صنایع تبدیلی، سد ورشکستگی صنایع بخش کشاورزی
بهرغم دارا بودن منابع غنی و محصولات مرغوب کشاورزی و دامی در ایران، مشکلات در خرید و عرضه این محصولات و فرآوردهها زیاد است و بهرغم کشش بازار برای خرید این محصولات، منابع بسیار غنی کشور در زمینههای متعدد هدر رفته و در نتیجه شکوفایی در تولید و عرضه محصولات با مدت زمان ماندگاری طبیعی به امری دشوار بدل شده است. در تمام دنیا محصولات کشاورزی و دامی به دو صورت تازهخوری و تبدیلی به بازار عرضه میشود، از این رو است که صنایع تبدیلی کشاورزی و لبنی در دنیا راهی برای جلوگیری از اتلاف منابع و هدر روی پتانسیل محصولات کشاورزی و دامی به حساب میآید.
در ایران نیز رویکرد برای به کارگیری صنایع تبدیلی چند سالی است که ترسیم شده، به نحوی که در سال ۸۴ زمینه ایجاد ۱۳هزار و ۷۵۰ فرصت شغلی در صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی به وجود آمده، ضمن اینکه زمینه بهرهبرداری از ۱۲۷ واحد تولیدی صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی نیز فراهم شده است.
به گزارش ایلنا، در سال ۸۵ یکهزار و ۸۷۰ فرصت شغلی در صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی، بالغبر ۵/۴۲۵میلیارد ریال سرمایهگذاری در انواع صنایع این بخش، تهیه و تدوین طرح جامع کاهش ضایعات محصولات کشاورزی، ۲هزار شغل در مناطق روستایی از طریق تخصیص اعتبار توسط صندوق قرضالحسنه توسعه اشتغال روستایی و نیز ۱۲ طرح توسعه پایدار اقتصادی، اجتماعی بخش کشاورزی در ۷ استان کشور ایجاد شده است.
در این میان، با تبدیل ۲۰۷هزار تن محصولات دامی، به همراه ۳۰۴هزار تن محصولات زراعی، ۷۳هزار تن محصول باغی و ۲۵هزار تن محصول شیلاتی، زمینه تبدیل و فرآوری بیش از ۶۱۰هزار تن محصول فراهم خواهد شد.
این گزارش حاکی است، بحث به کارگیری و نهادینه شدن صنایع تبدیلی در صنعت شیر و لبنیات کشور بحثی جدی است که میتواند ارزش افزوده بسیاری را برای این صنعت و در نهایت اقتصاد کشور ایجاد کند.
دلیل ضرورت به کارگیری این امر را نیز میتوان قدرت ماندگاری پایین محصولات لبنی دانست، چرا که محصولی نظیر شیر که به عنوان ماده اولیه اساسی در تولید لبنیات محسوب میشود، قدرت ماندگاری اندکی داشته و حداکثر ۲۴ ساعت در حالت معمولی و نهایتا اندکی بیشتر در حالتی نظیر استرلیزه شده و با ترکیب مواد نگهدارنده قوی میتوان آن را نگهداری کرد، بنابراین لزوم توجه به بکارگیری صنایع تبدیلی بیش از پیش احساس میشود، ضمن اینکه به کارگیری صنایع تبدیلی در مورد محصولات دامی میتواند صنعت فرآوردههای لبنی را از مرگ حتمی نجات دهد.
دبیر انجمن صنایع فرآوردههای لبنی ایران، با گوشزد کردن احتمال ورشکستگی صنایع لبنی ایران میگوید: برای جلوگیری از ورشکستگی صنایع لبنی، ابزارهای مدیریتی باید در دست بوده و به خوبی مورد بهرهبرداری قرار گیرد.
