نرخ رشد صنعتی باز هم اعلام نشد

گروه صنعت و معدن- به دنبال بروز برخی انتقادات از آمارهای وزارت صنایع و معادن در رابطه با حجم‌ سرمایه‌گذاری‌های انجام شده طی برنامه چهارم توسعه، یک مقام مسوول در وزارت صنایع و معادن اعلام کرد: «آمارهای وزارت صنایع دو پهلو نیست، برخی مفاهیم را به درستی درک نمی‌کنند.» به گزارش خبرنگار ما، ماجرا از آنجا شروع شد که وزیر صنایع و معادن نرخ رشد ارزش افزوده بخش صنعت را به طور شفاهی ۸درصد اعلام کرد، اما چند روز بعد رییس کل بانک مرکزی در جمع خبرنگاران رشد ارزش افزوده بخش صنعت را حدود ۷ درصد اعلام کرد، اما موضوع باز هم به اینجا ختم نشد؛ چراکه چندی پیش یک روزنامه صبح تهران گزارشی انتقادی منتشر و در آن وزارت صنایع را متهم به آمارسازی در مورد سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در برنامه چهارم توسعه کرد.

وزارت صنایع و معادن اعلام کرده، طی برنامه چهارم توسعه ۷۰هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری انجام شده است. در این شرایط، مدیرکل آمار و فرآوری داده‌های وزارت صنایع و معادن در واکنش به منتقدانی که این وزارتخانه را به آمارسازی متهم می‌کنند، با بیان اینکه آمارهای وزارت صنایع

دو پهلو نیست، گفت: برخی‌ مفاهیم را به‌ درستی درک نمی‌کنند. «سعید زرندی» در گفت‌وگو با «مهر» با تاکید بر تخصصی بودن آمار واحدهای صنعتی و تولیدی، گفت: برخی‌ها یا منظور مفاهیم ارائه شده را درک نمی‌کنند یا این مفاهیم را نادیده می‌گیرند و تنها به آمار ارائه شده استناد می‌کنند. وی با اشاره به انتقاد برخی کارشناسان از دو پهلو بودن آمارهای وزارت صنایع و معادن، افزود: ظرفیت تولید با تولید واقعی متفاوت است و معمولا برای بررسی عملکرد واحدهای تولید ظرفیت سازی و میزان تولید در کنار هم بررسی می‌شود و مطرح کردن این دو نباید مورد انتقاد باشد.

ارزش افزوده با چاشنی تولید

مدیر کل آمار و فرآوری داده‌های وزارت صنایع سهم ارزش افزوده بخش‌های مختلف را از دیگر مواردی اعلام کرد که کارشناسان نسبت به آن انتقاد داشتند. وی اعلام کرد: ارزش افزوده متاثر از تولید است نه سرمایه‌گذاری، در حالی که برخی کارشناسان و منتقدان سهم ارزش افزوده را براساس سرمایه‌گذاری‌های انجام شده، محاسبه می‌کنند و این اشتباه است. زرندی آمارهای بانک مرکزی و مرکز آمار را ملاک وزارت صنایع عنوان کرد و گفت: در حال حاضر وزارت صنایع اقدامات لازم برای همکاری واحدهای تولیدی با بانک مرکزی را برای ارائه آمار انجام داده است.

وی با اشاره به اختلاف جامعه آماری بانک مرکزی و مرکز آمار، گفت: جامعه آماری بانک مرکزی مربوط به واحدهای بالای ۱۰۰ نفر است؛ در حالی که جامعه آماری مرکز آمار با حیطه ۱۰ نفر شاغل محاسبه می‌شود و آمارهای بانک مرکزی کوتاه مدت بوده و مرکز آمار، آمارها را در دوره‌های زمانی طولانی بررسی می‌کند. این مقام مسوول در وزارت صنایع و معادن به آمار بانک مرکزی درباره سهم ارزش افزوده بخش صنعت و معدن در اقتصاد ملی سال ۸۶ اشاره کرد و گفت: آمار این سال به عنوان آخرین داده آماری سالانه، سهم ارزش افزوده بخش صنعت و معدن در اقتصاد کشور ۸۲/۲۰ درصد اعلام شد که وزارت صنایع و معادن این سهم را برای سال گذشته با تکیه بر آمار بانک مرکزی، ۲۲ درصد اعلام کرد.

