بازی با نرخ سود اوراق مشارکت
اوراق مشارکت برق در حالی با نرخ ۱۶ درصد منتشر می‌شود که قرار است اوراق مشارکت نفتی با نرخ ۱۹ درصد به زودی به فروش برسد گروه انرژی- در حالی که زمزمه‌های مالی در محافل اقتصادی خبر از افزایش قریب‌الوقوع نرخ سود انتشار اوراق مشارکت تا سطح ۱۹ و ۲۰درصد می‌دهد، به یکباره مدیرعامل توانیر می‌گوید: ۱۰۵۰میلیارد تومان اوراق مشارکت برق با نرخ سود ۱۶درصدی در سال جاری عرضه می‌شود. چه کسی خریدار این اوراق است؟
به گزارش خبرنگار «دنیای اقتصاد» وزارت نیرو در حالی مجوز انتشار اوراق مشارکت یک تریلیون تومانی برای صنعت برق دریافت کرده است که همین وزارتخانه چندی پیش ۵۰۰میلیارد تومان اوراق مشارکت را با نرخ ۱۹درصد تجربه کرده است. حالا همین وزارتخانه تصمیم دارد اوراق جدید را ۳درصد زیر نرخ قبلی به فروش برساند.
این در وضعیتی است که صنعت برق کشور به منظور ظرفیت سازی و توسعه توان نیروگاهی به شدت نیازمند سرمایه‌گذاری‌های جدید و افزایش مشارکت بخش خصوصی «حتی تا سطح ۳۳هزار مگاوات» است.
تجربه پیشین وزارت نیرو در عرضه اوراق مشارکت ۱۹درصدی نشان می‌دهد که در شرایطی که نرخ تورم در سطح ۱۵ یا ۱۶درصد به طور رسمی تخمین زده می‌شد، فعالان اقتصادی به خرید اوراق مشارکت مزبور، از خود اشتیاق نشان دادند. اما در شرایطی که برخی بر این باورند که نرخ تورم از سطح ۵/۲۱درصد تیرماه فراتر خواهد رفت، این پرسش در اذهان وجود دارد که خرید اوراق مشارکت ۱۶درصدی مرقوم به صرفه است یا خیر؟
مدیرعامل توانیر بدون اینکه موضع‌گیری خاصی در رابطه با بسته جدید اوراق مشارکت این سازمان داشته باشد می‌گوید: «امسال در مجموع، وزارت نیرو ۱۰۵۰میلیارد تومان اوراق مشارکت منتشر خواهد کرد.»
مدیرعامل توانیر افزود: «از این رقم، ۵۰۰میلیارد تومان مربوط به سازمان توسعه برق، ۵۰۰میلیارد تومان مربوط به شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران و ۵۰میلیارد تومان مربوط به برق تهران برای سد و نیروگاه تلمبه ذخیره‌ای سیاه بیشه است.» وی تصریح کرد: «مقدمات کار فراهم شده و در حال سپری کردن مسیر مربوط و قانونی خود است تا یکی پس از دیگری انجام شود.» بهزاد افزود: «تصور می‌کنم در مهر و آبان سال‌جاری، اولین بخش این میزان اوراق مشارکت به انتشار برسد.»
مدیرعامل توانیر نرخ سود در نظر گرفته شده برای این اوراق را ۱۶درصد عنوان کرد و گفت: «مدت زمان این اوراق ۴ ساله است.»
تحلیلگران بر این باورند که میان افزایش نرخ تورم و نرخ تورم انتظاری با تثبیت یا کاهش نرخ اوراق مشارکت رابطه مستقیمی وجود دارد. به گفته آنها به میزان اینکه نرخ سود اوراق مشارکت با نرخ تورم نزدیک بوده و یا از حاشیه اندکی برخوردار باشد، استقبال عمومی از خرید اوراق مشارکت تحت تاثیر قرار خواهد گرفت؛ به طوری که غالبا یا سازمان‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری برای جلوگیری از کاهش ارزش دارایی‌های مالی خود در شرایط تورمی ناچارند به خرید این اوراق تن دهند و یا اینکه با افزایش نرخ تورم فعالان اقتصادی بخش خصوصی اوراق مشارکت خریداری شده را واخواست می‌کنند.
برخی تحلیلگران بر این باور هستند که فروش اوراق مشارکت با نرخ سود ۱۹درصدی آثار مطلوبی بر روی سپرده‌های بانکی ندارد و باعث فرار و جا به جایی سپرده‌ها از بانک‌ها و خرید اوراق مشارکت با نرخ واقعی تر خواهد شد. تجربه فروش گواهی سپرده از سوی بخشی از بانک‌های خصوصی با نرخ سود ۱۹درصد در سال گذشته نشان داد که سرمایه‌گذاران به درستی از فرصت‌های فراروی خود استفاده می‌کنند. حال بعید به نظر نمی‌رسد که فروش اوراق ۱۹درصدی شرایط مشابهی را بر روی مانده سپرده بانک‌ها ایجاد کند. از این رو ظاهرا سیاست‌گذاران ملاحظات سیستم بانکی در شرایطی که با کمبود منابع روبه‌رو هستند در نظر گرفته‌اند. با این وجود برخی اخبار ضد و نقیض در رابطه با فروش اوراق مشارکت نفتی با نرخ ۱۹ یا ۲۰درصدی در بازار پول به گوش می‌رسد که همین اطلاعات متناقض سرمایه‌گذاران را برای شناخت فرصت‌های بکر اقتصادی با سردرگمی روبه‌رو می‌کند. به بیان دیگر در شرایطی که گفته می‌شود اوراق مشارکت با نرخ سود ۱۹درصد منتشر خواهد شد به یکباره وزارت نیرو خبر امروز را (نرخ سود ۱۶درصد) منتشر می‌کند. تجربه نشان داده است که تفاوت نرخ سود در انتشار همزمان اوراق مشارکت از سوی دو دستگاه به سود یکی و به ضرر دیگری است. به گونه‌ای که اوراق با نرخ سود کمتر روی دست فروشنده‌های آن می‌ماند.
به بیان ساده تر تفاوت میان دو نرخ (تبعیض مالی) باعث توزیع ناعادلانه منابع میان دستگاه‌های دولتی برای ساخت توسعه پروژه‌های عمرانی خواهد شد. برخی از کارشناسان اقتصادی بر این عقیده‌اند اگر چه افزایش نرخ سود اوراق مشارکت باعث افزایش هزینه‌های مالی دولت و به نوعی افزایش رشد بدهی‌های داخلی کشور می‌شود، اما با توجه به کسری بودجه سال جاری و امکان اصلاح منابع هزینه‌ای (ارائه متمم بودجه) از سوی سیاستگذار، فروش اوراق مشارکت با نرخ واقعی یکی از راه‌های جدی و کاربردی برای جلوگیری از تغییر روند اجرایی پروژه‌های ملی و عمرانی است.
ظاهرا امسال بحران خاموشی به مدد وضعیت آب و هوا آن گونه نبود که کسری تراز مصرف نمود عینی تا سرحد بحران پیدا کند. حال این سوال وجود دارد که آیا اوراق مشارکت یک تریلیون تومانی با نرخ ۱۶درصد همانند بسته ۵۰۰میلیارد تومانی قبلی ۴۸ ساعته به فروش
می‌رود یا نه؟
ارسال نظر