یوسف بهمن‌آبادی: رییس انجمن شرکت‌های اتوماسیون صنعتی گفت: صنعت اتوماسیون به خاطر موانع موجود در تضمین شغل پایدار، نیروهای باارزش خود را که از نخبه‌های علمی هستند از دست می‌دهد وآنها جذب بازارهای خارج از کشور همچون کانادا، استرالیا، ایالات‌متحده و کشورهای اروپایی می‌شوند. نصری افزود: این انجمن در سال ۱۳۷۲ با تلاش هشت شرکت‌ اتوماسیون تاسیس شد و در حال حاضر، ۱۲۰ شرکت عضو این انجمن هستند.

وی درخصوص هدف انجمن گفت: دفاع از حقوق صنفی اعضا، شناساندن اتوماسیون به بخش صنعت و آموزش‌های علمی و تحقیقاتی از اهداف این انجمن به شمار می‌رود.

نصری با بیان اینکه اتوماسیون مغز هر صنعت به شمار می‌آید گفت: اتوماسیون به عنوان سیستم‌های کنترل و ابزار دقیق از اجزای اصلی و غیرقابل انکار هر صنعت به شمار می‌رود.

به دلیل نیاز صنعت اتوماسیون به فناوری پیشرفته الکترونیک، پیش از انقلاب شرکت‌های داخلی در زمینه طراحی، خرید، نصب و راه‌‌اندازی این صنعت نقش چندانی نداشتند و این فعالیت‌ها بیشتر توسط شرکت‌های خارجی انجام می‌شد.

اما پس از انقلاب شرکت‌های متعددی در زمینه‌های طراحی، ساخت قطعات، وارد کردن قطعات، نصب و راه‌اندازی فعالیت می‌کنند.

وی ادامه داد: به دلیل گسترش صنایع بزرگی چون فولاد، نفت، گاز و پتروشیمی بستر کافی برای فعالیت و توسعه فعالیت این شرکت‌ها فراهم شد و آنها توانستند نقش موثری در صنعت اتوماسیون ایفا کنند.

رییس انجمن اتوماسیون صنعتی ایران با بیان اینکه شناساندن اتوماسیون به صنایع بزرگ کشور از اهداف اصلی انجمن قلمداد می‌شود اظهار کرد: فعالیت‌های انجمن در این زمینه، شامل انتشار مقالات تحقیقی، برگزاری نمایشگاه‌ها و سمینارها، انتشار نشریه هوشمند و انعکاس آخرین فناوری مربوطه می‌شود.

وی درخصوص مشکلات انجمن گفت: در ساختار دولتی، تشکل‌های صنفی محلی از اعراب در نظام تصمیم‌گیری ندارند و متاسفانه استفاده از دیدگاه‌های تشکل‌ها، به چگونگی نظر خاص سازمان‌های دولتی بستگی دارد.

وی افزود: نبود امنیت حرفه‌ای لازم، از دیگر مشکلات پیش‌روی شرکت‌های فعال در حوزه اتوماسیون قلمداد می‌شود. شرکت‌ها همواره با خطر ورشکستگی و نبود حمایت‌ها مواجه‌اند.

نصری با بیان اینکه این صنف با یک فناوری مدرن ارتباط داشته و تغییرات آن به گونه‌ای است که هر روز محصولات جدیدی از آن وارد بازار می‌شود، گفت: در زمینه خودکفایی و انجام فعالیت‌های مربوط به اتوماسیون در داخل کشور تلاش زیادی انجام داده‌ایم اما متاسفانه زمان عقد قراردادها سازمان‌های دولتی تمام کارها را به شرکت‌های خارجی واگذار می‌کنند.

وی اذعان کرد: به ندرت پیش می‌آید که بتوانیم از شرکت‌های خارجی خدمات بگیریم و اگر هم موفق شدیم، این امر با قیمت‌های بسیار بالایی صورت می‌گیرد که برای بیشتر شرکت‌ها مقرون به صرفه نیست.

