مذاکره با رقیب بر سر پارس جنوبی در مهمانسرای نفت

وزیر نفت ایران به همراه وزیر مشاور در امور انرژی و صنایع قطر- عکس: شانا

گروه انرژی - اگر مهم‌ترین مذاکرات ایران در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی مذاکرات تهران با مسکو بر سر راه‌اندازی بورس مشترک نفتی یا نحوه توسعه میدان نفتی آزادگان عنوان شود، اگر مذاکرات نفتی تهران با عراق بر سر میدان‌های مشترک ،مهم ارزیابی شود و اگر توافق‌های تهران با اسلام آباد ودهلی بر سر احداث خط لوله صلح یا مذاکره با آنکارا بر سر احداث خط لوله صادرات گاز به اروپا مهم فرض شود، در همین شرایط، دیروز در تهران مذاکراتی میان مقامات نفتی تهران با مقامات قطری انجام شد که اگرچه جزئیات کامل آن به بیرون درز نکرد، اما شاید اهمیت آن از همه مذاکراتی که در ماه‌های اخیر پشت درهای بسته انجام شده، کمتر نباشد؛ چراکه موضوع نحوه تولید گاز از پارس‌جنوبی، بزرگ‌ترین مخزن گازی جهان، میان دو تولیدکننده گاز درمیان بوده است. مخزنی که رقیب ایرانی یعنی کشور قطر، تولید خود را ۱۳ سال پیش‌تر آغاز کرده است.

مذاکرات میان وزیر نفت ایران با وزیر مشاور در امور انرژی قطر قبل از ظهر روز گذشته در مهمانسرای نفت حوالی باغ قلهک، جایی که بعد از طبقه ۱۵ ساختمان وزارت نفت، اکثر مذاکرات نفتی در آنجا انجام می‌شود، صورت گرفت.

اگرچه تنها محورهای مذاکرات طرفین در پایان مذاکرات منتشر شده، اما به گواه تحلیلگران، به نظر می‌رسد با توجه به مشترک بودن این مخزن بزرگ گازی مباحثی چون تولید صیانتی، مدیریت کلان مخزن در جهت تولید متوازن و عدم رقابت تخریبی احتمالا از جمله مهم‌ترین مواردی بوده که می‌تواند محور گفت‌وگوهای «تهران- دوحه» قرار گرفته باشد.

در این بین، وزیر نفت ایران، «مسعود میرکاظمی» پس از دیدار و گفت‌وگو با وزیر مشاور در امور انرژی و صنایع دولت قطر در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه ایران و قطر از نعمت گاز طبیعی برخوردارند، می‌گوید: «دو کشور در یک مخزن بزرگ گازی شریک هستند و ایران و قطر همکاری خوبی در بخش انرژی دارد.»

به گزارش خبرنگار ما، میدان گازی پارس جنوبی یکی از بزرگ‌ترین منابع گازی مستقل جهان است که بر روی خط مرزی مشترک ایران و قطر در خلیج‌فارس و به فاصله حدود ۱۰۰ کیلومتری ساحل جنوبی ایران قرار دارد.

وسعت این میدان ۹۷۰۰ کیلومتر است که بخش مربوط به ایران آن ۳۷۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد و ذخیره گاز درجای آن بیش از ۱۴ تریلیون مترمکعب برآورد گردیده که معادل ۸ درصد کل ذخایر گاز جهان و ۵۰ درصد ذخایر گاز شناخته شده کشور است. همچنین این میدان دارای ذخیره‌ای بالغ بر ۱۹ میلیارد بشکه میعانات گازی است.

قیمت و تبادل گاز محور اصلی

وزیر نفت در ادامه گفت: «جمهوری اسلامی‌‌ایران و قطر بر ضرورت تدوین یک راهبرد اصولی در زمینه توسعه همکاری‌های گازی در منطقه، همچنین قیمت آن در جهان تاکید دارند.»

به گزارش «شانا»، وی در حاشیه این دیدار با بیان این که در نشست مشترک با هیات قطری، موضوع‌های مورد علاقه دو کشور بحث و بررسی شد، تصریح کرد: «دو طرف موضوع‌های مختلف حوزه انرژی در منطقه و قیمت انرژی در جهان به ویژه قیمت گاز و ال.ان.جی را بررسی کردند.»

«میرکاظمی» یادآور شد: «ایران و قطر مقرر کردند تا درباره تبادل گاز میان دو کشور، مطالعات بیشتری انجام شود.»

وزیر نفت موضوع تجارت گاز، سرمایه‌گذاری‌ها و دیگر زمینه‌های مورد علاقه دو کشور را از بحث‌های کلی انجام شده در نشست مشترک ایران و قطر خواند.

«میرکاظمی» اظهار داشت: «بررسی جزئیات مباحث کلی در نشست‌های مشترک دو کشور در کمیسیون‌ها و کمیته‌های تخصصی آنها ادامه دارد؛ البته فعالیت این کمیسیون‌ها در گذشته نیز انجام شده است و در آینده نیز درباره موضوع‌های مورد علاقه ادامه دارد.»

وی توضیح داد: «برنامه‌ریزی برای همکاری مشترک در زمینه توسعه روابط مختلف ایران و قطر نیز از جمله محورهایی است که در نشست دو کشور به بحث و تبادل نظر گذاشته شد.»

وزیر نفت با بیان این که دو کشور دیدگاه‌های قطعی خود را برای ارائه راه حل‌های مختلف در توسعه همکاری‌ها مطرح می‌کنند، تاکید کرد: «البته موضوع‌های مورد بحث دراین نشست درباره کلیات بوده است و مباحث کارشناسی آن جداگانه پیگیری می‌شود.»