این فقط پیش‌بینی است

وی افزود: این در حالی است که با محاسبه تمامی‌ تولیدات جانبی این بخش، سهم صنعت و معدن از اقتصاد ایران بسیار فراتر است، اما وزارت صنایع و معادن برای شفافیت بیشتر و یکپارچگی آمار با استناد به آمار بانک مرکزی، آمار سهم ارزش افزوده در اقتصاد را به صورت پیش‌بینی ارائه می‌کند. وی گفت: وزارت صنایع و معادن تنها به استخراج آمار مربوط به مجوزهای مربوط به سرمایه‌گذاری‌ها، پروانه‌های بهره برداری و گواهی خدمات فنی و مهندسی اقدام می‌کند و بقیه آمار ارائه شده بر مبنای آمار بانک مرکزی یا مرکز آمار است. به گفته مدیر کل آمار و فرآوری داده‌های وزارت صنایع، در بررسی میزان سرمایه‌گذاری وزارت صنایع با مرکز آمار و بانک مرکزی به اجماع کامل رسیده است، اما در بررسی میزان ارزش افزوده تولیدات این هماهنگی در حال شکل‌گیری است. زرندی تاکید کرد: در حال حاضر ارزش و میزان تولیدات در وزارت صنایع استخراج می‌شود، اما بانک مرکزی همچنان با محاسبه ارزش تولیدات، آن را به میزان تولید تبدیل می‌کند. اختلاف آماری ناشی از این نوع محاسبه و برگشت به سال پایه در کارگروه‌های مشترک در حال پیگیری است.

وی از راه‌اندازی سامانه آمار تولید در وزارت صنایع خبر داد و گفت: با راه‌اندازی این سامانه آمار مربوط به تولیدات مستقیما از سوی واحدهای صنعتی بدون ویرایش و دخل و تصرف وزارتخانه اعلام می‌شود. این مقام مسوول در وزارت صنایع و معادن بر شفافیت آمار و کاهش دخالت‌های انسانی در جمع‌آوری آمارهای این وزارتخانه تاکید کرد و گفت: روزانه آمار تولید و سرمایه‌گذاری توسط خود تولیدکننده به سامانه اعلام می‌شود و ستاد پایش تولید و سرمایه‌گذاری برای بررسی آمار ماهانه هر ۱۵ روز یکبار برگزار می‌شود. به گفته وی، واحدهای تولیدی که تا ۳ ماه آمار تولید خود را اعلام نکنند، غیرفعال محسوب می‌شوند.

فعلا ۵۰ هزار واحد

زرندی همچنین از ثبت نام ۴۹ هزار و ۳۵۳ واحد صنعتی و ۳ هزار و ۲۹۸ واحد معدنی در سامانه وزارت صنایع خبر داد و ابراز امیدواری کرد که بقیه واحدها نیز در این سامانه ثبت نام کنند. وی اعلام کرد برای جلوگیری از کم‌اظهاری واحدهای تولیدی تسهیلات متناسب با تولید آنها اختصاص می‌یابد. به گفته وی‌، تولیدکنندگان کمبود منابع مالی‌، شرایط بازار و تامین مواد اولیه را از مهم‌ترین مشکلات پیش روی خود به سامانه آماری وزارت صنایع اعلام کرده‌اند که سرمایه در گردش نسبت به دیگر مشکلات برجسته‌تر بود.

زرندی درباره انتقاد برخی نمایندگان مجلس از عدم تحقق برخی اهداف صنعتی و معدنی در برنامه چهارم توسعه گفت: در سال‌های گذشته شرایط بحرانی بر اقتصاد جهان و ایران حکمفرما بود و بخش صنعت و معدن نیز از این نابسامانی‌ها بی‌نصیب نبود؛ با این حال نسبت به بخش‌های دیگر اقتصاد، رشد قابل قبولی داشت.

وی اظهار داشت: سالانه بیش از ۷ هزار مجوز بهره‌برداری صنعتی و معدنی در کشور صادر می‌شود که در طول برنامه چهارم، ۳۷ هزار و ۱۴۹ فقره پروانه بهره‌برداری صادر شد که این رقم در طول برنامه سوم ۲۲ هزار و ۳۲۷ فقره بود.