قیمت آتی بنزین؛ معمای اقتصاد 89

تکذیب پی در پی ۶ سناریوی افزایش قیمت بنزین

گروه انرژی- هر چه به زمان اجرای قانون هدفمندی یارانه‌‌ها نزدیک‌تر می‌شویم، حساسیت عمومی ‌نسبت به قیمت بنزین آتی بعد از اجرای این قانون بیشتر می‌شود. این در حالی است که مقامات مسوول، تمامی ‌سناریوهایی را که تا به امروز در مورد قیمت بنزین مطرح شده است تکذیب کرده‌اند؛ به طوری که قیمت این کالای استراتژیک به معمایی برای مصرف‌کننده و تولیدکننده تبدیل شده است. این روزها با کاهش سهمیه بنزین ماهانه خودروها، تقاضا برای دریافت بنزین آزاد ۴۰۰ تومانی در جایگاه‌‌های سوخت افزایش یافته است. به همین دلیل مردم بیشتر از گذشته کنجکاوند که بدانند قیمت بنزین به چه میزانی تعیین می‌شود؛ چرا که قیمت این کالا چه بخواهیم چه نخواهیم، بر هزینه‌‌های زندگی تاثیر مستقیم داشته و دارد. در حال حاضر قیمت هر لیتر بنزین یارانه ای ۱۰۰ تومان، بنزین سوپریارانه ای ۱۵۰ تومان، بنزین آزاد ۴۰۰ تومان و بنزین نیمه یارانه ای سوپر ۵۵۰ تومان است. اما با اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌‌ها قطعا قیمت بنزین نیز در سال اول اجرای این قانون افزایش خواهد یافت.اما تاکنون به دلایلی که شوک تورمی‌عنوان می‌شود، تمامی‌سناریوهای مطرح شده برای قیمت بنزین تکذیب شده است. از زمانی که بحث اجرای قانون هدفمندی یارانه‌‌ها در نیمه دوم سال رنگ جدی تری به خود گرفته، بازار سناریوسازی برای قیمت بنزین نیز داغ‌تر شده است.

همه سناریو‌‌هایی که تکذیب شد

به گزارش خبرنگار «دنیای اقتصاد»، تا حالا چندین سناریو در زمینه قیمت و عرضه بنزین از سوی منابع مختلف خبری مطرح شده است. بر اساس یکی از این سناریوها، آزادسازی قیمت بنزین به نرخ واحد فوب خلیج فارس خواهد بود. بر اساس اولین سناریو، سهمیه بنزین خودروها حذف و بنزین با قیمت فوب خلیج فارس عرضه می‌شود. بر اساس سناریوی دوم، بنزین کاملا آزاد نخواهد شد، بلکه به هر خانوار (نه به هر خودرو) ۶۰ لیتر بنزین سهمیه‌ای ۱۰۰ تومانی تعلق خواهد گرفت. براساس این سناریو، قیمت بنزین مازاد بر سهمیه ۶۰ لیتر، به قیمت ۸۰۰ تومان عرضه خواهد شد. به این ترتیب اگر در خانواده‌ای هر تعداد خودرو وجود داشته باشد، سهمیه مجموع خودروهای آن خانوار ۶۰ لیتر خواهد بود.در سناریوی سوم اعلام شده بود که پس از هدفمندی یارانه‌‌ها، سهمیه‌بندی بنزین با شرایط جدیدی ادامه خواهد یافت و قیمت هر لیتر بنزین آزاد نیز احتمالا ۶۷۰ تومان تعیین می‌شود.

از سوی دیگر، در سناریوی چهارم مطرح شده بود که قیمت بنزین به صورت مرحله‌ای افزایش یابد، به طوری که بهای آزاد این فرآورده استراتژیک نفتی با حذف سهمیه‌بندی به صورت نرخ نیمه یارانه‌ای یعنی ۴۰۰ تومان عرضه شود. تک نرخی بودن بنزین پس از اجرای قانون هدفمندکردن یارانه از جمله سناریوهایی بوده که نمایندگان مجلس نیز روی آن تاکید داشتند.

در همین حال، عرضه بنزین با قیمتی بالغ بر ۹۰۰ تومان سناریوی پنجم است که با جدی شدن اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌‌ها عنوان شده بود؛ به طوری که بر اساس این سناریو عرضه بنزین با افزایش یکباره قیمت تنها به صورت تک نرخی خواهد بود. در این سناریو قیمت بنزین در فوب خلیج فارس، مالیات بر ارزش افزوده و هزینه‌‌های حمل و نقل محاسبه شده است.

البته در کنار طرح تک نرخی شدن عرضه بنزین ششمین سناریو برای حمایت از ناوگان حمل و نقل عمومی‌ ارائه شده بود. در این سناریوی جدید پیشنهاد شده است ضمن تک نرخی کردن عرضه بنزین، برای برخی از خودروهای عمومی‌نرخی متفاوت از نرخ قیمت بنزین تعریف شود. به گزارش خبرنگار «دنیای‌اقتصاد»، قیمت بنزین پس از اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌‌ها در حالی با سناریوهای مختلفی روبه‌رو بوده که مقامات مسوول تاکنون هیچ کدام از این سناریوها را به طور رسمی‌ تایید نکرده‌اند و برای جلوگیری از انتظارات تورمی ‌تنها به تکذیب این سناریو اکتفا کرده و اعلام کرده‌اند که «قیمت نهایی بنزین و سایر حامل‌‌های انرژی به موقع اعلام می‌شود.» جدا از اینکه کارگروه طرح تحول اقتصادی چه تصمیمی ‌در مورد قیمت بنزین بگیرد، هر یک از این سناریوها می‌تواند تاثیرات متفاوتی روی قیمت تمام شده کالاها داشته باشد. اما تاکنون هیچ مدل اقتصادی مشخصی معین نکرده است که تاثیر هر کدام از این سناریوها روی نرخ تورم چقدر خواهد بود. این در شرایطی است که دولت طبق قانون هدفمندکردن یارانه‌‌ها باید طی ۵ سال قیمت‌‌ها را واقعی کند. آیا تمام سناریوهایی که تاکنون اعلام شده به منظور تست واکنش اجتماعی بوده است؟