تشکیل تیم مشترک

همچنین «محمد بن صالح الساده»، وزیر مشاور در امور انرژی و صنایع دولت قطر نیز در مورد مذاکرات خود در تهران اظهار داشت: «جمهوری اسلامی‌ایران و قطر در زمینه چگونگی بهره‌برداری از میدان گازی مشترک میان دو کشور، یک گروه مشترک فنی و کارشناسی تشکیل داده‌اند.»

برگزاری نشست‌های پیوسته

وی افزود: «این گروه مشترک کارشناسی برای بهره‌برداری از میدان مشترک پارس جنوبی به طور پیوسته نشست‌هایی را برگزار می‌کند.»

وی با بیان اینکه هم‌اکنون یک اجلاس بین‌المللی گاز در دوحه قطر در حال برگزاری است، بیان کرد: «جمهوری اسلامی ‌ایران یکی از موسسان و بنیانگذاران اصلی این گردهمایی است و دو کشور برای پیشبرد اهداف خود در حوزه گاز تلاش می‌کنند.»

وی همچنین با بیان این که همکاری‌های مطلوبی در حوزه نفت میان دو کشور وجود دارد، تاکید کرد: «این همکاری‌ها چه در سطح دوجانبه، چه در سطح منطقه و همچنین در سطح بین‌المللی به طور پیوسته ادامه دارد.»

بر اساس گزارش خبرگزاری «ایرنا» نیز، وی اما در پاسخ به این سوال که قطر چه میزان از میدان گازی مشترک پارس جنوبی(که در بخش قطری گنبد شمالی نام دارد) برداشت می‌کند و چه میزان سرمایه‌گذاری در این میدان انجام داده است، پاسخ صریحی نداد و به این جمله اکتفا کرد که «یک تیم مشترک تشکیل شده که در این زمینه فعال است.»

وی افزود: «بهره‌برداری از این میدان به روش علمی‌صورت می‌گیرد و با توجه به حمایت و پشتیبانی رهبران دو کشور از این بخش، سعی می‌کنیم امور توسعه‌ای در این حوزه به خوبی پیش رود.»

به گزارش خبرنگار ما، ایران با عملیاتی کردن ۱۰ فاز روزانه ۱۸۰ میلیون متر مکعب گاز شیرین از این مخزن به شبکه سراسری گاز کشور تزریق می‌کند و با تعریف ۲۸ فاز در پارس جنوبی، برای تامین منابع مالی جهت توسعه فازهای باقیمانده پارس جنوبی نیازمند اعتباری بالغ بر ۴۰ میلیارد دلار است.

شتاب قطر در توسعه میدان

از سوی دیگر قطر با کمک شرکت‌های مهم نفتی جهان نظیر اکسون موبیل، توتال، شل و...درصدد است با استفاده از دانش فنی و سرمایه این شرکت‌ها حداکثر استفاده را از میدان گازی پارس جنوبی انجام دهند.

برنامه قطر برای افزایش تولید

طرح‌های «ال.ان.جی» شامل برنامه‌های دو شرکت «قطر گاز» و «راس گاز»، پروژه صادرات گاز با خط لوله به کشورهای همجوار (دولفین)، پروژه‌های تبدیل گاز به فرآورده‌های نفتی (GTL)، پروژه استفاده از گاز در داخل قطر (پروژه الخلیج) از جمله طرح‌های این کشور جهت استفاده از منابع گازی است.

در این بین اخیرا یک مقام قطری از افزایش ظرفیت تولید «ال.ان.جی» پروژه «راس گاز» این کشور خبر داده و گفته بود: «با بهره‌برداری از واحدهای تولید گاز طبیعی مایع شده (ال‌.ان.جی) و واحد ۷ این شرکت تا اواخر سال ۲۰۱۰، ظرفیت تولید ال.ان.جی پروژه راس گاز به حدود ۳۷ میلیون تن در سال افزایش خواهد یافت.

قطر، بزرگ‌ترین تولیدکننده ال.ان.جی جهان، در نظر دارد مقدار تولید سالانه این محصول را افزایش دهد و از ۵۴ میلیون تن کنونی به ۷۷ میلیون تن در سال جاری میلادی برساند.

ایران چه می‌کند؟

این در شرایطی است که ایران فعلا تولیدی در زمینه ال.ان.جی ندارد. طبق پیش‌بینی‌های اولیه مقامات نفتی ایران، اولین محموله ال.ان.جی (گاز مایع طبیعی) با فرض عدم تاخیر در بهره‌برداری پروژه «ایران ال.ان.جی» در سال ۲۰۱۲ صادر خواهد شد.

هشدار کارشناسان

در این بین کارشناسان حوزه انرژی همواره نسبت به تاخیر ایران در برداشت از حوزه‌های مشترک نفتی و گازی به خصوص مخزن مشترک پارس جنوبی هشدار داده‌اند؛ چرا که مساله مهاجرت گاز از سمت ایران به سوی قطر امری است که اگر برای آن راه‌حلی پیش‌بینی نشود، در آینده نزدیک مشکلات فراوانی را برای کشور ایجاد خواهد کرد. بدین منظور فعال شدن دیپلماسی ایران در حوزه پرچالش و پرجنجال پارس جنوبی و مذاکره با رقیب نشان از فعال شدن دیپلماسی ایران در این حوزه دارد.