بگو‌ هستی یا نیستی!

نمایی از زیرسازی فازهای جدید پارس جنوبی

گروه انرژی- هنوز چند روز از حضور شرکت‌های اروپایی که به پای میز مذاکره برای حضور در پارس جنوبی آمده‌اند نمی‌گذرد، که ایران به ترکیه اولتیماتوم می‌دهد که در باره حضور در پارس جنوبی تصمیم نهایی خود را بگیرد. در حالی که چند روز پیش معاون سرمایه‌گذاری شرکت ملی نفت تاکید کرد که «ترجیح می‌دهیم در مذاکره با شرکت‌های اروپایی (شل و رپسول) برای تعیین تکلیف حضور خود در پارس جنوبی از اصطلاح «اولتیماتوم» استفاده نکنیم» اما این بار این ترک‌ها هستند که از جانب ایران به صورت تلویحی اولتیماتوم دریافت کرده‌اند، به گونه ای که مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس از دادن فرصت یک ماهه ایران به ترکیه برای تعیین تکلیف قرارداد توسعه سه فاز پارس جنوبی خبر داده است.

علی وکیلی در خصوص تعیین تکلیف قرارداد فازهای ۲۲، ۲۳ و ۲۴ پارس جنوبی اظهار داشته: «در صورتی که ترک‌ها تمایلی به امضای این قرارداد نداشته باشند، با سایر شرکت‌ها مذاکره می‌کنیم.» به گفته وی، ترکیه یک ماه دیگر بر اساس تفاهم‌نامه امضا شده فرصت دارد که قرارداد این سه فاز پارس جنوبی را تعیین تکلیف کند.

وی تاکید کرد: «بر اساس تفاهم‌نامه امضا شده سال قبل، ترکیه باید در این مدت نسبت به اجرای قرارداد این سه فاز پارس جنوبی نظر خود را اعلام کند و در صورت آمادگی آنها قرارداد این سه فاز را با نهایی می‌کنیم.»

تفاهم‌نامه توسعه فازهای ۲۲ تا ۲۴ پارس جنوبی با سرمایه‌گذاری ترکیه آبان ماه سال گذشته بین وزارت نفت ایران و وزارت انرژی ترکیه امضا شد. بر اساس این قرارداد ۵۰‌درصد گاز تولیدی این سه فاز به ترکیه فروخته خواهد شد. در این تفاهم‌نامه همچنین مقرر شد اجازه ترانزیت گاز ترکمنستان از ایران به ترکیه و انتقال گاز ایران به اروپا از طریق ترکیه به میزان ۳۵‌میلیارد مترمکعب در سال انجام شود.

در همین حال مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس تیر ماه سال گذشته با اشاره به اینکه ترکیه در حال بررسی فنی و مالی برای حضور در پروژه توسعه فازهای ۲۲ تا ۲۴ پارس جنوبی است، گفته بود: «قرار است تا ۱۵ مرداد ۸۷ نتیجه این ارزیابی‌های اقتصادی اعلام شود، اما در عین حال ایران همزمان با شرکت‌های داخلی نیز مشغول مذاکره است تا اگر به هر دلیلی ترک‌ها از حضور در پارس جنوبی منصرف شوند، کار با شرکت‌های داخلی ادامه پیدا کند.»

در این بین به اعتقاد کارشناسان با اجرایی شدن تفاهم‌نامه ایران و ترکیه جهت توسعه سه فاز پارس جنوبی، باب جدیدی می‌تواند در روابط اقتصادی و انرژی دو کشور گشوده شود و زمینه انتقال گاز ایران به اروپا و تامین گاز مورد نیاز آنها را در آینده فراهم کند.

از سوی دیگر به نظر برخی از کارشناسان، مذاکرات ایران با گروه ۱+۵ و توافقات اولیه بر سر برنامه هسته‌ای ایران، بار دیگر دیپلماسی نفتی ایران را فعال کرده است، به گونه‌ای که بعد از یک دوره تعلیق در مذاکره با شرکت‌های نفتی خارجی، زمینه مذاکرات فراهم شده و آنها را به پای میز مذاکره آورده است. کما این که لحن تهران هم به مانند یک فروشنده واقعی که حاضر به ارزان فروشی محصول خود نیست، تغییر کرده است.

در همین حال، به دنبال تعلیق مذاکرات ایران با شرکت «او.ام.وی» اتریش جهت حضور در فاز ۱۲ پارس جنوبی، ایران مذاکرات خود را با سه گروه اروپایی دیگر شروع کرده است.

تفاهم‌نامه همکاری شرکت ملی نفت و «او.ام.وی» اتریش در اردیبهشت سال ۸۶ امضا شد که بر اساس آن مقرر شده بود ۲۰‌درصد سهم از بخش‌های بالا دستی و پایین دستی طرح توسعه فاز ۱۲ پارس جنوبی به این شرکت واگذار شود.

مدیرعامل شرکت پتروپارس در گفت‌وگو با مهر درباره آخرین وضعیت مذاکرات صورت گرفته با شرکت اتریشی گفت: از سال‌های قبل تفاهم‌نامه‌ای با این شرکت اتریشی برای سرمایه‌گذاری در فاز ۱۲ پارس جنوبی امضا شده بود، اما هم‌اکنون روند این مذاکرات به حالت تعلیق درآمده است، بنابراین مذاکره برای توسعه این فاز با سه گروه جدید خارجی در حال انجام است.

از سوی دیگر غلامرضا منوچهری به سرمایه‌گذاری شرکت سونانگور (شرکت ملی نفت آنگولا) در بزرگترین فاز توسعه ای میدان پارس جنوبی اشاره کرد و اظهار داشت: این شرکت آفریقایی حدود ۲۰‌درصد در فاز ۱۲ شریک شده که تاکنون کل سهم خود را پرداخت کرده است. حجم سرمایه‌گذاری سونانگور آنگولا در فاز ۱۲ پارس جنوبی حدود ۴۵۰‌میلیون دلار بوده است.

این مقام مسوول همچنین با بیان اینکه ونزوئلا نیز پیشنهادی برای سرمایه‌گذاری در فاز ۱۲ پارس جنوبی ارائه کرده است، بیان کرد: ونزوئلایی‌ها خواستار گرفتن حدود ۱۰‌درصد سهام این فاز پارس جنوبی شده که بر اساس برآوردهای صورت گرفته ارزش این سهم بالغ بر ۷۰۰‌میلیون دلار برآورد می‌شود. بر اساس برآوردهای صورت گرفته، برای اجرای طرح توسعه فاز ۱۲ به عنوان بزرگترین فاز میدان مشترک پارس جنوبی به حدود ۶/۷میلیارد دلار منابع مالی نیاز است که تاکنون حدود ۶/۲‌میلیارد دلار آن جذب شده است.