دنیای اقتصاد - بنگاه‌های برتر ایران با چندین معیار میزان فروش، سوددهی، رشد فروش، رشد سود، بازدهی فروش، بازده دارایی و بازده ارزش ویژه در تازه‌ترین رتبه‌بندی که از سوی سازمان مدیریت صنعتی انجام گرفت، مشخص شدند.
در رتبه‌بندی جدید که برای سال مالی ۸۴ انجام گرفته است، برای اولین بار شاهد حضور برخی بنگاه‌های خصوصی به ویژه بانک‌های خصوصی در جمع غول‌های دولتی هستیم که در سال‌های قبل انحصار حضور در فهرست برترین‌ها را برای خود تثبیت کرده بودند.
این نکته را باید به فال نیک گرفت اگرچه پیش‌بینی‌ها برای اوج گرفتن بنگاه‌های خصوصی ایران از آنچه اتفاق افتاده است بیشتر بود که قطعا با آنچه در سال 85 نیز شاهد آن بودیم این اوج‌گیری را در رتبه‌بندی سال جاری نیز نخواهیم دید. اما به نظر می‌رسد با پیگیری‌های جدی مقامات ارشد کشور برای اجرای اصل 44، وضعیت متفاوتی را برای سال 86 شاهد باشیم.
نکته دیگری که در سایه تامل در لیست صد شرکت برتر به ذهن خطور می‌کند، کوچکی بنگاه‌های ایرانی است. اگرچه در مقیاس‌ فعالیت اقتصادی در ایران شاید بزرگی و عظمت برخی از اسم‌ها به ویژه هفت اسم اول در جمع ۱۰۰ شرکت برتر ایرانی که نزدیک به نیمی از فروش این ۱۰۰ شرکت متعلق به آنها است نظرها را به خود جلب کند اما نباید فراموش کرد که مجموع فروش همه این ۱۰۰ شرکت به میزان فروش یک شرکت چون مایکروسافت هم نمی‌رسد.
سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، شرکت ایران خودرو، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، شرکت سایپا و شرکت ملی صنایع پتروشیمی پنج شرکت اول فهرست 100 شرکت برتر ایران از نظر فروش در سال 1384 هستند که توانسته‌اند با مجموع فروش 303هزار و 365میلیارد ریال 9/38درصد از جمع فروش 100 شرکت برتر در همان سال را به خود اختصاص دهند.برپایه این گزارش حجم فروش شرکت اول فهرست پرفروش‌ترین‌های سال 84 نسبت به فروش شرکت صدم حدود 97 برابر بزرگ‌تر است و 10 شرکت ابتدای فهرست فروشی معادل 3/33 برابر فروش 10 شرکت انتهای فهرست دارند که تقریبا نسبت به سال قبل از آن تغییر نداشته است.

۹/ ۷۷ هزار میلیارد تومان حجم فروش ۱۰۰شرکت برتر ایران
حجم فروش 100شرکت پرفروش ایران در سال 84 کاهش 6/16درصدی نسبت به سال 83 دارد
گروه صنعت و معدن- فرید قدیری: فهرست ۱۰۰شرکت برتر ایران به لحاظ حجم فروش در سال ۸۴، روز گذشته از سوی سازمان مدیریت صنعتی وابسته به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران منتشر شد.
مجموع فروش این 100شرکت رقمی معادل 86میلیارد دلار است که این رقم کمتر از فروش شرکت مایکروسافت است.
این فهرست که برای نهمین سال متوالی تهیه و منتشر می‌شود بر‌اساس اطلاعات مالی شرکت‌های داوطلب حضور در این رقابت گردآوری شده است. سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران،‌ شرکت ایران خودرو، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، شرکت سایپا و شرکت ملی صنایع پتروشیمی پنج شرکت اول فهرست ۱۰۰شرکت برتر ایران در سال ۱۳۸۴ هستند که توانسته‌اند با مجموع فروش ۳۰۳هزار و ۳۶۵میلیارد ریال، ۹/۳۸درصد از جمع فروش ۱۰۰شرکت برتر در همان سال را به خود اختصاص دهند. ۴شرکت اول این فهرست برای سومین سال متوالی است که به صورت دسته جمعی در همین رتبه قرار می‌گیرند.
از پنج شرکت اول این فهرست، دو شرکت در گروه صنایع خودروسازی، دوشرکت مادر(هلدینگ) وابسته به وزارت صنایع و معادن یعنی ایدرو و ایمیدرو و یک شرکت در گروه پتروشیمی قرار دارد.
یک تغییر بزرگ
مقایسه جدول 100شرکت برتر ایران در سال 83و84 نشان می‌دهد در سال 83 نیمی از فروش 100شرکت برتر در اختیار 7بنگاه بالای فهرست بوده اما در سال گذشته 8شرکت بالای فهرست توانستند حدود 50درصد از جمع فروش 100شرکت برتر را
شکل بدهند. بنابراین این مقایسه نشان می‌دهد فروش هر کدام از شرکت‌های بالای فهرست ۱۰۰شرکت برتر در سال ۸۴ به مراتب کمتر از فروش شرکت‌های بالای فهرست در سال ۸۳ بوده است.
