دکتر مهدی سیف*

در حالی‌که کشور قطر به کمک کشورهای غربی و به‌سرعت در حال استخراج و صدور گاز از پارس جنوبی به صورت LNG هستند، در کشور ما مجددا بحث بر سر انتقال گاز به صورت لوله‌گذاری یا به صورت LNG مطرح شده است. طبیعی است که برای استخراج و تزریق گاز به میادین داخلی و نیز فروش گاز به کشورهای همسایه بهترین و اقتصادی‌ترین روش، لوله‌گذاری است. اما برای صادرات و فروش گاز به کشورهای دورتر باید به نکات زیر توجه کرد:

۱ - اقتصادی نبودن انتقال گاز از طریق لوله‌گذاری برای بالاتر از حدود ۲۵۰۰ کیلومتر در مقایسه با حمل به صورت LNG.

۲ - تاثیرات نامطلوب احتمالی پارامترهای جغرافیایی بر خطوط لوله.

۳ - تاثیرگذاری اختلافات قومی و رقابت‌های سیاسی بین کشورها بر پروژه‌های انتقال به صورت خط لوله که معمولا مشکلات عمده و غیرقابل حلی را ایجاد می‌کند. در این خصوص، پروژه خط لوله انتقال گاز به پاکستان و هند که هنوز لاینحل مانده است، نمونه آشکاری بر معضلات سیاسی مربوط به این روش صادرات گاز از طریق خط لوله است.

۴ - از مزایای دیگر صادرات به روش LNG، عبارت است از انتقال یک تکنولوژی برتر (High-Tech) به کشور که تاثیرات تکنولوژیکی خود را در بر خواهد داشت.

۵ - جالب آنکه بحث‌های مجدد در مورد روش LNG در کشور ما در شرایطی در گرفته که کارآیی این روش کاملا ثابت شده و سایر کشورها در حال سرمایه‌گذاری بیشتر روی آن هستند. (از جمله قطر که رقیب اصلی ایران در پارس جنوبی است). جالب‌تر آنکه، پروژه (GTL (Gas to liquids که در کشورهای دیگر هنوز اقتصادی بودن آن محل بحث است، در کشور ما مورد سرمایه‌گذاری قرار گرفته است!

۶ - و آخرین مورد اینکه، در حال حاضر در کشورهای واردکننده LNG، سرمایه‌گذاری‌های لازم برای دریافت گاز به صورت LNG انجام شده است و در نقطه صفر تصمیم‌گیری قرار ندارند که ما بخواهیم مقایسه‌ای بین روش لوله‌گذاری و LNG انجام دهیم.

در پایان، باید توجه داشت که دستیابی به تکنولوژی LNG (چه در مورد تاسیسات ساحلی مورد نیاز و چه در مورد کشتی‌های حمل آن)، با توجه به وضعیت جدید ارتباط ایران با سایر کشورها چندان ساده نخواهد بود؛ اما در هر صورت، غیرقابل دستیابی نیز نیست و نباید به بهانه آن، صورت مساله را حذف کرد، چرا که به هرحال، کشورهای دیگر و بخصوص غربی‌ها نیاز به گاز را نمی‌توانند فراموش کنند.

* عضو هیات‌مدیره انجمن مهندسی دریایی ایران