گروه انرژی- ظاهرا کسی در تهران نمی‌داند یا نمی‌گوید که وزیر نفت ایران چرا در نشست ۱۵۵ اوپک که امروز در آنگولا برگزار می‌شود، شرکت نمی‌کند؟ یکصد و پنجاه و پنجمین نشست اوپک با حضور ۱۲ کشور عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت امروز در لواندا پایتخت آنگولا برگزار می‌شود. اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت در اجلاس ۱۵۴ خود که به صورت عادی اواخر شهریور ماه در وین برگزار شد، در حالی تصمیم به حفظ سقف تولید گرفتند که برگزاری نشست فوق‌‌العاده دیگری را در ۲۲ دسامبر ۲۰۰۹ (اول دی ماه)

برنامه‌ریزی کردند. اما حالا اوپک در آنگولا چه می‌کند؟ شانا سایت رسمی ‌وزارت نفت ایران روز یکشنبه اعلام کرد: «اعضای اوپک در این نشست فوق‌العاده، به بررسی وضعیت بازار نفت، تصمیم‌گیری درباره حفظ سقف کنونی تولید نفت این سازمان، وضعیت عرضه و تقاضا، رشد اقتصاد جهانی در سال ۲۰۱۰ میلادی و بحث درباره پایبندی اعضا به سهمیه‌های تولید که در ماه‌های اخیر کاهش یافته، خواهند پرداخت.»

شاید حفظ سقف تولید

اجلاس ۱۵۵ اوپک در حالی برگزار می‌شود که بیشتر وزیران نفت عضو این سازمان از جمله «خوزه ماریا بوتلهو دی واسکنسیلوس»، وزیر نفت آنگولا و رییس اوپک، «علی النعیمی»، وزیر نفت عربستان سعودی، «مسعود میرکاظمی»، وزیر نفت ایران و «شکیب خلیل»، وزیر انرژی و معادن الجزایر، احتمال بازنگری در میزان تولید اوپک را منتفی خوانده‌اند. به گفته وزیر نفت ایران،‌ براساس شرایط کنونی، سقف تولید اوپک در نشست پیش رو افزایش نخواهد یافت و این موضوع مورد تایید ایران نیز هست.

وزیر نفت به آنگولا نرفت

اما در این میان خبرگزاری «ایسنا» گزارش کرده است: «در نشست فوق‌العاده اوپک که امروز برگزار می‌شود، وزیر نفت ایران حضور نخواهد داشت. به این ترتیب هیات ایرانی به سرپرستی محمدعلی خطیبی، نماینده ایران در اوپک راهی آنگولا شده است.»

سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در طول سال ۲ بار نشست عادی دارد که در مقر اصلی این سازمان در شهر وین پایتخت اتریش برگزار می‌شود. در طول سال نیز بنا بر تصمیم اعضا بر اساس ضرورت و وضعیت بازار، نشست‌های فوق‌العاده‌ای از سوی این سازمان تشکیل می‌شود که وزرای نفت کشورهای عضو در آن شرکت می‌کنند. اگر وزیران نفت کشورها به هر دلیلی نتوانند در نشست‌های عادی یا فوق‌العاده اوپک شرکت کنند، نمایندگان آنها یا سفرای مقیم در کشوری که نشست برگزار می‌شود، می‌توانند به نمایندگی از وزیر نفت آن کشور در آن نشست حضور داشته باشند. در این بین به گفته منابع خبری در مجلس، کمتر سابقه داشته است که وزیران نفت ایران در نشست‌ها حضور نداشته باشند. ایسنا گزارش می‌دهد: «تاکنون هیچ گونه اطلاع‌رسانی رسمی‌در خصوص دلیل عدم حضور وزیر در نشست ۱۵۵ اوپک انجام نشده است.» برخی عدم تصمیم‌گیری جدی در رابطه با تغییر سطح تولید اوپک را دلیل عدم حضور وزیر نفت ایران در این نشست عنوان می‌کنند و بعضی دلایل دیگری را عنوان می‌کنند.

در این بین، از چندی پیش موضوع نزول یک رتبه ای جایگاه ایران در اوپک و ادعای عدم تعهد ایران به رعایت سقف تولید از جمله مسائلی بود که به موضوع داغ محافل خبری تبدیل شده است، اما مقامات ایران طی هفته‌های گذشته بارها این موضوعات را تکذیب کرده‌اند. شانا می‌گوید:« تولید ۱۱ عضو مشمول سهمیه‌بندی اوپک در نوامبر گذشته به ۲۶ میلیون و ۶۱۲ هزار بشکه در روز افزایش یافته است، در حالی که این میزان در اکتبر گذشته ۲۶ میلیون و ۵۶۸ هزار بشکه در روز بود. پایبندی اعضای این سازمان به سهمیه‌های تولید در نوامبر گذشته با یک درصد کاهش نسبت به ماه قبل از آن به ۵۸ درصد رسید.» محمد علی خطیبی، نماینده ایران در اوپک نیز در گفت‌وگو با ایسنا، در مورد آمارهای منتشر شده مبنی بر عدم پایبندی اعضای اوپک به تعهدات اوپک توضیح داد: «اگرچه منابع ثانویه آمار متفاوتی از افزایش تولید اعضای اوپک ارائه کرده‌اند، ولی به‌نظر می‌رسد که افزایش‌هایی که صورت گرفته بیشتر مربوط به نیجریه بوده است». وی اظهار کرد: «البته تاکید می‌شود که منابع ثانویه، معیار خوبی برای اندازه‌گیری میزان تولید کشورهای عضو اوپک نیست و ارقام آنها معمولا مغشوش است.» اما موضوع دیگر مورد اختلاف ایران، گزارش اخیر اوپک درباره نزول جایگاه ایران از لحاظ میزان ذخایر از رتبه دوم به سوم و صعود ونزوئلا است. خطیبی پیش از سفر به آنگولا به «خبرآنلاین» گفته بود: «ما معتقدیم این کشور با محاسبه میزان ذخایر نفتی غیر مرسوم (نفت خام فوق سنگین) خود این جایگاه را کسب کرده که این امر خلاف محاسبه‌های مرسوم است.»

جای نگرانی نیست

وی در پاسخ به این پرسش که آیا ایران برای باز پس گرفتن جایگاه خود در اوپک اقدامی‌ انجام داده است؟ این طور اظهار نظر کرده بود که «نگرانی وجود ندارد، چرا که قدرت کشورها در سازمان کشورهای صادرکننده نفت بر مبنای تولید محاسبه می‌شود که ایران کماکان در رتبه دوم قرار دارد.» برخی از خبر‌های دریافتی حکایت از آن دارد که وزیر نفت در چهارمین سفر استانی رییس جمهور از دور سوم به استان فارس در روز چهارشنبه، هیات دولت را همراهی می‌کند و به این ترتیب سفر داخلی را بر آنگولا ترجیح می‌دهد.

وزیر نفت کویت هم حضور ندارد

پس از اعلام عدم حضور وزیر نفت ایران در نشست امروز اوپک در آنگولا، هیات نمایندگی کویت نیز اعلام کرد وزیر نفت این کشور در نشست مذکور شرکت نمی‌کند. به گزارش پایگاه خبری «داوجونز»، مقام‌های سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در بدو ورود خود به لواندا پایتخت آنگولا، عنوان کردند: «در غیاب وزیر نفت کویت، نماینده هیات عامل این کشور در نشست امروز حضور می‌یابد.» به هر ترتیب ایران به عنوان دومین تولیدکننده نفت و دارنده ذخایر نفتی در اوپک و یکی از پنج کشور بنیانگذار این سازمان است.