13 تکلیف جدید دولت برای پیمانکاران

گروه انرژی- در حالی‌که وزارت نفت با انعقاد قراردادی به ارزش ۲۹ میلیارد دلار برای توسعه ۸ فاز پارس جنوبی، خواسته یا ناخواسته بزرگترین اعتماد تاریخی خود را به پیمانکاران داخلی کرده و با شرط و شروط کم سابقه ای خواستار توسعه فازهای ۸ گانه طی ۳۵ ماه شده است، وقوع حوادث مکرر در صنعت نفت این شائبه را به وجود آورده است که تعیین ضرب‌الاجل برای پیمانکاران برای بهره‌برداری هر چه سریع‌تر از پروژه‌ها، نگرانی جدی را برای وزارت کار آفریده است؛ به ویژه آنکه مدیرعامل شرکت ملی نفت می‌گوید: «موضوع مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست به عنوان یک دغدغه در صنعت نفت تبدیل شده است.» وزارت کار که این روزها به دلیل وظایف ذاتی مدافع نیروی کار است، تکالیف ۱۳ گانه‌ای را برای پیمانکاران به منظور افزایش ایمنی و کاهش حوادث برای پیمانکاران و کارفرمایان تعریف کرده است.

اگر چه اجرای هر کدام از این تکالیف برای پیمانکاران هزینه‌های امور پیمانکاری را افزایش می‌دهد، اما در این تضاد منافع، آنچه برای وزارت کار مهم جلوه می‌کند، حمایت از سرمایه‌های انسانی است. بر اساس آیین نامه‌ای که از سوی وزیر کار و امور اجتماعی ابلاغ شده است، هدف از اجرای این تکالیف ۱۳ گانه، تعریف الزامات ایمنی (که باید توسط پیمانکار در محیط‌های کار رعایت گردد)، تدوین یک استراتژی برای مدیریت پیشگیرانه ایمنی پیمانکاران، توجه به قوانین و مقررات ایمنی در فعالیت‌های پیمانکاری، ایجاد روشی برای پایش عملکرد ایمنی آنها و تشریح مدیریت ایمنی پیمانکاران به منظور بهبود مستمر عملکرد ایمنی پیمانکاران در تمام فعالیت‌های محوله، ایمن‌سازی محیط کار و کاهش حوادث ناشی از کار به منظور صیانت از نیروی انسانی و منابع مادی کشور اعلام شده است.

بر اساس گزارشی که از سوی «فارس» منتشر شده، این آیین‌نامه تمام فعالیت‌های پیمانکاری در کشور را که مشمول قانون کار جمهوری اسلامی ایران می‌شوند، تحت پوشش قرار می‌دهد.

تعهد در زمان عقد قرارداد

مطابق ماده ۱۳ قانون کار مقاطعه‌دهنده (کارفرما) مکلف است قرارداد خود را با مقاطعه‌کار (پیمانکار) به نحوی منعقد نماید که در آن مقاطعه‌کار (پیمانکار) متعهد شود که تمامی مقررات قانون کار و آیین‌نامه‌های مربوط به این قانون را در مورد کارکنان خود اعمال نماید.

تایید صلاحیت پیمانکاران

بر اساس این آیین‌نامه پیمانکاران باید صلاحیت انجام کار خود را از نظر ایمنی از وزارت کار و امور اجتماعی اخذ کنند و نحوه تایید صلاحیت پیمانکاران در دستورالعمل اجرایی که به همین منظور توسط شورای‌عالی حفاظت فنی تدوین می‌شود، لحاظ خواهد شد. همچنین کارفرما باید با پیمانکارانی قرارداد منعقد نماید که صلاحیت انجام کار آنان از نظر ایمنی توسط وزارت کار و اموراجتماعی تایید شده باشد.

مقررات، مقررات است

پیمانکاران اصلی و فرعی مکلفند کلیه قوانین‌ومقررات، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های حفاظت فنی و بهداشتی کار را در طول عملیات پیمان رعایت نمایند و کلیه مسوولیت‌ها و تعهدات طرفین پیمان در مورد ایمنی باید صراحتا در متن قرارداد لحاظ گردد.

هزینه‌های ایمنی

از سوی دیگر، در هنگام عقد قرارداد لازم است هزینه‌های مربوط به امور ایمنی محاسبه و در متن قرارداد لحاظ نموده و پیمانکار از ابتدای قرارداد با نظارت کارفرما موظف به اجرای آن گردد.

تامین امکانات

در هـنگام عقدقرارداد پیمانکاری، لازم است امکانات و منابع مورد نیاز برای انجام اقدامات کنترلی و پیشگیرانه مرتبط با ایمنی حسب مورد توسط طرفین تامین گردد.

آموزش ایمنی

همچنین کارفرما باید بر ارائه آموزش‌های مورد نیاز در زمینه‌های ایمنی از طریق مراجع ذی‌صلاح به پرسنل تحت پوشش پیمانکاران اصلی و فرعی با توجه به نوع فعالیت، نظارت نماید.

نظارت کارفرما بر پیمانکار

کارفرما مکلف است با توجه به قوانین و آیین‌نامه‌های موجود و مفاد قرارداد فی‌مابین، بر عملکرد ایمنی کلیه پیمانکاران خود نظارت نماید. همچنین هرگاه صاحب کار اجرای کلیه عملیات پیمان را از ابتدا تا پایان کار کلا به یک پیمانکار محول نماید، پیمانکار مسوول اجرای مقررات مرتبط با حفاظت فنی و ایمنی در کارگاه خواهد بود.

هرگاه پیمانکار اصلی با موافقت کارفرما اجرای قسمت‌های مختلف عملیات پیمان را مطابق مفاد قراردادی به پیمانکار یا پیمانکاران دیگر محول نماید، هر پیمانکار در محدوده پیمان خود مسوول اجرای کلیه مقررات مرتبط بوده و پیمانکار اصلی مسوول نظارت و ایجاد هماهنگی بین آنها خواهد بود.

هرگاه صاحب کار اجرای عملیات پیمان را به پیمانکاران مختلف محول نماید، هر پیمانکار در محدوده پیمان خود، مسوول اجرای مقررات مرتبط خواهد بود و صاحب‌کار مسوول ایجاد هماهنگی بین آنها است.

آمار گزارش حوادث

پیمانکاران ملزم به ثبت آمار و ارائه گزارش حوادث ناشی از کار به کارفرما جهت ارسال به اداره کارواموراجتماعی محل مطابق دستورالعمل اجرای تبصره یک ماده ۹۵ قانون کار جمهوری اسلامی ایران است.

این آیین‌نامه مشتمل بر ۲ فصل و ۱۳ ماده به استناد مواد ۸۵ ، ۹۱ قانون کار جمهوری اسلامی ایران در جلسه شورای‌عالی حفاظت فنی تدوین و به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی رسیده است.