شکلات دیگر شیرینی سابق را ندارد

گروه صنعت و معدن - اگر چه ارزآوری بالایی نسبت به بسیاری از صنایع پر اسم و رسم دارد، اما به لحاظ حمایتی کمتر توجهی به آن می‌شود. صنعت شیرینی و شکلات را می‌گویم صنعتی که عدم حمایت‌های دولتی تعطیلی ۵۰ کارخانه فعال آن تنها در یک سال را به همراه داشت. به گفته فعالان این صنعت کوچک، شیرین و ارز آور پیش از این بیش از ۳۵۰ واحد تولیدی با ظرفیت اسمی سالانه حدود دو میلیون تن و با اشتغال حدود ۵۰ هزار نفر در زمینه تولید انواع محصولات شیرینی و شکلات در کشور فعال بودند، اما فشارهای وارد شده به بخش تولید موجب شد مالکان واحدهای کوچک تولید شیرینی و شکلات که بخش اعظمی از فعالان این صنعت را تشکیل می‌دهند به تعطیلی کارخانه‌های خود روی آورند و واحدهای بزرگ نیز کاهش ظرفیت تولید را در دستور کار خود قرار دهند. اقدامی که موجب شد تا در سال ۹۰ نسبت به سال قبل تولید این کوچولوی خوشمزه در حدود ۳۵۰ هزار تن کاهش یابد.علاوه بر عدم حمایت از این صنعت فعالان عرصه شیرینی و شکلات حجم بالای قاچاق این کالا را دیگر مشکل این صنعت دانسته و در این خصوص می‌گویند، در حال حاضر بخش اعظمی از محصول موجود در بازار شیرینی و شکلات کشور به صورت قاچاق تامین می‌شود و کنترل مبادی رسمی نیز در این خصوص تاثیرگذار نبوده است. تاسیس اولین کارخانه شکلات‌سازی در ایران به حدود ۶۰ سال پیش بازمی‌گردد، اما رشد اصلی این صنعت در سال‌های دهه ۸۰ رخ داد؛ به طوری که در مدت ۱۰ سال این صنعت توانست به ارزآوری بالایی دست پیدا کند. به گفته فعالان این صنعت در حال حاضر حجم صادرات شیرینی و شکلات از صنایعی مانند خودرو و فولاد که در میان نمایندگان مجلس برای راه‌اندازی آن در استان‌ها دعوا است بسیار بالاتر بوده با این حال مسوولان دولتی تمایلی به گسترش این صنعت در استان‌های خود ندارند.

به ارزآوری بالای این صنعت می‌توان حجم بالای صادرات شیرینی و شکلات نسبت به سایر صنایع غذایی کشور را نیز افزود. به گفته فعالان این عرصه نیمی از صادرات صنایع غذایی به شیرینی و شکلات اختصاص دارد؛ به طوری که در حال حاضر شکلات ایرانی غیر از کشورهای همسایه و حوزه خیلج فارس به اروپای غربی، غرب آفریقا، کانادا، آسیای میانه و... صادر می‌شود.

مشکلات کارخانه‌ها را به رکود کشاند

جمشید مغازه‌ای دبیر انجمن شیرینی و شکلات درباره مشکلات فعالان این صنعت می‌گوید: در این صنعت مشکلات متعددی وجود دارد. عدم امکان تامین مواد اولیه، اعمال برخی از محدودیت‌های بین‌المللی، تامین منابع مالی، تثبیت قیمت‌ها، فقدان گشایش «ال.سی»، ثبت سفارش، نوسانات نرخ ارز، قاچاق و عدم تخصیص ارز با نرخ مرجع بخشی از این مشکلات به حساب می‌آیند؛ مشکلاتی که موجب شد تا طی یک سال گذشته ۴۵ تا ۵۰ واحد فعال در این عرصه غیر فعال شوند.

به گفته مغازه‌ای علاوه بر تعطیلی واحدهای فعال، بسیاری از تولیدکنندگان نیز در حال حاضر کاهش تولید را در دستور کار خود قرار داده و با حداقل ظرفیت در حال فعالیت هستند که این امر افت تولید را به همراه داشته است.

