گروه صنعت و معدن- محبوبه فکوری: خوشه‌های صنعتی یکی از الگوهای موفق سازماندهی صنایع کوچک و متوسط هستند که کاستی‌های این صنایع را رفع و مزیت‌های مختلف صنایع کوچک، چون انعطاف‌پذیری و تنوع را تقویت می‌کنند. این خوشه‌ها مجموعه‌ای از بنگاه‌های تولیدی و خدماتی در یک رشته صنعتی هستند که با تکیه بر سرمایه‌های قوام یافته در مناطق مختلف جغرافیایی در کنار نهادهای پشتیبان، از طریق روابط متراکم میان بنگاهی شکل می‌گیرد.

در این میان وزارت صنایع و معادن نیز برنامه‌های متعددی برای حمایت از خوشه‌های صنعتی، تدارک دیده است که از جمله آن می‌توان به تدوین آیین‌نامه فراگیر توسعه خوشه‌ها و شبکه‌های کسب‌وکار اشاره کرد.

اسفندیار حیدری در این خصوص می‌گوید: «آیین‌نامه فراگیر توسعه خوشه‌ها و شبکه‌های کسب‌وکار تنظیم و توسط وزارت صنایع و معادن به هیات وزیران ارسال شده است.»

مدیرعامل شرکت سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی می‌افزاید: «چنانچه این آیین‌نامه به تصویب رسد و ضوابط و مقررات اجرایی و نحوه حمایت از خوشه‌ها مشخص شود، گام موثری در توسعه خوشه‌های صنعتی در کشور برداشته خواهد شد.»

هم‌اکنون ۱۹۲ خوشه صنعتی در کشور شناسایی و از این تعداد، ۴۲ پروژه توسعه خوشه‌ای تعریف شده که ۲۷ خوشه آن در مرحله مطالعه شناختی و ۱۵ خوشه صنعتی در مرحله پیاده‌سازی قرار دارد.

افشین روغنی، معاون وزیر صنایع و معادن نیز در این رابطه به خبرنگار دنیای‌اقتصاد می‌گوید: «ترکیب واحدهای تولیدی از بزرگ به کوچک هرمی را نشان می‌دهد که بر مبنای آن، واحدهای تولیدی کوچک در قاعده هرم و واحدهای تولیدی بزرگ در راس هرم قرار می‌گیرند، در این راستا وزارت صنایع و معادن با مطرح کردن طرح‌هایی همچون استمهال بدهی واحدهای تولیدی که کمتر از دو میلیارد تومان بدهی دارند، سعی داشته که حمایت‌های خود را از صنایع کوچک بیشتر نماید». وی می‌افزاید: «با انجام چنین اقداماتی سعی شده قاعده واحدهای صنعتی تقویت شود».

روغنی تصریح می‌کند: «البته ما به عنوان معاونت امور صنایع و اقتصاد وزارت صنایع و معادن، تفاوتی بین واحدهای کوچک و بزرگ و خوشه‌های صنعتی و غیرصنعتی در انجام حمایت‌ها نمی‌بینیم و هر واحدی که مشکل داشته باشد، زیر چتر حمایتی ما قرار می‌گیرد».

به گفته روغنی، وزارت صنایع به صورت متعدد صنایع را رصد می‌کند و مراقب است که تولید آنها در مسیر درست قرار گیرد.

اگر واحدها کمترین انحرافی از تولید داشته باشند، فورا تمهیداتی اتخاذ می‌شود که واحدها بتوانند به فعالیت خود در مسیر صحیح ادامه دهند. همچنین حمیدرضا فولادگر نیز در این رابطه به خبرنگار دنیای‌اقتصاد می‌گوید: «هم‌اکنون بسیاری از کشورهای دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که خوشه‌های صنعتی، تقویت‌کننده حضور بخش خصوصی در صنایع کوچک هستند. از سوی دیگر سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی نیز این توانایی را به لحاظ سخت افزاری و نرم افزاری دارد که خوشه‌های صنعتی را به گونه‌ای ساماندهی کند که صنایع کوچک مستقر در آنها در قالب هلدینگی بتوانند پروژه‌های با ابعاد بزرگتری را اجرا کنند».

وی همچنین خواستار فراهم‌سازی زیرساخت‌ها از سوی دولت برای تشکیل خوشه‌های صنعتی و استقرار آنها در شهرک‌ها و نواحی صنعتی شده و می‌گوید: «طبق تبصره ذیل ماده ۲۶ قانون برنامه چهارم توسعه، شرکت شهرک‌های صنعتی موظف است تاسیسات زیربنایی را تا دم درشهرک‌ها بیاورد و نسبت به جذب سرمایه‌گذاران و رونق کسب‌وکار گام‌های جدی بردارد».

وی می‌افزاید: «در این راستا تمامی دستگاه‌های دولتی از جمله وزارتخانه‌های نفت و نیرو باید به همکاری با شهرک‌های صنعتی و وزارت صنایع و معادن برای رونق شهرک‌ها بپردازند؛ چراکه طبق قانون، دولت به معنای تمامی دستگاه‌های دولتی موظف به تامین زیرساخت‌ها شده‌اند و تنها وزارت صنایع و معادن مسوول نیست».

در همین رابطه اسفندیار حیدری، سرپرست سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی می‌گوید: «توسعه شبکه‌های خوشه‌های صنعتی در برنامه چهارم توسعه مورد تاکید قرار گرفته است، اما متاسفانه ضوابط و مقررات اجرایی و حمایتی آن تدوین نشده است».