گروه صنعت و معدن- در حالی که قیمت انواع مواد غذایی در تابستان 1391 در بازار ایران با فراز و فرود قیمتی مواجه شد، قیمت شکر؛ اما با کمترین تنش مواجه بود. چرا چنین اتفاقی افتاد؟ این پرسشی است که با بهمن دانایی، دبیر انجمن صنفی کارخانه‌های قند و شکر در میان گذاشتیم و از او درباره وضع بازار این محصول مهم پرسیدیم.

دبیر انجمن صنفی کارخانه‌های قند و شکر در رابطه با بازار شکر این طور توضیح داد: یکی از دلایل فقدان نوسان قیمت قند و شکر در بازار داخلی و در حالی که نرخ ارز نیز روند فزاینده‌ای را تجربه می‌کرد، تولید و توزیع آمار و اطلاعات دقیق این محصول از طرف انجمن است. آمارهای تهیه شده انجمن شکر نشان می‌داد که تا مهر و آبان ۱۳۹۱ در تامین شکر مورد نیاز مشکلی پیش نمی‌آید و همین اتفاق نیز رخ داد.
وی افزود: یکی از دلایل دیگر فقدان تنش و ناآرامی قیمتی در بازار شکر همکاری نزدیک انجمن صنفی کارخانه‌های قند و شکر با مسوولان ستاد تنظیم بازار است که التهاب را به این بازار نیاورد. این در حالی است که برای بخش قابل توجهی از مواد غذایی هم کمبود وجود داشت و هم شاهد افزایش قیمت بوده‌ایم. این رویدادی است که می‌تواند مورد توجه قرار گرفته و به عنوان یک مدل کارآمد برای تنظیم بازار مواد غذایی از آن استفاده شود.
عنصر اصلی در این همکاری میان دولت و فعالان صنعت قند و شکر، اعتماد و اطمینانی است که دولت به بخش خصوصی نشان داد. در حالی که در سال‌های قبل کمبود شکر از اردیبهشت تا زمان تولید شکر از کارخانه‌ها شاهد کمبود شکر و افزایش قیمت شکر بودیم، اما امسال این اتفاق به دلیل اعتماد و همکاری رخ نداد.
دانایی ادامه داد: کار تولید سال جدید از هشتم شهریور شروع شده و نگرانی احتمالی برای کمبود شکر در ماه‌های آتی نیز بسیار کاهش یافته است. در صورتی که سرما و عوامل طبیعی برای برداشت محصول مشکل ایجاد نکند، تولید شکر امسال به 2/1 میلیون تن می‌رسد.
کارخانه‌های تولیدکننده قند و شکر در حالی که می‌توانستند شکر خود را با قیمت‌های بالاتر و به صورت ناگهانی به بازار عرضه کنند؛ اما با توصیه انجمن صنفی، از این کار اجتناب کرده و شکر خود را به مرور به بازار توزیع کرده و بازار را به شکل کارآمدی تنظیم کردند. این اتفاق در شرایطی رخ داده است که میزان واردات شکر در همین مدت بیشتر از تولید داخلی بوده است.
دبیر انجمن صنفی کارخانه‌های قند و شکر توضیح داد: واقعیت این است که در شرایط تحریم و گسترش محدودیت‌های تجاری و ارزی، رشد تولید داخلی است که توانایی مقاومت جامعه را افزایش می‌دهد و نباید این مزیت را به سادگی از دست داد. تداوم اعتماد به بخش غیردولتی در این صنعت راه را برای رشد تولید تا دو میلیون تن شکر هموار خواهد کرد.
دانایی درباره رشد قیمت سهام کارخانه‌های قند یادآور شد: کارشناسان صنعت باور دارند که قیمت سهام کارخانه‌های قند حباب دارند و شماری از بورس بازان حرفه‌ای با سهام کارخانه‌های قند رفتار سوداگرانه دارند. به اعتقاد کارشناسان، قیمت سهام کارخانه‌های قند کمتر از میزانی است که در حال حاضر دادو ستد می‌شود و توصیه می‌شود که متقاضیان خرید سهام این کارخانه‌ها دقت بیشتری در خرید داشته باشند.
موجودی شکر
بر اساس آمار تهیه شده از سوی انجمن صنفی کارخانه‌های قند و شکر، مانده شکر در ابتدای شهریورماه امسال معادل ۷۶۵ هزار تن است. مانده شکر در ابتدای امسال ۲/۱ میلیون تن بوده است که به ۷/۱ میلیون تن در پایان مرداد رسیده است. در پنج ماه منتهی به مرداد ماه امسال ۹۰۰ هزار تن شکر مصرف شده است و در همین مدت ۴۴۹ هزار تن شکر وارد کشور شده است. در پنج ماه یاد شده و کل سال ۱۳۹۰ روی هم ۹۲ هزار تن شکر از ایران صادر شده است. بر اساس آمار ارائه شده کل مصرف شکر در سال ۱۳۹۰ معادل ۱۶/۲ میلیون تن بوده است.
واردات
ارقام جداول حاضر در صفحه نشان می‌دهد در سال ۱۳۹۱ رقمی معادل ۴۴۹ هزار تن شکر به ارزش ۳۰۹ میلیون دلار به کشور وارد شده است. ارزش واردات شکر در سال های ۱۳۹۰ و ۱۳۸۹ به ترتیب حدود ۷۵۶ میلیون و ۷۰۵ میلیون دلار است که به ترتیب برای خرید ۲/۱ میلیون تن و ۸/۱ میلیون تن شکر اختصاص یافته است. از سال ۱۳۸۵ تا پنج ماه اول سال ۱۳۹۱ روی هم ۸/۳ میلیارد دلار به واردات شکر اختصاص یافته است. بیشترین واردات شکر در سال ۱۳۸۵ با ۴/۲ میلیون تن واردات رخ داده و کمترین واردات نیز در سال ۱۳۸۸ بوده که در این سال ۸۷۷ هزار تن شکر به بازار ایران وارد شده است.