گروه انرژی- وزیر نفت در حالی امروز وارد پکن خواهد شد که تهران تاکنون بیشترین حجم توافقات و قراردادهای نفت و گازی را با این کشور دارد و تلاش می‌کند که روابط خود را با این کشور گسترش دهد. در این میان، چینی‌ها از میان ۴۰ میلیارد دلار توافق و قرارداد، ظاهرا توجه ویژه‌ای به بزرگترین میدان نفتی ایران یعنی «آزادگان» دارند.به طوری که بعد از آمد و شد شرکت‌های مختلف به آزادگان، برگ برنده توسعه این میدان در دو بخش شمالی و جنوبی به دست چینی‌ها افتاد و طرح جامع توسعه (MDP) این میدان با نگاه توسعه یکپارچه تهیه و مورد تایید قرار گرفت. در این میان چینی‌ها در حالی به قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران رای مثبت می‌دهند که در آذر ۸۶ نیز همزمان با ورود پرونده ایران به شورای امنیت، با تهران قرارداد دومین میدان نفت ایران را از نظر حجم (یادآوران) موسوم به «قرارداد قرن» امضا کردند. قراردادی که بر اساس آن چینی‌ها علاوه بر توسعه این میدان، به مدت ۲۵ سال، ۱۰ میلیون تن «ال.ان.جی» به طور سالانه از ایران خریداری می‌کنند.

ارزش این قرارداد آن روز ۱۰۰ میلیارد دلار اعلام شد. حال بعد از سه سال، کار چندانی صورت نگرفته و کار روی آن، هنوز در مرحله مطالعات اولیه است.

چینی‌ها از همان ابتدا نگاه ویژه‌ای به اولین و بزرگترین میدان نفتی ایران داشتند؛ «آزادگان» میدانی که سهم خواهی از آن میان «اینپکس» ژاپن، «نیکو» از ایران و «سی .ان. پی .سی» چین مشهود بوده و حالا سهم چین از این میدان به ۷۰ درصد رسیده است.

حالا چینی‌ها نقشه جدیدی را هم برای میدان «آزادگان» تعریف کرده‌اند. اگر چه قرار بود این میدان به صورت جداگانه در دو بخش شمالی و جنوبی توسعه یابد، اما با ورود شرکت «سی.ان.پی.سی» چین به هر دو بخش، قرار است روند توسعه یکجا باشد. چیزی که چینی‌ها می‌خواهند.«آزادگان»، یک میدان مشترک با عراق، در ۸۳ کیلومتری جنوب غرب اهواز، بزرگترین میدان نفتی است که در ۳۰ سال گذشته با ۴۲ میلیارد بشکه نفت در جا در جهان کشف شده است. چینی‌ها با این میدان، سال‌های سال نفت خود را تامین می‌کنند.

میدانی که دست به دست شد

امتیاز توسعه این میدان در بخش جنوبی در ابتدا در سال ۸۰ به ژاپن وعده داده شد و در نهایت، قرارداد آن بدون برگزاری مناقصه در بهمن ماه سال ۸۲ میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت ژاپنی «اینپکس» امضا شد.اما با افزایش فشار و تحریم علیه صنعت نفت ایران از سوی قدرت های بین‌المللی، ژاپن پس از ۴ سال عملا از آوردن اعتبار به ایران برای توسعه «آزادگان» کناره‌گیری کرد و مقرر شد که توسعه این میدان توسط نیروهای داخلی صورت گیرد و سهم ۹۰ درصد شرکت «اینپکس» به شرکت «نیکو» واگذار شد و این شرکت ژاپنی به حفظ سهم ۱۰ درصدی خود اکتفا کرد.پس از آن در جهت رفع مشکلات مالی این پروژه، شرکت ملی نفت ایران با شرکت ملی نفت چین (CNPCI) وارد مذاکره شد و با امضای قرارداد ۵/۲ میلیارد دلاری از ۹۰ درصد سهم شرکت نیکو ۷۰ درصد به شرکت چینی، ۲۰ درصد سهم نیکو و ۱۰ درصد شرکت ژاپنی «اینپکس» در نظر گرفته شد. بر اساس این قرارداد، قرار است از این میدان ۲۶۰ هزار بشکه در روز نفت تولید شود.از سوی دیگر، قرارداد توسعه فاز نخست میدان نفتی آزادگان شمالی دی ماه سال ۱۳۸۷ بین شرکت ملی نفت ایران و «سی.ان.پی.سی» چین به ارزش تقریبی یک میلیارد و ۷۶۰ میلیون دلار به روش قراردادهای جدید بیع متقابل منعقد شد. با توافق مقامات نفتی ایران و چین مقرر شد که با توسعه فاز اول میدان آزادگان شمالی امکان تولید روزانه ۷۵ هزار بشکه نفت خام و ۱/۱ میلیون مترمکعب گازهای همراه نفت فراهم شود.

چین برنده بزرگ

حالا با طرح جامع چینی‌ها در توسعه میدان «آزادگان»، آنها توانستند برای حضور خود در پروژه‌های نفت و گازی ایران به ویژه در میدانی که در ابتدا ژاپنی‌ها خواهان حضور در آن بودند، فخر به چشم بادامی‌های ژاپنی بفروشند. در این بین اگر چه ژاپنی‌ها سهم ۹۰ درصدی خود در آزادگان را به بهانه تحریم از دست دادند، اما در شرایط کنونی دیگر حاضر به از دست دادن سهم ۱۰ درصدی خود در این پروژه نیستند. آنها می‌گویند: «ما دیگر ایستاده‌ایم» چون ژاپنی‌ها می‌دانند که خروج آنها مساوی است با جانشینی چینی‌ها.

وزیر نفت در راه پکن

حالا «میرکاظمی» وزیر نفت ایران در پکن است تا درباه آزادگان، یادآوران، پارس شمالی و احداث پالایشگاه‌ها و ... صحبت کند.وزیر نفت به منظور مذاکره با مقام‌های انرژی جمهوری خلق چین، امروز در صدر هیاتی به پکن سفر خواهد کرد. پیش‌بینی می‌شود که گسترش همکاری‌ها در پالایشگاه‌ها و میادین نفتی یکی از اهداف این سفر است.تاکنون میزان سرمایه‌گذاری‌های مشترک ایران و چین در بخش بالادستی صنعت نفت ۱۶ میلیارد دلار، میان دستی سه میلیارد دلار و در بخش پایین دستی ۱۸ میلیارد دلار اعلام شده است. همکاری در طرح توسعه میدان نفتی مسجدسلیمان، آزادگان شمالی و جنوبی، یادآوران و میدان گازی پارس جنوبی از جمله پروژه‌های مشترک دو کشور ایران و چین است. ارزش قراردادهای مشترک ایران با چین برای توسعه میدان‌های نفتی کشور ۵/۶ میلیارد دلار و میدان‌های گازی ۷/۸ میلیارد دلار است.