گروه صنعت و معدن - واردات بی‌رویه لکوموتیو و واگن به کشور را می‌توان یکی از عمده مشکلات فعالان این عرصه دانست. لکوموتیو و واگن‌هایی که اکثرا چینی‌اند یا به صورت دست دوم وارد کشور می‌شوند تا شرایط برای گسترش و نوسازی ناوگان ریلی کشور فراهم شود. ورود بی‌رویه لکوموتیو و واگن در حالی در دستور کار مسوولان کشور قرار گرفته که هم اکنون لکوموتیوسازان داخلی با ظرفیت کمتر از ۴۰ درصد در کشور فعالیت می‌کنند و در برخی مواقع نیز تولیدات آنها خریداری در داخل کشور ندارد. به گفته کارشناسان دلیل اصلی واردات بی‌رویه واگن‌های خارجی به کشور تعرفه بسیار پایین واردات (۵ درصد برای لکوموتیو و ۱۵ درصد برای واگن مسافری و باری) است. این تعرفه پایین از یک سو و همراهی نکردن سیستم بانکی کشور در ارائه تسهیلات به صنعت واگن سازی کشور از سوی دیگر باعث شده تا سیل واردات واگن‌های دست دوم از کشورهایی مانند روسیه و چین به ایران همچنان ادامه پیدا کند. در چنین شرایطی واگن سازان ایرانی هر یک با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند.

واردات بی‌رویه در حالی است که چند ماه پیش کارگروه حمایت از تولید نیز طی مصوبه‌ای به همه دستگاه‌های دولتی اعلام کرد که نباید اقدام به واردات کالاهایی کنند که مشابه آنها در کشور تولید می‌شود. با این وجود به نظر می‌رسد هم اکنون این مصوبه در بسیاری از موارد عملا اجرا نمی‌شود به همین دلیل گمرکات کشور هم اکنون به پارکینگ واگن و لکوموتیو‌های وارداتی بدل شده‌اند.

تعرفه پایین عمده مشکل

مهدی تشکری مدیر عامل شرکت مپنا، در این خصوص می‌گوید تعرفه واردات لکوموتیو به کشور ۵ درصد در نظر گرفته شده که این امر درنوع خود یک فاجعه محسوب می‌شود، چرا که برای حمایت از صنعت ریلی و جلوگیری از واردات لکوموتیوهای بی‌کیفیت به کشور باید به مانند دیگر کشورها تعرفه ۹۰ تا ۹۵ درصدی در نظر گرفته شود.

به گفته وی، در حال حاضر بیشتر لکوموتیوهای مورد نیاز از چین تامین می‌شود که به لحاظ کیفی در سطح قابل قبولی قرار ندارند، علاوه بر چین بخشی از لکوموتیوهای مورد نیاز نیز به صورت دست دوم تامین می‌شود.

تشکری در پاسخ به این پرسش که لکوموتیوهای چینی به لحاظ قیمتی در چه رده‌ای قرار دارند می‌گوید: لکوموتیوهای چینی ۴۰ تا ۵۰ درصد ارزان‌تر از تولیدات داخلی و لکوموتیوهای اروپایی است، اما کیفیت پایین لکوموتیوهای وارداتی هزینه تعمیر و نگهداری آنها را افزایش می‌دهد به همین دلیل خرید این نوع لکوموتیوها مقرون به صرفه نیست.

مدیرعامل شرکت مپنا لکوموتیو در پاسخ به این پرسش که در شرایط کنونی آیا مشکلی در گشایش «ال.سی» برای تامین قطعات مورد نیاز وجود دارد، اظهار کرد: این مساله در حال حاضر یکی دیگر از مشکلات است؛ چرا که «ال .سی» مورد نیاز باز شده، اما برای ما مشکلاتی وجود دارد که موجب می‌شود تامین قطعات مورد نیاز پر هزینه شود.

تشکری در مورد اینکه عدم اجرای تعهدات تولید‌کنندگان لکوموتیو و واگن‌ساز بی‌اعتمادی مسوولان را به همراه داشته می‌گوید: در دوره‌ای تاخیر در اجرای تعهدات مشکل ساز شده بود، اما در شرایط کنونی امکان تامین نیاز داخلی وجود دارد از سوی دیگر برای توقف واردات مسوولان می‌توانند در ابتدا نیاز داخلی و توان تولیدکنندگان را بسنجند و پس از آن تصمیم‌گیری کنند.

به گفته تشکری، چنانچه مجموعه قوانین و مقررات در راستای حمایت از صنعت ریلی تدوین شود، می‌توان با همکاری شرکت‌های معتبر بین‌المللی تولید لکوموتیو ملی در کشور را محقق کرد.

تشکری همچنین از امضای قراردادی میان شرکت مپنا و راه آهن جمهوری اسلامی ایران برای ساخت ۱۵۰ دستگاه لکوموتیو سریع‌السیر مسافری خبرداد و گفت:براساس این قرار داد ۷۷ ماهه که به ارزش ۷ هزار میلیارد ریال پیش بینی شده است باید تا اواسط سال ۹۳ تعداد ۱۵۰ دستگاه قطار سریع‌السیر در اختیار ناوگان ریلی کشور قرار گیرد.

وی با تاکید بر این موضوع که ۴۸ درصد این لکوموتیوها ساخت داخل است، تصریح کرد: تاکنون ۲ دستگاه از ۱۵۰ دستگاه به شرکت راه آهن تحویل داده شده و ۲۸ دستگاه نیز مراحل پایانی خود را برای تکمیل و تحویل‌دهی سپری می‌کنند.

مدیرعامل شرکت مپنا لکوموتیو با اشاره به هزینه ساخت یک لکوموتیو با کیفیت در کشور اظهار کرد: براساس چشم‌انداز توسعه باید تمام شهرهای بالای یک میلیون نفر به ناوگان ریلی مجهز شوند که برای انجام این کار اعتباری حدود ۵۰ تا ۶۰ میلیارد دلار اختصاص یافته است.