دبیر انجمن شیرینی و شکلات با اشاره به اینکه مسوولان به دلیل اینکه شکلات در رده کالاهای لوکس قرار دارد هیچ حمایتی از این صنعت صورت نمی‌ دهند، از عدم صدور مجوز افزایش قیمت طی سه سال اخیر خبر داده و می‌گوید: با وجود حجم بالای صادرات مشوق‌های صادراتی به این بخش تعلق نمی‌گیرد. علاوه بر این فعالان این بخش از معافیت مالیاتی و دریافت تسهیلات نیز بی‌بهره هستند با این حال طرح تثبیت قیمت‌ها شامل این صنعت نیز می‌شود.

به گفته مغازه‌ای مشکلات مذکور موجب شد تا در یک سال گذشته هزینه‌های تولید شیرینی و شکلات در کشور ۴۵ تا ۵۰ درصد افزایش یابد. با این حال تاکنون اجازه افزایش قیمت به واحدهای تولیدی داده نشد و تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد شفاف‌سازی در قیمت شیرینی و شکلات در کشور صورت گرفت که این رقم نیز نتوانسته هزینه‌های این بخش را پوشش دهد.

مغازه‌ای در خصوص ظرفیت تولید شیرینی و شکلات در کشور نیز اظهار کرد: ظرفیت اسمی تولید شیرینی و شکلات حدود دو میلیون تن است، اما فعالان این بخش بیشترین رشد تولید را در سال ۸۹ تجربه کردند و به تولید یک میلیون و ۴۵۰ هزار تن رسیدند، اما در سال ۹۰ حجم تولید به دلیل بروز مشکلات کاهش یافت و به یک میلیون و ۱۳۰ هزار تن رسید.

دبیر انجمن شیرینی و شکلات در پاسخ به این پرسش که حجم صادرات این بخش چه میزان است نیز عنوان کرد: با توجه به افت تولید در سال ۹۰ نسبت به سال قبل صادرات نیز افت داشت؛ به طوری که صادرات ۶۰۰ میلیون دلاری در سال ۸۹ به ۴۸۰ میلیون دلار در سال ۹۰ رسید.

گسترده بودن حجم واردات طی سال‌های گذشته را می‌توان از دیگر مشکلات فعالان این بخش دانست، اگرچه به گفته دبیر انجمن شیرینی و شکلات آمار دقیقی در این خصوص در دست نیست؛ چرا که بخش اعظمی از شیرینی و شکلات‌های وارداتی به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود و کنترلی نیز بر این بخش صورت نمی‌گیرد. مغازه‌ای در ادامه می‌گوید: حجم قاچاق و واردات با توجه به افزایش نرخ ارز کاهش یافته، اما هنوز بر بازار تاثیرگذار است.

به گفته فعالان این بخش، صنعت شیرینی و شکلات طی یک دهه توانسته به رشد قابل قبول دست پیدا کند و در صورت حمایت شرایط برای رقابتی شدن این صنعت بیش از پیش به وجود خواهد آمد. دبیر انجمن شیرینی و شکلات در خصوص حجم سرمایه‌گذاری صورت گرفته در این صنعت می‌گوید: آمار دقیقی در این خصوص در دست نیست با این حال بیشترین سرمایه‌گذاری در این صنعت در دهه ۸۰ صورت گرفته و با توجه به اینکه ۹۹ درصد این بخش در اختیار بخش خصوصی قرار دارد، می‌توان گفت سرمایه‌گذاری کلانی در این خصوص صورت گرفته است.به گفته مغازه‌ای بیشترین سرمایه‌گذاری در یک دهه گذشته به منظور ارتقای سطح تکنولوژی صورت گرفته به همین دلیل می‌توان گفت در شرایط کنونی به دانش روز مجهز هستیم و به لحاظ استانداردی توانسته‌ایم در سطح قابل قبول قرار گیریم و علاوه بر کشورهای آسیایی به کشورهای اروپایی و آمریکا نیز صادرات داشته باشیم.