53درصد فروش برای 10شرکت
تحلیل فهرست ۱۰۰شرکت برتر سال ۸۴ ایران مشخص می‌کند، ۱۰شرکت اول این فهرست با مجموع فروش ۴۱۶هزار و ۷۵۱میلیارد ریال ۵۳درصد از حجم فروش کل ۱۰۰شرکت را در اختیار داشته‌اند. ۱۰۰شرکت پرفروش در سال ۸۴ در مجموع رقمی معادل ۷۷۹هزار و ۶۱۲میلیارد ریال فروش داشته‌اند که این رقم رشد فروش ۶/۱۶درصدی را نسبت به سال ۸۳ نشان می‌دهد. این در حالی است که رشد فروش ۱۰۰شرکت برتر در سال ۸۳ نسبت به سال قبل آن ۴۴درصد بوده است که نشان‌دهنده کاهش چشمگیر رشد فروش ۱۰۰شرکت در سال ۸۴ است.
فهرست 100شرکت برتر حاکی از آن است که فاصله فروش شرکت اول و دوم فهرست در سال 84 نسبت به سال 83 افزایش داشته است زیرا سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در سال 84 به عنوان اولین شرکت پرفروش ایران موفق شده 46هزار و 687میلیارد ریال بیشتر از دومین شرکت پرفروش یعنی شرکت ایران‌خودرو برتری فروش داشته باشد این در حالی است که همین سازمان در سال 83 به عنوان اولین پرفروش 45هزار میلیارد ریال بیشتر از دومین شرکت در فهرست که از ایران‌خودرو بوده فروش داشته است.
رشد حداقلی فروش
بر پایه این گزارش حجم فروش شرکت اول فهرست پرفروش‌ترین‌های سال 84 نسبت به فروش شرکت صدم حدود 97برابر بزرگ‌تر است و 10شرکت ابتدای فهرست فروشی معادل 3/33برابر فروش 10شرکت انتهای فهرست دارند که تقریبا نسبت به سال قبل از آن تغییری نداشته است. همچنین در انتهای فهرست فروش صدمین شرکت یک هزار و 159میلیارد ریال است اما صدمین شرکت در فهرست سال 83، معادل 751میلیارد ریال فروش داشته است. این به آن معنی است که حداقل حجم فروش لازم برای ورود به جمع 100شرکت برتر سال 84 نسبت به سال 83 معادل 54درصد رشد داشته است.
تحلیل بیشتر در فهرست ۱۰۰شرکت برتر سال ۸۴ مشخص می‌کند ۲۰درصد از این شرکت‌ها در گروه خودرو و صنایع وابسته، ۱۹درصد در گروه معدن و صنایع معدنی و ۴۷درصد نیز در گروه شرکت‌های هلدینگ قرار دارند.
همچنین 85درصد شرکت‌ها از افزایش حجم فروش،‌ 95درصد از سوددهی و 5درصد نیز از زیان‌دهی برخوردار هستند.
این در حالی است که در دوسوم شرکت‌ها حاشیه سود در سال ۸۴ کاهش پیدا کرده
است.
در فهرست ۱۰۰شرکت برتر سال ۸۴ صنایع پتروشیمی، معدنی و بانک‌های خصوصی از اقبال نسبی برخوردار بودند و در مقابل بانک‌های دولتی، صنایع خودرو و شرکت‌های سرمایه‌گذاری با کمترین اقبال در فهرست روبه‌رو هستند.
بیشترین صعود
در این فهرست پنج شرکت پتروشیمی امیرکبیر، پتروشیمی بوعلی سینا،‌ فولاد آذربایجان، ارتباطات سیار و بانک کارآفرین بیشترین صعود را در رتبه داشته‌اند.
مبارکه، نهمین پرفروش چهارمین پرسود
نکته جالب در این فهرست اینکه اولین شرکت پرفروش ایران در سال ۸۴ به عنوان اولین شرکت پرسود نیز معرفی شده و فولاد مبارکه به عنوان نهمین پرفروش توانسته چهارمین رتبه پرسودترین‌های این فهرست را به خود اختصاص دهد.
ایمیدرو نیز در این فهرست هم رتبه سوم پرفروش‌ترین‌ها و هم رتبه سوم پرسودترین‌ها را در اختیار دارد. برپایه این گزارش، تعداد کارکنان کلیه 100شرکت برتر در سال 84 تقریبا تغییری با سال 83 نداشته است. این بدان معنی است که 100شرکت پرفروش ایران در دو سال گذشته توانسته‌اند، با همان نیروی انسانی، فروش بیشتری را نصیب خود کنند که بخش اعظم آن مرهون رشد قیمت‌ها است و بخشی دیگر مربوط به رشد بهره‌وری است.
فهرست ۱۰۱ تا دویستمین شرکت برتر سال ۸۴ نیز به‌زودی منتشر خواهد شد.