارت جهانی چه پیامی برای دولت‌ها و صنعتگران و بازرگانان دارد؟ بر پایه آموزه‌ها و مقررات این سازمان، دولت‌ها حق ندارند به هر دلیل سیاسی یا اقتصادی با وضع قانون‌های بازدارنده یا افزایش تعرفه واردات یا پرداخت یارانه صادراتی و تعرفه‌های ترجیحی مانع از داد و ستد آزاد کالاها شوند. تعداد پرشماری از کشورها و دولت‌ها مقررات و الزام‌های سازمان تجارت جهانی را پذیرفته و خود را با آن سازگار کرده‌اند. برخی از کشورها از جمله ایران با وجود تمایل برای عضویت در این نهاد، هنوز پشت دروازه‌های ورودی مانده‌اند.

در سال‌های گذشته، دولت با فرصتی که فقدان عضویت در WTO برایش فراهم کرده بود و بر پایه قانون برنامه سوم توسعه شرایط بازرگانی خارجی ایران را به تدریج به سمتی سوق می‌داد که فعالان و صاحبان و مدیران صنعت و بازرگانی با وضعیت تازه آشنا و سازگار شوند.

وقتی دولت آقای احمدی‌نژاد از اواخر تابستان زمام و مهار بازرگانی خارجی را در دست گرفت، با توجه به برنامه ارائه شده تحت عنوان برنامه دولت نهم پیش بینی می‌شد سختگیری درباره واردات‌ افزایش یابد. اما این‌گونه نشد و دولت از یک سو واردات را افزایش داده و از طرف دیگر نرخ تعرفه واردات را کاهش داد.

کاهش و حذف ناگهانی سود بازرگانی و تعرفه‌ واردات شکر، گوشت قرمز، گوشت مرغ، تیرآهن و فولاد، انواع میوه از یک طرف و افزایش ۸۹درصدی واردات کالاهای مصرفی در سال ۱۳۸۴ نسبت به ۱۳۸۳ از سوی دیگر و همچنین افزایش سهم واردات از چین و فرانسه که از صادرات خود حمایت می‌کنند را می‌توان نمادی از زندگی تحت شرایط WTO تلقی کرد. دولت در ۱۵ ماه گذشته برخلاف برنامه ارائه شده‌اش که حمایت از صنعت داخل را با استفاده از تعرفه اعلام کرده بود، صنعتگران ایرانی را ناگهان به محیطی سوق داد که بدانند زندگی تحت شرایط و الزام‌های WTO چه معنایی دارد و مفهوم آن چیست. اما کاش می‌شد به فعالان صنعتی و بازرگانان ایرانی مهلت بیشتری داد.