وزیر نفت راهی آنکارا شد

عکس: پرس تی.وی

گروه انرژی- در آستانه سفر وزیر نفت ایران به ترکیه، صادرات گاز طبیعی ایران به این کشور به دلیل انفجار در بخشی از خط لوله گاز ایران- ترکیه متوقف شد. اگر چه موضوع قطعی صادرات گاز ایران به ترکیه چیز تازه‌ای نیست، اما وقوع این اتفاق، همزمان با سفر «مسعود میرکاظمی» به ترکیه و دیدار وی با «تانر ییلدیز»، وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه در مورد صادرات گاز ایران به ترکیه و ترانزیت گاز ایران به اروپا به عنوان محورهای اصلی مذاکرات، مساله‌ای است که مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است.

به گزارش خبرنگار ما، وزیر نفت ایران پس از دیدار با همتای روسی خود در هفته گذشته، حالا این بار راهی ترکیه شده تا به منظور توسعه همکاری‌های انرژی ایران و ترکیه با مقام‌های ترک، دیدار و گفت‌وگو کند. پیش‌بینی می‌شود که تامین انرژی مورد نیاز همسایگان و استفاده از موقعیت جغرافیایی آنها برای توسعه بازار صادرات گاز از جمله محورهای مذاکرات وزیران انرژی دو کشور باشد، اما در این میان انفجار خط لوله گاز «ایران- ترکیه» نیز قابل توجه است. انفجاری که سبب شد از ۲بامداد روز گذشته، صادرات گاز ایران به ترکیه، با درخواست مقامات این کشور متوقف شود.

بر اساس گزارشی که شبکه «سی.ان.ان ترک» منتشر کرده این انفجار در مرز «بازرگان- دوغوبیازیت» اتفاق افتاده و شدت آن به حدی بوده که شیشه منازل واقع در روستاهای اطراف این خط لوله شکسته‌اند.

اینجا حادثه خبر نمی‌کند!

در این بین شرکت گاز «بوتاش» ترکیه این انفجار را تایید، اما اعلام کرد: «علت انفجار هنوز مشخص نیست.»

افزون براین، یک مقام مسوول در شرکت ملی گاز به خبرگزاری «مهر» می‌گوید: «ما به درخواست طرف ترکیه صدور گاز طبیعی را متوقف کرده‌ایم. در حال حاضر هیچ گونه مشکلی در تاسیسات و خطوط لوله گاز ایران برای انتقال گاز وجود ندارد.»

«ولی‌الله دینی»، مدیر منطقه ۸ شرکت انتقال گاز ایران در ادامه اظهار داشت: «تا پیش از درخواست طرف ترکیه‌ای مبنی بر قطع صادرات گاز به طور متوسط روزانه ۲۴ میلیون متر مکعب گاز طبیعی به این کشور صادر می‌شده است. بنابراین در حال حاضر شرکت ملی گاز ایران آمادگی کامل برای از سرگیری صدور گاز به ترکیه را دارد.»

از سوی دیگر، «مصطفی کشکولی»، معاون مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران نیز در گفت‌وگو با «شانا» می‌گوید: «علت وقوع این حادثه بنا به مشکلات عملیاتی در خط لوله صادراتی واقع در خاک ترکیه است.»

موضوعی که تازگی ندارد

به گزارش خبرنگار ما، سابقه قطع گاز صادراتی ایران به ترکیه حداقل از سال ۸۲ تاکنون نشان می‌دهد که عوامل مختلفی از جمله نقص فنی، سرمای هوا، انفجار یا حتی خرابکاری و ... باعث این قطعی شده است.

به طوری که در سال ۸۲ صادرات گاز ایران به ترکیه به دلیل بروز مشکل فنی، افزایش مصرف داخلی و افت فشار قطع شد.

از سوی دیگر در سال ۸۵، دو بار گاز صادراتی ایران به این کشور قطع شد که دلیل اصلی آن انفجار و خرابکاری عنوان شده بود. در سال ۸۶ نیز صادرات گاز ایران به ترکیه به دلیل افزایش سرمای هوا و شرایط بد آب و هوایی در ایران قطع شد؛ اما بار دیگر در سال ۸۷ انفجار باعث قطعی گاز ایران به ترکیه شد.

حالا بار دیگر صادرات گاز ایران به ترکیه به دلیل انفجار در بخشی از خط در مرز ایران و ترکیه قطع شده است. در حال حاضر بیشتر مخالفین ترکیه حزبی به نام (پ.ک.ک) هستند.