جدایی صنایع تبدیلی از وزارت صنایع
وی، به کارگیری صنایع تبدیلی در صنعت شیر و فرآوردههای دامی را به عنوان ضرورت حیات صنایع لبنی عنوان کرد و گفت: البته به کارگیری این صنایع در کشور نیاز به برنامهریزی و مدیریت قوی دارد و به طورکلی بسیاری از کارشناسان معتقدند که بخش صنایع تبدیلی باید از وزارت صنایع و معادن جدا شده و به وزارت جهاد کشاورزی منتقل شود، چرا که وزارت صنایع در مواردی پروانه برای صنعتی تبدیلی صادر میکند که منطقه در نظر گرفته شده برای احداث آن صنعت، با اقلیم سازگار نبوده و امکان کشت و یا ایجاد ارزش افزوده برای محصولات دامی یا کشاورزی وجود ندارد.
شاهرخ ظهیری، کارشناس صنایع غذایی نیز اعتقاد دارد، ایران دارای مزیتهای فراوانی در تولید محصولات کشاورزی و دامی است که این امر به اقلیم و آب و هوای منحصر به فرد ایران برمیگردد که در مقابل این محصولات بی نظیر، به استناد آمارهای وزارت جهاد کشاورزی ۳۰درصد محصولات تولید کشور ضایع شده و از بین میرود که این رقم معادل غذای ۱۵میلیون نفر است، این جاست که نقش صنایع تبدیلی در بخش کشاورزی و محصولت لبنی خود را نشان میدهد.
وی، اعلام کرد: صنایع تبدیلی از ضایعات جلوگیری کرده و از آنجایی که محصولات لبنی از جمله شیر امکان جابهجایی در مسافتهای طولانی را ندارد، صنایع تبدیلی میتواند با تغییر و تحول در این ماده خام از فاسد شدن و ضایع شدن این محصول جلوگیری کرده، ضمن اینکه ارزش افزوده بالایی را نیز برای کشور تولید کند.
ظهیری معتقد است، اصولا به طور کلی اگر بر روی هر ماده خامی که پرورده نشده، فعل و انفعالات فیزیکی صورت گرفته شود، هزینهای نسبت به جنس اولیه به مصرفکننده تحمیل میشود که به اصطلاح ارزش افزوده محصول نامیده میشود، ضمن اینکه هزینه اشتغال را نیز افزایش میدهد.
وی تصریح میکند: بسیاری از محصولات لبنی از جمله شیر را به دلیل فسادپذیری بالا نمیتوان به صورت تازه نگهداری کرد، شیر در فضای باز در کمتر از ۲۴ ساعت فاسد میشود، ولی زمانی که نقش صنایع تبدیلی در مورد این محصول لحاظ شود، نه تنها از ضرر جلوگیری میکند، بلکه در نقل و انتقال به نقاط مختلف نیز به صورت راحتتر میتوان، عمل کرد.
بنابراین با توجه به ضرورتهای فوق میتوان، نتیجه گرفت که به کارگیری صنایع تبدیلی مزیتهای فراوانی برای کشور داشته که این مزیتها در فرآوردههای لبنی و مشتقات شیر، بیش از سایر محصولات جلوه میکند، از سوی دیگر با توجه به درنظرگرفتن سند چشمانداز بیست ساله و ضرورت توسعه صادرات غیرنفتی، میتوان با اهتمام جدی بر روی به کارگیری صنایع تبدیلی در صنعت شیر کشور سهمی از تحقق صادرات غیرنفتی را به این رشته اختصاص داد.
همچنین، ابلاغ سیاستهای کلی اصل ۴۴ نیز راه را برای سرمایهگذاری در بخشهای مختلف اقتصادی از جمله صنایع کشاورزی بیش از گذشته باز کرده و بر این اساس میتوان با مدیریتی قوی و برنامهریزی دقیق در به کارگیری تکنولوژیهای روز دنیا در محصولات کشاورزی و دامی، شاهد ایجاد ارزش افزوده بیشتر در این صنایع و در نهایت رونق اقتصادی کشور بود.
ارسال نظر