گروه صنعت و معدن- اواخر دهه ۴۰ را می‌توان آغاز حرکت ایران به سوی صنعتی شدن تلقی کرد چرا که در آن روزها با بهره‌برداری از ذوب‌آهن اصفهان، مدیران وقت کشور بر آن شدند تا زغال‌سنگ مورد نیاز کشور را از منابع داخلی تامین کنند به همین خاطر اکتشافات معادن زغال‌سنگ در ایران آغاز شد و پنج محدوده بزرگ معدنی زغال‌دار کرمان، ‌طبس و البرز (شرقی، غربی و مرکزی)، کشف شد. از آنجا که ایران فناوری استخراج از معادن زیرزمینی زغال را در اختیار نداشت با همکاری روس‌ها توانست این معادن را تجهیز کند و اینک پس از گذشت نزدیک به ۴۰سال، معادن زغال‌سنگ کشور که همگی به روش‌های مختلف زیرزمینی استخراج می‌شوند با همان فناوری مشغول به کار هستند که البته در مواردی نیز به روز شده‌اند. ناحیه البرز شرقی که معادن معروف «تزره» را در دل خود جای داده است از مهم‌ترین نواحی زغال‌دار در کشور به شمار می‌آید و هم‌اکنون بخش عمده‌ای از زغال خام و کنسانتره زغال‌سنگ موردنیاز کشور را به تولید می‌رساند.

باقر جهانگیری، مدیرعامل شرکت زغال‌سنگ البرز شرقی، در جمع خبرنگاران، در حاشیه بازدید خبرنگاران از این شرکت،‌ با اشاره به اینکه ایران از لحاظ ذخایر زغال کشور فقیر است، گفت: سالانه در دنیا ۷/۳میلیارد تن زغال سنگ به تولید می‌رسد که چین به تنهایی حدود یک‌سوم این زغال را تولید می‌کند به طوری که می‌توان گفت در چین به ازای هر نفر تقریبا یک تن زغال‌سنگ در سال تولید می‌شود بنابراین استخراج سالانه ۲میلیون تنی ایران در مقابل این میزان تولید جهانی بسیار ناچیز است.

وی گفت: ‌۵۵میلیون تن از ذخایر قطعی زغال‌سنگ ایران در منطقه البرز شرقی قرار گرفته است و سالانه از ۴۴ معدن فعال این منطقه در استان‌های سمنان و گلستان، نزدیک به ۷۰۰هزار تن زغال‌‌خام تولید می‌شود.

جهانگیری افزود:‌ تا پایان برنامه چهارم توسعه باید ۸۶۰هزار تن کنسانتره زغال‌ مورد نیاز کشور از طریق البرز شرقی تامین شود به همین منظور، سه طرح تجهیز برای معادن زغال‌ این منطقه با هزینه ۱۸۰میلیارد ریالی تولید شده است تا معادن این منطقه به صورت نیمه‌مکانیزه استخراج شوند که این طرح ما تا پایان سال ۸۷ به بهره‌برداری خواهد رسید.

وی گفت: احداث دو واحد زغالشویی ۵۰۰هزار تنی توسط بخش‌خصوصی و ۲۰۰هزار تنی توسط شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران، دو پروژه دیگری است که در حال انجام است و تا سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد تا زیربنای لازم جهت تولید ۸۶۰هزار تن کنسانتره زغال در کشور فراهم شود. وی در پاسخ به این پرسش که آیا تحریم‌های احتمالی تاثیری بر اجرای این پروژه‌ها دارد یا خیر، گفت: از آنجا که عمده ماشین‌آلات موردنیاز برای کارخانه و تجهیز معادن از طریق واردات تامین می‌شود، تحریم شاید تاثیراتی داشته باشد، اما بخشی از ماشین‌آلات موردنیاز در اسفند و فروردین‌ماه گذشته در حالی که ایران در مراحل اولیه تحریم قرار داشت، به کشور وارد شده است.

وی گفت: شرکت ذوب‌آهن اصفهان تنها مشتری زغال‌سنگ تولیدی کشور است و با توجه به اینکه از ۶/۱کنسانتره زغال‌سنگ مورد نیاز خود یک ملیون تن آن از داخل کشور تامین می‌شود، مابقی را از طریق واردات تامین می‌کند اما زغال‌سنگ این شرکت از داخل تامین می‌کند ۲۵درصد ارزان‌تر از نوع خارجی آن است به ویژه آن که تاکنون توانسته‌ایم زغال‌سنگ هم کیفیت با نوع وارداتی آن تولید کنیم که تا پایان برنامه چهارم توسعه ۲۰۰هزار تن از این نوع زغال به تولید خواهد رسید.

وی در پاسخ به این پرسش که وضعیت ایمنی معادن زغال‌سنگ البرز شرق چگونه است، گفت: با توجه به اینکه روش استخراج زغال‌سنگ در البرز شرقی دستی گفت: تمام تلاش‌ها بر این است تا با نیمه مکانیزه کردن معادن زغال‌سنگ از تعداد حوادث بکاهیم، اما به علت دستی بودن روش استخراج سالانه حوادثی اتفاق می‌افتد که تاکنون با استفاده از آموزش توانسته‌ایم این حوادث را به حداقل برسانیم به طوری که در سال ۸۵ هیچ حادثه منجر به فوت نداشته‌ایم.

جهانگیری افزود: هم‌اکنون ۴هزار و ۶۰۰نفر در این معادن مشغول کار هستند که نسبت به ۲۰سال گذشته حدود ۵۰درصد از تعداد کارکنان کاسته شده است. وی گفت: از ۴۴ معدن این منطقه، ۲۴معدن از ابتدا، مالکیت خصوصی داشته‌اند، ۱۴معدن طی سال‌های گذشته به بخش‌خصوصی واگذار شده‌اند، ۵معدن توسط پیمانکاران استخراج می‌شود و تنها یک معدن با مالکیت دولت به استخراج می‌رسد و هدف‌گذاری بر این است تا به زودی میزان تولید زغال خام در منطقه البرز شرقی به یک میلیون تن برسد.