گمانه‌ها و تحلیل‌ها

اگر چه بنا به تحلیل‌های پیشین برخی معتقدند که قطع گاه و بیگاه صادرات گاز ایران به ترکیه، می‌تواند به دلیل چانه‌زنی برای قیمت گاز صادراتی باشد، اما وجود یک قرارداد بلندمدت بین ایران و ترکیه با قیمت معین برای صدور گاز، این فرضیه را تا اندازه‌ای رد می‌کند. در مقابل از آنجایی که کشور ترکیه با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک خود در صدد تبدیل شدن به یک «هاب انرژی» است، کارشناسان معتقدند که این حوادث عملا ممکن است موقعیت ترکیه را در تامین امنیت انرژی ایران تضعیف کند و کسانی از این اقدام در آستانه سفر وزیر نفت ایران منتفع هستند که می‌خواهند خاک ترکیه را ناامن جلوه دهند. البته این یک فرضیه است.

در این بین به نظر می‌رسد که این اتفاق، یکی از محورهای اصلی مذاکرات امروز «مسعود میرکاظمی» با «تانر ییلدیز» باشد.

به گزارش خبرنگار ما، مذاکرات امروز دو کشور در راستای تفاهمنامه‌های قبلی در سال گذشته است.

پیش از این، ایران افزون بر مسائل تجاری نفت، ‌با کشور ترکیه در زمینه تامین منابع مالی در بخش‌های بالادستی و پایین دستی صنعت نفت مذاکره‌هایی انجام داده و تفاهمنامه‌هایی را نیز امضا کرده بود.

برنامه‌ریزی برای افزایش همکاری‌ها

به طوری که دو کشور تصمیم دارند که حجم توسعه همکاری‌های اقتصادی و تجاری خود را که هم‌اکنون به ۱۰ میلیارد دلار در سال رسیده به سقف ۲۰ میلیارد دلار برسانند. بدین منظور از آنجایی که بخشی از این حجم روابط از محل توسعه همکاری‌ها در بخش انرژی محقق می‌شود، مذاکرات مقامات انرژی دو کشور بیش از پیش اهمیت یافته و دو کشور خواهان توسعه فعالیت شرکت‌های دو طرف در بخش انرژی هستند.

تهران و آنکارا سال گذشته قراردادی برای انتقال گاز ایران از طریق ترکیه به اروپا امضا کردند؛ همچنین سال گذشته یادداشت تفاهم همکاری ایران و ترکیه در زمینه نفت و گاز در حضور مقام‌های عالی‌رتبه دو کشور در تهران به امضای وزیر نفت ایران و وزیر انرژی ترکیه رسیده است.

این در حالی است که وزیر انرژی ترکیه از آمادگی کشورش برای صادرات گاز ایران از مسیر ترکیه و انتقال آن به بازارهای اروپایی هم خبر داده بود.

همچنین شرکت ملی نفت ایران تاکنون با شرکت نفت دولتی ترکیه (TPAO) چند دور مذاکره انجام داده و وزیر انرژی ترکیه همواره از علاقه‌مندی شرکت نفت این کشور برای ادامه سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه انرژی ایران خبر داده است.

«تانر ییلدیز» چندی پیش تاکید کرده بود که دو کشور ایران و ترکیه مسیر مثبتی را در مذاکره‌های خود در بخش انرژی پشت سر می‌گذارند. همچنین پیش از این برنامه‌ریزی برای انتقال گاز ایران از طریق خاک ترکیه به اروپا، توسعه سرمایه‌گذاری شرکت‌های ترکیه‌ای در بخش پتروشیمی ‌و توسعه بخش بالادستی میادین نفت و گاز، از جمله مهم‌ترین محورهای گفت‌وگو تهران و آنکارا بوده است.

ترانزیت گاز، محور اصلی

در این بین بر اساس گزارشی که شبکه اطلاع‌رسانی نفت منتشر کرده، سفر اخیر وزیر نفت ایران به ترکیه با هدف مذاکره با مقام‌های انرژی ترکیه برای ترانزیت گاز ایران به اروپا و ابراز علاقه ترکیه برای سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی ‌ایران صورت می‌گیرد.

همچنین صادرات گاز ایران به ترکیه، از دیگر مناسبات دو کشور در حوزه انرژی به شمار می‌آید، صادرات گاز ایران به ترکیه، سال گذشته در مقایسه با سال پیش از آن ۴۱ درصد رشد داشته است.

در این دور از مذاکرات هیات ایرانی به ریاست «سیدمسعود میرکاظمی» و هیات ترکیه‌ای با حضور «تانر ییلدیز»،‌ وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه، نحوه همکاری خود را در زمینه‌ توسعه روابط در زمینه صنایع نفت،‌ گاز و پتروشیمی‌تشریح می‌کنند.