ایرباسA380، ناکام در گام نخست

گروه صنعت و معدن- مهدی محمودی - شرکت هوافضا و دفاع فضایی اروپا (EADS) به عنوان شرکت مادر ایرباس اوایل ماه جاری میلادی صنعت حمل و نقل تجاری را با اعلام تاخیر شش ماهه تحویل سفارش‌های دریافتی برای غول دو طبقه ساخت این شرکت یعنی هواپیمای A۳۸۰ را دچار شگفتی کرد، اما تاثیر انتشار این خبر در هیچ کجا به اندازه آسیا، جایی که بالاترین نرخ رشد در صنعت حمل و نقل هوایی را طی سال‌های اخیر به خود اختصاص داده، مشهود نبود. شکی وجود ندارد که تاخیر در تحویل A۳۸۰ به آن دسته از خریدارانی که نوبت تحویل سفارش‌هایشان فرا رسیده لطمه‌ای جدی به تلاش‌های ایرباس برای رقابت و پیشی گرفتن از بوئینگ آمریکایی وارد خواهد آورد، A۳۸۰ در واقع قمار بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی روی آینده این صنعت و نیازهای آتی آن بود.

طراحی و تولید A۳۸۰ که به لحاظ ظرفیت حمل مسافر در حال حاضر بی‌رقیب است، با این تصور انجام شد که تقاضا برای انتقال حجم وسیعی از مسافران از یک فرودگاه محوری و پرتردد به فرودگاه محوری دیگری در آینده رو به افزایش می‌گذارد در حالی که بوئینگ توان خود را معطوف ۷۸۷ کرد، که قادر است حجم محدودتری را از نقطه‌ای به نقطه‌ای دیگر منتقل کند، بدون آن‌که نیازی به فرودگاه‌های بزرگ باشد که ارائه‌دهنده خدمات به هواپیماهای دور پرواز و بزرگ هستند.

بوئینگ ۷۸۷ موسوم به دریم‌لاینز انعکاس‌‌دهنده محاسبات بوئینگ در مورد آینده صنعت حمل و نقل است. زمانی‌که به اعتقاد استراتژیست‌های بوئینگ، شرکت‌های هواپیمایی تمایل بیشتری به خرید جت‌های مسافربری میان اندازه و اقتصادی خواهند داشت که از جدیدترین فناوری‌ها برای کاهش هزینه‌های نگهداری و بهره‌برداری و افزایش راحتی مسافران سود می‌برند.

تا این مقطع هنوز مشخص نیست کدامیک از این دو استراتژی موفق خواهد بود، اما تاخیر در تحویل A۳۸۰ موجب خواهد شد اهداف ایرباس آنچنان که باید محقق نشود. این چیز جدیدی نیست چرا که سال گذشته با بروز پاره‌ای مشکلات آغاز روند تولید نمونه‌های A۳۸۰ هم به تاخیر افتاده بود.

اعلام خبر تاخیر تحویل A۳۸۰ که ناشی از مشکلات مربوط به سیستم سیم‌کشی الکتریکی این محصول است تاثیری فوری بر ایرباس داشت. علاوه بر سقوط ارزش سهام EADS، انتقاد از نحوه عملکرد مدیریت ایرباس بالا گرفت. بدتر آن که در ادامه مشخص شد نوئل فورگیرد، مدیرعامل پیشین ایرباس و گروهی از مدیران ارشد کنونی این شرکت پیش از اعلام خبر تاخیر تحویل A۳۸۰ و سقوط سهام EADS اقدام به فروش سهام خود در این شرکت کرده بودند که این به معنای اطلاع آنان از ناممکن بودن تحویل به موقع سفارش‌های A۳۸۰ داشت، بحرانی جدی را در این شرکت رقم زد.

عمق تاثیر تاخیر در تحویل سفارش‌های به روز شده A۳۸۰ هنوز مشخص نیست. ایرباس اعلام کرده اولین نمونه‌هایی را که از خط تولید خارج شوند تا پایان سال‌جاری میلادی تحویل خطوط هوایی سنگاپور می‌دهد. با این حال مدیران ایرباس تاکید دارند تولید A۳۸۰ در سال ۲۰۰۷ برخلاف پیش‌بینی‌های تولید ۲۰ تا ۳۰ دستگاه در سال با کاهش شدید به هفت دستگاه محدود می‌شود. آنچه به مشکل دامن می‌زند تاخیر در تحویل A۳۸۰ است که قرار است رقیبی برای دریم لاینز بوئینگ باشد.

آسیا همیشه بازاری اغواکننده برای ایرباس بوده است. A۳۸۰ به سان سایر محصولات ایرباس با استقبال قابل توجه در این قاره مواجه شد. ایرباس تاکنون برای تحویل ۱۵۹ دستگاه A۳۸۰ سفارش دریافت کرده است که بیشترین آن از سوی شرکت هواپیمایی امارات بوده که به تنهایی ۴۳ فروند از این غول دور پرواز را سفارش داده است.

از بین ۱۵۹ فروند سفارش A۳۸۰ تا این مقطع فقط ۳۱ فروند توسط شرکت‌های حمل و نقل هوایی غیرآسیایی سفارش داده شده، اما تاکنون هیچ شرکت آمریکایی حاضر به خرید A۳۸۰ نشده است.

تاکنون هیچیک از سفارش‌دهندگان A۳۸۰ اقدام به ابطال سفارش خود نکرده‌اند و به‌رغم تاثیر منفی تاخیر تحویل سفارش‌های به روز شده به نظر می‌رسد خریداران A۳۸۰ ترجیح می‌دهند منتظر تحویل گرفتن هزینه‌هایشان بمانند. البته دو شرکت سنگاپور ایرلاینز و کانتای احتمالا برای دریافت خسارت ناشی از تاخیر در تحویل سفارش‌هایشان اقدام خواهند کرد.

چین در نگاه ایرباس مولفه‌ای حیاتی در آینده این شرکت است و شاید به همین دلیل بود که کوین‌گو، سخنگوی زیرشاخه ایرباس در چین اعلام کرد این کشور اولین فروند A۳۸۰ سفارش خود را به رغم تاخیر تحویل‌ها، به موقع تحویل می‌گیرد.

ایرباس پیش از آغاز بازی‌های المپیک ۲۰۰۸ اقدام به تحویل خریدهای چین و راه‌اندازی مراکز آموزش، نگهداری، و پشتیبانی از مشتری برای A۳۸۰ در این کشور می‌کند.چین جایی است که به رغم آن که بوئینگ کماکان بیشترین سهم را از بازارش دارد، ایرباس به‌دنبال کسب موفقیت‌های بیشتر بوده است. برنامه احداث اولین واحد مونتاژ محصولات ایرباس در چین گام دیگری است که با هدف حصول اطمینان از پیروزی این شرکت در رقابت با بوئینگ برداشته شد. احتمال مونتاژ محصولات ایرباس در چین اولین بار در ضمن سفر ون‌جیابائو، نخست‌وزیر چین به اروپا در ماه دسامبر سال گذشته میلادی اعلام شد. بعد از آن ایرباس و طرف‌های چینی به سرعت در راستای تحقق این برنامه حرکت کردند و به ظاهر فاصله چندانی با اتخاذ تصمیم نهایی در این زمینه ندارند.