رییس انجمن شرکت‌های اتوماسیون صنعتی گفت: تسخیر بازار داخلی توسط محصولات چینی و تایوانی که از کیفیت بالایی هم برخوردار نیستند، موجب شده سرمایه‌گذاری تولیدی در این صنعت با ریسک بسیار بالایی همراه شود. وی با بیان اینکه مخالفت رقابت در عرصه صنعت نیستیم، گفت: در صنعت اتوماسیون رقابت دارای دو وجه، کیفیت و کمیت است. از این رو قوانین و مقررات در این زمینه باید مکمل همدیگر باشند. وقتی قانون مناقصات تنها بر قیمت پایین تکیه دارد، بدون شک شرکت‌های با کیفیت پایین چینی، تایوانی و هندی حق مشارکت بیشتری پیدا می‌کنند و درنتیجه، شرکت‌های معتبر داخلی و خارجی از این امر متضرر می‌شوند. از این رو، سطح فناوری در صنایع ما کاهش می‌یابد. بر اثر نوساناتی که در اجرای طرح‌ها پیش می‌آید به ناگاه موجی از بیکاری تمام صنف را با مشکل مواجه می‌سازد. درنتیجه نیروهای آموزش دیده قابل توجهی از دست می‌روند.

نصری ادامه داد: چندی پیش قرار بود عملیات اجرایی یکی از طرح‌ها به شرکت‌های خارجی واگذار شود، انجمن در مقابل این اقدام اعتراض کرد و خواستار واگذاری آن به شرکت‌های داخلی شد.

خوشبختانه اعتراض انجمن نتیجه داد و گروهی از انجمن مشغول تدوین راهکارهای اجرایی طرح یادشده، شدند.

رییس انجمن اتوماسیون صنعتی با بیان اینکه صنعت اتوماسیون به عنوان صنعت درجه یک شناخته می‌شود، معتقد است: متاسفانه هنوز در قانون برنامه و بودجه و در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور یک ردیف مستقل برای این صنعت نداریم و همچنان در زیرمجموعه تاسیسات یا برق محسوب می‌شود. در حالی که سال‌ها است اتوماسیون در دنیا به عنوان یک رشته علمی مستقل شناخته شده است.

وی خاطرنشان ساخت: حضور در هر مناقصه دولتی نیازمند داشتن رتبه است که متاسفانه هنوز برای این رشته رتبه‌بندی صورت نگرفته و مجبوریم زیرمجموعه شرکت‌هایی قرار بگیریم که حوزه فعالیت‌شان با ما متفاوت است.

نصری افزود: متاسفانه چارچوب منسجم برای بهره‌وری از دانش تشکل‌ها وجود ندارد در حالی که وقتی به ایجاد تشکل‌ها رای داده می‌شود باید نقش آنها در قوانین نه به صورت فرمایشی، بلکه به عنوان یک امر اجتناب‌ناپذیر در توسعه کشور لحاظ شود.

وی با بیان اینکه فعالیت‌های این صنعت در زمینه‌های مهندسی، تولید، یکپارچه‌سازی و نصب متمرکز است، گفت: فعالان صنعت به‌رغم مواجه شدن با موانع متعدد نظیر قوانین گمرکی، توانسته‌اند در زمینه سیستم‌های هیدرولیک و نیوماتیک و بیشتر سیستم‌های سخت‌افزاری محصولات خود را صادر کنند.

بخش عمده دیگر مربوط به خدمات نرم‌افزاری است که شرکت‌های قابل توجهی در کشور شکل گرفته و نرم‌افزارهای پیشرفته‌ای برای سیستم‌های کنترل تدوین کرده‌اند. گرچه هنوز بازاری در عرصه رقابتی دنیا نیافته‌اند اما به آینده آن امیدوار هستیم. رییس انجمن اتوماسیون صنعتی با بیان این که اتوماسیون، صنعت تولید فکر است، اظهار داشت: شرکت‌های ما در ایران از این نظر بسیار قابل توجه هستند و حتی در سطح بین‌المللی می‌توانند با معتبرترین شرکت‌های خارجی در زمینه تجمیع سخت‌افزار و خلق سیستم‌های جدید رقابت کنند.

وی افزود: چنین تفکری در سیستم‌های جدید استاندارد شده و عملی است و این شرکت‌ها تلاش بسیاری برای همکاری با شرکت‌های خارجی انجام داده‌اند که در برخی مواقع فرصت همکاری یافته‌ایم.

در‌حال‌حاضر زمینه‌های فعالیت آماده است اما متاسفانه حمایت‌ها بسیار ضعیف است.

وی با بیان این که نبود حمایت از صنعت اتوماسیون جرات سرمایه‌گذاری در این صنعت را کاهش می‌دهد، اذعان داشت: در چند سال اخیر چندین شرکت بزرگ، ‌سرمایه‌گذاری قابل توجهی در این صنعت انجام داده‌‌اند که به خاطر حمایت نشدن از سوی نهادهای دولتی با متحمل شدن ضررهای هنگفت،‌از عرصه صنعت خارج شده‌اند.

وی ادامه داد: متاسفانه سخت‌گیری‌ها نسبت به شرکت‌های ایرانی زیاد بوده و معمولا از این شرکت‌ها درخواست‌ها غیر قابل اجرایی می‌شود که حتی در توان شرکت‌های معتبر خارجی نیست که در واقع، وجود چنین شرایطی، مانع از شکوفایی صنعت اتوماسیون شده است.

وی اظهار داشت: البته موانع پیش روی این صنعت از نظر ما عمدی نیست اما نقص موجود در قوانین و بی‌اعتمادی نسبت به این صنعت در این خصوص نقش اصلی را ایفا می کند.

نصری افزود: دولت باید به صنایع جوان اعتماد کند و اگر هم در بدو فعالیت نواقصی داشته باشند به آنها فرصت داده شود تا خود را تکمیل کنند.

وی تصریح کرد: به‌رغم بزرگ‌نمایی نواقص و ایجاد مانع در مسیر حرکت‌های نو توانسته‌ایم در برخی بخش‌ها کارهای مفیدی انجام دهیم که این موفقیت‌ها را نیز مدیون حمایت برخی از مدیران دولتی می‌‌دانیم.

وی با بیان اینکه با انجمن‌های مشابه خارجی در ارتباط هستیم توضیح داد: با انجمن‌های فیلدباس و‌ اینتگریشن درخصوص یکپارچه‌سازی سیستم‌های کنترل رابطه داریم. تدوین قوانین در خصوص یکپارچه‌سازی در کشور، یکی از نتایج ارتباط با این انجمن‌ها است. گذشته از این، با تمام تشکل‌های آسیایی، اروپایی و آمریکایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند در ارتباط بوده و از دستاوردهای علمی آنها بهره‌ می‌بریم.

نصری در خصوص علل توسعه نیافتن تشکل‌ها در ایران گفت: اقتصاد ما هنوز دولتی است و بخش‌خصوصی در تدوین و تکوین مقررات مربوط به صنایع نقش چندانی ندارد. از این رو مجالی برای یادگرفتن تشکل‌ها باقی نمی‌ماند. وی ادامه داد: تشکل‌ها در طول این سال‌ها، نقش کمرنگی در کنار دولت داشته‌اند و دولت به آنها به عنوان یک ضرورت توجه نکرده است و متاسفانه این سیر هنوز هم ادامه دارد.

نصری اظهار داشت: دولت برای خروج از اقتصاد دولتی ناچار است در اولین قدم، پیش از واگذاری صنایع به بخش‌خصوصی، تشکل‌ها را تقویت کرده و آنها را در تدوین قوانین صاحب رای سازد.

وی همچنین پیشنهاد داد: امیدواریم فرصتی ایجاد شود تا بتوانیم با سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در خصوص تدوین ردیف‌های ارزشیابی همکاری کنیم و همچنین بتوانیم در اصلاح قانون مناقصات عمومی دیدگاه‌های خود را ارائه کنیم.